As claves dunha nova escola M P E T E N I B Á As claves dunha nova escola

Que entendemos por competencias básicas. Finalidades 3. Por que medios se poden desenvolver as competencias básicas 4. Que relacións se poden establecer entre as competencias básicas e os elementos do currículo 5. Que relacións se poden establecer entre as competencias básicas e as áreas e materias. 6. Desenvolvemento das competencias básicas. Exemplificacións

Competencias básicas no currículo Competencia en comunicación lingüística Competencia matemática Competencia no coñecemento e a interacción co mundo físico Tratamento da información e competencia dixital Competencia social e cidadana Competencia cultural e artística Competencia para aprender a aprender Autonomía e iniciativa persoal

1. Qué entendemos por competencias básicas (1) Integración de aprendizaxes de todo tipo. Saber Saber facer Saber ser Mobilizar, poñer en práctica, responder ás demandas, levar a cabo tarefas. Permiten resolver situacións diversas, problemas e situacións, lograr unha acción eficaz. Posibilidade de transferencia, aplicación a contextos e situacións diferentes.

1. Que entendemos por competencias básicas (2) Adquirir o coñecemento para que poida resultar útil, é dicir, orientado á aplicación dos saberes adquiridos, ao “saber facer”. Integrar os coñecementos poñéndoos en relación cos distintos tipos de contidos. Falar de competencias básicas é falar de... Aplicar os saberes en diferentes situacións e contextos. Aprendizaxes que se consideran imprescindibles.

2. Finalidades Formais Integrar as diferentes aprendizaxes Incorporados ás distintas áreas e materias Informais e non formais Permitir ao alumnado Integrar as súas aprendizaxes Poñelas en relación con diferentes contidos Empregalos en situacións e contextos necesarios Orientar ao ensino Permitindo identificar contidos e criterios de avaliación básicos Axudando a tomar decisións no proceso de ensino e de aprendizaxe

3. Por que medios se poden desenvolver as competencias básicas (1) Metodoloxía Contidos das áreas e materias do currículo Na aula Na forma de relación Actividades complementarias e extraescolares Recursos educativos Titoría Normas de funcionamento No centro

3. Por que medios se poden desenvolver as competencias básicas (2) Contidos das áreas e materias do currículo Na aula Metodoloxía Desde cada área contribúese ao desenvolvemento de diferentes competencias. Cada competencia acádase a través do traballo en varias áreas Non se da unha relación directa ou excluínte entre áreas e competencias básicas. Algunhas competencias teñen un carácter máis transversal.

3. Por qué medios se poden desenvolver as competencias básicas (3) Contidos das áreas e materias do currículo Na aula Metodoloxía Non é indiferente: favorece ou dificulta a adquisición de competencias Énfase no saber facer Selección e variedade das actividades de aprendizaxe Integración de coñecementos, destrezas e actitudes Importancia en todas as competencias. Grande incidencia en aprender a aprender, autonomía e iniciativa persoal, habilidades sociais...

3. Por que medios se poden desenvolver as competencias básicas. (4) Formas de tomar decisións Papel que se da ao alumnado Reacción ante os conflictos Formas de traballo Hábitos Relación coas demáis persoas Imaxe propia Titoría / Orientación Normas de funcionamento No centro Actividades complementarias e extraescolares Utilización das aprendizaxes Integración de coñecementos Relación con outras persoas Recursos educativos Biblioteca Aula de informática Instalaciones dispoñibles

4. Competencias básicas e currículo. (1) Obxectivos de etapa Estado Forman parte das enseñanzas mínimas da educación obrigatoria, xunto con obxectivos, contidos e os criterios de avaliación. Forman parte tamén do currículo establecido pola Comunidade Autónoma Comunidade Autónoma Obxectivos de área/materia Centro Contidos Profesorado Criterios de avaliación

4. Competencias básicas e currículo. (2) A incorporación das competencias básicas supón un enriquecemento do modelo actual de currículo. Os actuais elementos do currículo mantéñense co mesmo sentido que ata agora. As competencias básicas facilitan a toma de decisións sobre: - A selección de obxectivos, contidos e criterios de avaliación. A importancia relativa de cada un deles. A orientación metodolóxica. - A avaliación. Obxectivos de etapa Competencias básicas Competencias básicas (aportación da área/materia) Obxectivos de área/materia Contidos Criterios de avaliación

1 COMPETENCIA EN COMUNICACIÓN LINGÜÍSTICA 5. Que relacións se poden establecer entre as competencias básicas e as áreas e materias. (1) COMPETENCIA EN COMUNICACIÓN LINGÜÍSTICA 1

Mais, ¿a que se refire en concreto? O desenvolvemento da competencia lingüística é clave para aprender a convivir, pois nela susténtase a resolución pacífica de conflitos. Cando sabemos comunicar somos quen de establecer lazos con outras persoas e mesmo podemos achegarnos á cultura propia e a novas culturas que adquiren así consideración e afecto na medida en que as coñecemos. Comunicarnos en linguas estranxeiras vainos esixir asemade posuír capacidades como a mediación e a comprensión intercultural Con esta competencia contribúese á creación dunha imaxe persoal positiva e foméntanse as relacións construtivas cos demais e co contorno. Mais, ¿a que se refire en concreto?   Refírese á utilización da linguaxe como instrumento tanto de comunicación oral e escrita como de aprendizaxe e de regulación de condutas e emocións.

EN PRIMARIA EN SECUNDARIA ÁREAS IMPLICADAS EN PRIMARIA EN SECUNDARIA . . Lingua Galega e Literatura Lingua Castelá e Literatura Lingua Estranxeira Todas as áreas. Lingua Galega Literatura Lingua Castelá Literatura Lingua Estranxeira Todas as áreas.

2 COMPETENCIA MATEMÁTICA 5. Que relacións se poden establecer entre as competencias básicas e as áreas e materias. (2) 2 COMPETENCIA MATEMÁTICA

Mais, ¿a que se refire en concreto? O desenvolvemento da competencia matemática vainos facilitar a produción e a interpretación de informacións cuantitativas e espaciais da realidade que nos rodea; de tal xeito que nos capacita para a resolución de problemas relacionados coa vida diaria e o mundo laboral. Mais, ¿a que se refire en concreto?   Refírese á habilidade para utilizar números e as súas operacións básicas, os símbolos e as formas de expresión e razoamento matemático para producir e interpretar as informacións do contorno, para ter un coñecemento máis completo da realidade e para proporcionarnos estratexias de resolución de problemas aplicables a calquera circunstancia.

EN PRIMARIA EN SECUNDARIA ÁREAS IMPLICADAS EN PRIMARIA EN SECUNDARIA . . Matemáticas. Ciencias da Natureza. Ciencias Sociais, Xeografía e Historia. Tecnoloxía. Informática. Matemáticas. Coñecemento do Medio Natural, Social e Cultural .

INTERACCIÓN CO MUNDO FÍSICO 5. Que relacións se poden establecer entre as competencias básicas e as áreas e materias. (3) 3 COMPETENCIA NO COÑECEMENTO E NA INTERACCIÓN CO MUNDO FÍSICO

A competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico vai ser o eixo que nos facilitará a comprensión de sucesos, a predición de consecuencias e as actividades de mellora e preservación da propia vida e da do resto das especies. En concreto refírese... A habilidade para interactuar co mundo físico, tanto nos seus aspectos naturais como nos xerados pola acción humana

EN PRIMARIA EN SECUNDARIA ÁREAS IMPLICADAS EN PRIMARIA EN SECUNDARIA . . Coñecemento do Medio Natural, Social e Cultural. Educación Física. Ciencias da Natureza. Ciencias sociais, Xeografía e Historia. Tecnoloxía. Educación Física.

5. Que relacións se poden establecer entre as competencias básicas e as áreas e materias. (4) TRATAMENTO DA INFORMACIÓN E COMPETENCIA DIXITAL

Mais, ¿A que se refire en concreto? O desenvolvemento desta competencia vainos posibilitar a comunicación e a transmisión de información en distintos soportes, incluíndo a utilización das tecnoloxías da información e da comunicación como un elemento esencial. Mais, ¿A que se refire en concreto? Esta competencia fai referencia ás habilidades para buscar, obter, procesar e comunicar a información e transformala en coñecemento. Inclúe aspectos diferentes que van desde o acceso e selección da información ata o seu uso e transmisión en distintos soportes.

EN PRIMARIA EN SECUNDARIA ÁREAS IMPLICADAS EN PRIMARIA EN SECUNDARIA . . Informática. Tecnoloxía. Todas as áreas. Todas as áreas.

COMPETENCIA SOCIAL E CIUDADANA 5. Que relacións se poden establecer entre as competencias básicas e as áreas e materias. (5) 5 COMPETENCIA SOCIAL E CIUDADANA

Mais, ¿A que se refire en concreto? A adquisición desta competencia capacítanos para poñernos no lugar das outras persoas, aceptar as diferenzas, ser tolerante e respectar os valores, as crenzas, as culturas e a historia persoal e colectiva dos outros seres humanos. Mais, ¿A que se refire en concreto? Esta competencia permite vivir en sociedade, comprender a realidade social do mundo no que se vive e exercer a cidadanía democrática. Incorpora formas de comportamento individual que capacitan as persoas para convivir nunha sociedade cada vez máis plural, relacionarse cas demais persoas, cooperar, comprometerse e afrontar os conflitos.

EN PRIMARIA EN SECUNDARIA ÁREAS IMPLICADAS EN PRIMARIA EN SECUNDARIA . . Educación para a Cidadanía. Educación Ético-Cívica. Todas as áreas. Educación para a Cidadanía e os Dereitos Humanos. Todas as áreas

5. Que relacións se poden establecer entre as competencias básicas e as áreas e materias. (6) COMPETENCIA CULTURAL E ARTÍSTICA

Mais, ¿a que se refire en concreto? Desenvolver esta competencia vainos capacitar para apreciar e comprender distintas formas de manifestacións artísticas e culturais. Mais, ¿a que se refire en concreto? Refírese á valoración crítica das diferentes manifestacións culturais e artísticas, o que nos permitirá utilizalas como fonte de goce e enriquecemento persoal e axudaranos a consideralas como parte do patrimonio cultural dos pobos.

EN PRIMARIA EN SECUNDARIA ÁREAS IMPLICADAS EN PRIMARIA EN SECUNDARIA . . Ciencias Sociais, Xeografía e Historia. Educación Plástica e Visual. Música. Lingua Castelá e Literatura. Lingua Galega e Literatura. Cultura Clásica. Educación Artística. Coñecemento do Medio Natural, Social e Cultural. Lingua Castelá e Literatura. Lingua Galega e Literatura.

5. Que relacións se poden establecer entre as competencias básicas e as áreas e materias. (7) COMPETENCIA PARA APRENDER A

Mais, ¿a que se refire en concreto? Esta competencia vainos capacitar para prolongar as aprendizaxes ao longo de toda a vida, e así poderemos desenvolvernos mellor ante as incertezas, porque seremos quen de buscar respostas lóxicas e diversas. Mais, ¿a que se refire en concreto? Aprender a aprender supón iniciarse na aprendizaxe e ser capaz de continuala de maneira autónoma. Supón tamén poder desenvolverse ante as incertezas tratando de buscar respostas que satisfagan a lóxica do coñecemento racional. Implica admitir diversidade de respostas posibles ante un mesmo problema e atopar motivación para buscalas desde diversos enfoques metodolóxicos.

EN PRIMARIA EN SECUNDARIA ÁREAS IMPLICADAS EN PRIMARIA EN SECUNDARIA . . Todas as áreas Todas as áreas

8 AUTONOMÍA E INICIATIVA PERSOAL 5. Que relacións se poden establecer entre as competencias básicas e as áreas e materias. (8) 8 AUTONOMÍA E INICIATIVA PERSOAL

Cando falamos de autonomía e iniciativa persoal referímonos... á posibilidade de optar con criterio propio e levar adiante as iniciativas necesarias para desenvolver a opción elixida e facerse responsable dela, tanto no ámbito persoal como no social ou laboral.

EN PRIMARIA EN SECUNDARIA ÁREAS IMPLICADAS EN PRIMARIA EN SECUNDARIA . . Todas as áreas Todas as áreas

Poden influír máis ou menos 6. Desenvolvemento das competencias básicas. Exemplificacións (1) O funcionamento do centro e as súas aulas. A participación do alumnado na acción educativa. As normas de réxime interno adoptadas. As metodoloxías aplicadas. Os recursos didácticos empregados. A biblioteca do centro – o seu uso e organización-. … Poden influír máis ou menos Comunicación. Análise do contorno físico. Creación. Convivencia e cidadanía. Alfabetización dixital. En competencias asociadas a

6. Desenvolvemento das competencias básicas. Exemplificacións (2) A acción titorial permanente Pode ser determinante Regulación das aprendizaxes Desevolvemento emocional Habilidades sociais En competencias asociadas a A planificación de actividades complementarias e extraescolares Pode reforzar Todas as competencias