Ikasten ikasteko gaitasuna Zarauzko Berritzegunea 2015-04-28

ikasten ikastea Motibazioa/interesa Metodologia Estrategiak Teknikak Baliabideak Gaitasunak Konpetentziak

Ikasten ikasteko gaitasuna XXI. mendeko gizartea eta eskola ikasten ikasteko dimentsioak osagaiak prozedurak, teknikak eta estrategiak, metakognizioa ikasten irakastea hausnarketa elkarrekin gaitasuna nola landu/hobetu gure eskoletan

Video: el trabajo del futuro https://www.youtube.com/watch?v=tpwMMyTqBc8

Informazioaren gizartea ezaugarriak beharrak Informazio ugari informazioa bilatzea, antolatzea… Egia / gezurra kritikoki aukeratzea Aldaketak azkar etengabe eguneratzea Komunikazioa multilengoaiak erabiltzea Lankidetza sarean lan egitea Ziurgabetasuna norberarenganako konfidantza Gaitasun berriak

Hezkuntzan aldaketak buruz jakitea ezagutza aplikatzea oinarrizko hezkuntza: goi mailarako sarbidea bizitzarako prestatzea irakaslea=bitartekaria irakaslea=igorlea testuingurua eta elkareragina ikaslea=hartzailea protagonista Hezkuntzan aldaketa horiek noraino eman dira?

XXI mendeko GAITASUNAK

Oinarrizko gaitasunak LOE: 8 Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna Matematikarako gaitasuna Zientzia-, teknologia- eta osasun-kulturarako gaitasuna Informazioa tratatzeko eta teknologia digitala erabiltzeko gaitasuna Ikasten ikasteko gaitasuna Gizarterako eta hiritartasunerako gaitasuna Norberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna Kultura humanistiko eta artistikorako gaitasuna https://sites.google.com/site/orientasare/gaitasunak

LOMCE gaitasunak: 7 http://preparatusoposiciones.es/principales-cambios-y-novedades-de-la-lomce/

Heziberri 2020: 5 + 7

Ikasten ikasteko gaitasuna

Ikasten ikastea curriculoan Ikasleak izan behar du bere gaitasunen eta jakintzen jabetza, kudeaketa eta kontrola, bere burua pertsona trebe eta eraginkortzat hartuz; pentsamendu estrategikoa, lankidetzan jarduteko ahalmena eta bere burua ebaluatzekoa EHAA, 175/2007

Ikasten ikasi: marko teorikoa abiapuntuak: Elena Martín eta Amparo Moreno EHAA curricula; DeSeCo 2005… osagaiak kognitiboak afektiboak sozialak ezagutzak teknikak motibazioa gai sentitzea autoestimua espektatibak emozioak atribuzioak taldea eta elkareragina metakognitiboak estrategiak autorregulazioa

ikasteko gaitasunen eta ezagueren ikasten ikasi: marko teorikoa Bi dimentsio ikasteko prozesuen kudeaketa kontzientea ikasteko gaitasunen eta ezagueren kontzientzia Azpi-konpetentziak Gaitasun eta muga intelektualak ezagutzea Gaitasun afektibo-emozionalak antzematea Gaitasun fisikoak identifikatzea Inguruneko baldintzak identifikatzea tekniken garapen maila ezagutzea Plangintza egitea, erabakiak hartzea eta gauzatzea Prozesua gainbegiratzea, ikasitakoa ezagutzea eta adieraztea

Ikasten ikasteko eskolaren zeregina ikasle estrategikoak sustatzea da beren zereginen plangintza egiten dutenak, erabakiak hartzen dituztenak, estrategia eta baliabide egokiak aukeratzen dituztenak, beren zereginak zuzentzen eta berrorientatzen dituztenak, partekatzen dutenak (besteekin elkarlanean aritzen direnak eta behar dutenean laguntza eskatzen dutenak), gaizki egin dutenari buruz galdetzen dutenak eta beste kasuetan aplikatzeko gai direnak. Ikasten ikasteko konpetentzia. Marko teorikoa 7. orria

Ebaluazio diagnostikoa 2013 Ikasten ikasteko gaitasunaren 1. ebaluazioa (6000 ikasle LH4 + 6000 ikasle DBH2)

ED13: Ikasten ikasteko gaitasunaren 1. ebaluazioa

teknikak? estrategiak? metakognizioa?

Conceptos clave de la competencia Carles Monereo, Bilbao 2011

unibertsalak (ezgaitasunean izan ezik) funtzioak unibertsalak (ezgaitasunean izan ezik) pentsatzeko, sentitzeko, mugitzeko aukera bitartekariei esker ikasten ditugu: teknikak ikasteko jarduera espezifikoak urratsez-urrats jarraitzeko norabideak prozedurak metakognizioa kognizio- eta emozio-egoeraren kontzientzia estrategiak helburu bat lortzeko erabaki konzienteak gaitasuna arazo konplexuei erantzuteko estrategia koordinatuak

Competencias: respuesta a problemas relevantes Carles Monereo, Bilbao 2011

Ikasten ikasteko gaitasuna zerbait berria ikasteko ezagutzak ikasteko estrategiak ikasten ikasteko gaitasuna norberaren ezagutza gaitasunak, motibazioa… gaiari buruzkoa ataza motak teknikak ikasteko prozesua planifikatzea gainbegiratzea ebaluatzea zerbait berria ikasteko ezagutzak eta estrategiak koordinatzea

Ikasten irakastea

Ikasten ikasteko gaitasuna lantzeko ikasleak tekniketan trebatu ikasteko estrategiak erakutsi praktikan jartzeko aukera eman

Ikasten ikasteko gaitasuna lantzeko ikasleak tekniketan trebatu

Ikasteko teknika batzuk Informazioa eskuratzeko teknikak elkarrizketak, galdetegiak, bilaketak… biltegiratzeko teknikak fitxak, gogokoak gorde, Marka-gune sozialak (diigo…) ulertzeko teknikak azpimarratzea, konparatzea, sailkatzea, sekuentziazioa… oroitzeko teknikak eskemak, kontzeptu mapak, apunteak hartzea, mnemoteknia antolatzeko teknikak kontzeptu mapak eta buru-mapak , denbora lerroak, taulak, diagramak…

Ideiak sortzeko eta kudeatzeko teknikak Informazioa laburtzeko teknikak laburpenak, buru-mapak, grafikoak, aukezpenak (ppt…) azaltzeko teknikak ahozko aurkezpenak, bideoak, txostenak Ideiak sortzeko eta kudeatzeko teknikak ideia-jasa, buru-mapak, arrain hezurraren diagrama (Ishikawa diagrama) , sei kapelak (LH geletan) Arreta hobetzeko teknikak erlaxazioa, mindfulness Pentsatzeko errutinak / Rutinas de pensamiento

Rutinas de pensamiento modelo/patrón sencillo de pensamiento TITULARES (HEADLINES). Una rutina para capturar la esencia (euskaraz) 3-2-1 PUENTE. Una rutina para activar un conocimiento previo y hacer conexiones PALABRA - IDEA - FRASE. Una rutina para capturar la esencia y explorar el significado de un texto desde una gran variedad de puntos de vista. (euskaraz) CSI: COLOR, SÍMBOLO, IMAGEN. Una rutina para extraer la esencia de las ideas no verbales. (euskaraz) VEO - PIENSO - ME PREGUNTO. Una rutina para explorar obras de arte y todo lo que se puede considerar interesante.(euskaraz) RELACIONAR - AMPLIAR - PREGUNTAR. Una rutina para conectar nuevas ideas con conocimientos previos. GENERAR - CLASIFICAR - RELACIONAR - DESARROLLAR. Una rutina para organizar la comprensión de un tema a través de un mapa conceptual. CÍRCULO DE PUNTOS DE VISTA. Una rutina para explorar otras perspectivas. PIENSO - ME INTERESA - INVESTIGO. Una rutina para conectar nuevas ideas con conocimientos previos. PUNTOS CARDINALES  (COMPASS POINTS). Una rutina para examinar propuestas o ideas. YO PENSABA… PERO AHORA PIENSO.... Una rutina para reflexionar sobre cómo y porqué nuestro pensamiento ha cambiado. DEL POZO, MONTSERRAT, “Aprendizaje Inteligente. Educación Secundaria” Collegi Montserrat, 2009

El sobresaliente te espera entre mapas, esquemas y resúmenes (el Pais, 26-05-2014)

Ikasten ikasteko gaitasuna lantzeko ikasleak tekniketan trebatu ikasteko estrategiak erakutsi

Ikaskuntza estrategikoa Ikasle estrategikoak zeregina hasi aurretik, egin bitartean eta ondoren erabakiak hartzen ditu; bukaeran bere burua ebaluatzen du. Irakasleak zeregina planifikatzen, gainbegiratzen eta ebaluatzen irakasten du. “Un buen profesor presta su voz a la mente del alumno, es decir, consigue que el alumno interiorice una voz que le ayuda a regular su aprendizaje.” Carles Monereo, Bilbao 2011

Planifikazioa Zein dira zereginaren baldintza garrantzitsuak? Helburua ulertzea, denbora, baliabideak, … Zer emaitza lortu behar dut? Nola ebaluatuko da? Zein aurre-ezagutza izan daiteke lagungarria? Zer dakit, zer ez dakit, zer egin dezaket informazioa bilatzeko? Zein teknika edo metodo izan daitezke eraginkorragoak?

Gainbegiratzea Zereginaren baldintzak kontrolatzen ari naiz? Helburura hurbiltzen ari naiz? Badut nahiko denborarik? Baliabide egokiak erabiltzen ari naiz? Espero nuen emaitza lortzen ari naiz? Ondo ari al naiz informazioa barneratzen? Nire hitzetan azal dezaket? Sortu zaizkidan zalantzak argitzen ari naiz? Zailtasunak gainditzen ari naiz? Erabiltzen ari naizen teknikak edo metodoak lagungarriak dira? Beste prozedura bat erabil nezaken? Zergatik ez dut erabiltzen?

Norberaren ebaluazioa Zereginaren baldintzak errespetatu ditut? Berriz egin beharko banu, zer aldatuko nuke hobeto moldatzeko? Espero nituen emaitzak lortu ditut? Ondo interpretatu dut eskatzen zena? Ondo egin diet aurre zailtasunei? Nola egingo nuke hurrengo batean? Erabilitako teknikak edo metodoak egokiak izan al dira? Zein aukeratuko nituzke beste baterako?

Ikasteko estrategiak irakastea kanpo kontrola estrategia aurkeztea esplizitu bihurtzea ikas jarduera bat burutzeko hartu beharreko erabakiak erakustea praktikatu praktika gidatua praktika pertsonal autonomoa barne kontrola

estrategiak aurkezteko metodoak kasuen azterketa: Bideoa (41:00-46:26) estrategia moldatzea irakaslea eredua da: hartzen dituen erabakiak azaltzen ditu “hacer transparente la toma de decisiones en cada fase: planificación, regulación y evaluación, para modelar el proceso y conseguir transferirlo a los alumnos/as”

Ikasten ikasteko gaitasuna lantzeko praktikan jartzeko aukera eman

praktika gidatuak metodologia aktiboak eta parte hartzekoak apunteak ikaskuntza kooperatiboa; berdinen arteko tutoretza “Si tú aprendes, yo mejoro”  (IPI Sansomendi) proiektuetan oinarritutako ikaskuntza PBL/ABP apunteak Adibide bat: koadernoa ebaluatzeko fitxa 1 eta 2 (Ana G. de Txabarri) Monereo

ebaluazioa ikasteko auto- eta ko-ebaluazioa (46:40-48:00) rubrikak (Diego Ojeda) portafolioak rubrikak egiteko online aplikazioa

Taxonomía de Bloom revisada

? Comparar, organizar, atribuir, estructurar, integrar. Reconocer, listar, describir, identificar, recuperar, denominar, localizar, encontrar Interpretar, resumir, parafrasear, clasificar, comparar, explicar, ejemplificar. Implementar, usar, ejecutar. ? Comparar, organizar, atribuir, estructurar, integrar. Revisar, formular hipótesis, criticar, juzgar, probar, detectar, monitorear. Diseñar, construir, planear, producir, idear, trazar, elaborar.

metakognizioa Ikasten ikasteko gaitasuna lantzea ikaste prozesua kontziente egitea ezagutzari buruzko konzientzia norberaren ezagutza (indarrak eta ahuleziak, motibazioa, emozioak…) atazaren ezagutza teknikak planifikatzea erabakiak hartzea (estrategiak) gainbegiratzea ebaluatzea ikaste prozesua erregulatzea

Conclusiones a modo de decálogo Carles Monereo, Bilbao 2011 1. Explicitar el significado, el valor y la utilidad de las estrategias de aprendizaje. 2. Facilitar una práctica suficiente de los procedimientos implicados. 3. Potenciar el uso reflexivo y flexible de los procedimientos. 4. Favorecer la consciencia sobre los propios procesos mentales. 5. Aumentar gradualmente la responsabilidad sobre el propio aprendizaje.

6. Avanzar progresivamente de ejercicios cerrados a problemas abiertos. 7. Animar la búsqueda y la exploración de nuevas vías de aprendizaje y solución de problemas. 8. Pensar en voz alta para dar visibilidad a las decisiones que tomamos en el interior de nuestras mentes. 9. Valorar el uso apropiado de las estrategias aprendidas. 10.Evaluar la planificación, auto-regulación y auto-evaluación de los alumnos.

gehiago jakiteko Competencia para aprender a aprender Ikasten ikasteko konpetentzia Ebaluazio diagnostikoa ED 2013. Competencia para aprender a aprender. Goleman, D (2013) “Focus. Desarrollar la atención para alcanzar la excelencia”. Kairós. Duran, D. (2014). Aprenseñar. Evidencias e implicaciones educativas de aprender enseñando. Madrid: Narcea.

“La inteligencia ejecutiva” Marina, J.A artikuluak (CEIDE) De nuevo, la inteligencia ejecutiva ¿Por qué el modelo de inteligencia ejecutiva es más poderoso que los anteriores? Primera función ejecutiva: la actuación La segunda función ejecutiva: el control de la impulsividad La tercera función ejecutiva: dirigir la atención La cuarta función ejecutiva: la gestión de las emociones  Quinta función ejecutiva: la elección de metas Sexta función ejecutiva: la gestión de la memoria Séptima función ejecutiva: mantener el esfuerzo La naturaleza del aprendizaje. Guía del practicante. OCDE 2012

Hausnarketarako galderak Gure eskola XXI. mendeko eskola al da? Nola lantzen da ikasten ikasteko gaitasuna zure ikastetxean? Nola hobetu daiteke? Zer proposatuko zenieke irakasleei? Eta tutoreei? Nola ebaluatu daiteke?

Mila esker!