¡HE AQUÍ A NUESTRO MUNDO! BEHOLD, OUR WORLD! Traducido al español y explicado por: Mtra. Mar Cárdenas Coordinadora del Grupo Amikema

Al empezar la segunda lección de nuestro curso de Esperanto, ‘la dua leciono’ Elena se encuentra a Petro, quien lleva dos bolsas. Ha ido de compras. As we start this second lesson in our Esperanto course, ‘la dua leciono’ Helen meets Peter, who is carrying two bags. He’s been shopping. Leciono Du – Lección Dos - Lesson Two En la sakoj – En las bolsas – In the Bags

H. Bonan matenon! P. Bonan matenon, Helena! H. Petro, kio estas en la sakoj? P. Libroj kaj pomoj. En la granda sako estas du libroj. Rigardu! H. Ha, mi vidas. Jen du ruĝaj libroj. P. Jes, la libroj estas ruĝaj. bonan matenon = buenos días / Good morning sako = bolsa / bag-j = terminación del plural / plural ending pomo = manzana / applegranda = grande / bag du = dos / tworigardu! = mira! / look! ruĝa = rojo(a) / red

H. Ĉu la libroj estas novaj aŭ malnovaj? P. Ili estas novaj. H. Ĉu vi estis en la librovendejo? P. Ne, mi estis en la fruktovendejo. H. Ĉu jes?... Ho, vi ŝercas. P. Jes kaj ne. Mi estis en la fruktovendejo. En la malgranda sako estas fruktoj. nova = nuevo(a) / newaŭ = ó / or mal- = prefijo para opuestos / antonym prefix malnova = viejo(a) / oldili = ellos(as) / they estis = estuviste / was, werelibrovendejo = librería / bookstore fruktovendejo = frutería / fruit shop Vi ŝercas = bromeas / you’re jokingfrukto = fruta / fruit

H. Sed la libroj? P. Jes, mia kara. Por la libroj mi estis en la librovendejo. H.,,,Ĉu en la alia sako estas fruktoj? P. Jes. Freŝaj fruktoj, pomoj kaj bananoj. La pomoj estas iom malmolaj: ili ne estas maturaj. H. Jes, ili estas ankoraŭ verdaj. Sed la bananoj estas flavaj – jes, ili estas molaj kaj maturaj. P. Ĉu plaĉus al vi frukto? sed = pero / butmia kara = mi querida / my dear alia = otro(a) / otherfreŝa = fresco(a) / fresh banano = plátano / bananaiom = algo, un poco / a little mola = blanda / softmatura = maduro(a) / mature ankoraŭ = todavía / still, yetverda = verde / green flava = amarillo(a) / yellow

H. Jes, sed ne banano, prefere pomo. Bananoj ne plaĉas al mi. P. Jen, prenu! H. Dankon, jes. P. Kaj jen banano por mi. Matura, mola, flava banano tre plaĉus al mi. Jes, la gusto estas bona kaj dolĉa. H. Sed la gusto de la pomo estas malbona. Ĝi estas tute maldolĉa. P. La pomoj ne estas maturaj! prefere = de preferencia / preferablyplaĉas al mi = me gusta / I like Prenu! = ¡Toma! / Take!gusto = sabor / taste tre = muy / verybona = bueno(a) / good dolĉa = dulce / sweetde = de / of ĝi = ello / ittute = completamente / completely

NOTAS: Para formar el plural de un sustantivo, agrega –j. Esto cambia la terminación –o a –oj. Por ejemplo: sakoj, libroj, pomoj La terminación del plural –j también se agrega a los adjetivos. Recuerden que la j se pronuncia como ‘y’. Por ejemplo: ruĝaj libroj (libros rojos) y belaj floroj (lindas flores) NOTES To form the plural of a noun, add –j. This changes the ending –o to –oj, which has the sound of ‘oy’ in ‘boy’. For example: sakoj, libroj, pomoj The plural ending –j is also added to adjectives. Remember that aj oj rhymes with ‘my boy’. For example: ruĝaj libroj (red books) and belaj floroj (pretty flowers)

LETRAS CON ACENTOS Ya conocemos a la letra ĉ, que corresponde a la ‘ch’. Similarmente, ŝ corresponde a ‘sh’, y la ĝ a la ‘y’. Así que ruĝa se pronuncia ‘ru-ya’. Ten cuidado de no pronunciarla como la palabra francesa rouge, la cual termina en una consonante como la ‘s’ en la palabra en inglés ‘measure’, cuyo equivalente en Esperanto es ĵ. LETTERS WITH CIRCUMFLEXES We have already met ĉ, which corresponds to the English ‘ch’. Similarly, ŝ corresponds to English ‘sh’, and ĝ to ‘j’. So ruĝa is pronounced ‘roo-jah’. Be careful not to pronounce it like the French word rouge, which ends in a consonant like the English ‘s’ in ‘measure’, whose Esperanto equivalent is ĵ. riĉa = rico(a) / richfiŝo = pez, pescado / fish saĝa = sabio(a) / wiseĉokolado = chocolate / chocolate ŝafo = borrego / sheeppaĝo = página / page ĉapelo = sombrero, gorra / hatfreŝa = fresco(a) / fresh ĝardeno = jardín / garden

EL PREFIJO ‘MAL’ CAMBIA EL SIGNIFICADO DE UNA PALABRA A LO OPUESTO nova = nuevo(a)malnova = viejo(a) varma = calientemalvarma = frío(a) dika = grueso(a)maldika = delgado(a) forta = fuertemalforta = débil bona = bueno(s)malbona = malo(a) kontenta = contento(a)malkontenta = malcontento(a) THE PREFIX ‘MAL’ CHANGES THE MEANING OF A WORD TO THE OPPOSITE nova = newmalnova = old varma = hotmalvarma = cold dika = thickmaldika = thin forta = strongmalforta = weak bona = goodmalbona = bad kontenta = satisfiedmalkontenta = dissatisfied

‘ESTAS’ PUEDE SIGNIFICAR ‘SOY/ESTOY’, ‘ERES/ESTAS’, ‘ES/ESTA’, ‘SOMOS/ESTAMOS’ O ‘SON/ESTAN’ La vorto estas longa = La palabra es larga La vortoj estas longaj = Las palabras son largas La banano estas matura = El plátano está maduro La bananoj estas maturaj = Los plátanos están maduros Mi estas preta = Estoy listo(a) ‘ESTAS’ CAN MEAN ‘AM’, ‘IS’ OR ‘ARE’ La vorto estas longa = The word is long La vortoj estas longaj = The words are long La banano estas matura = The banana is ripe La bananoj estas maturaj = The bananas are ripe Mi estas preta = I am ready

A VECES ‘ESTAS’ ES TRADUCIDO COMO ‘HAY’ Sur la tablo estas libro = Sobre la mesa hay un libro En la sako estas pomoj = En la bolsa hay manzanas SOMETIMES ‘ESTAS’ IS MORE APPROPRIATELY TRANSLATED ‘THERE IS’ OR ‘THERE ARE’ Sur la tablo estas libro = On the table there is a book En la sako estas pomoj = In the bag there are some apples

‘DE’ SE USA IGUAL QUE EN ESPAÑOL La nomo de la viro = El nombre del hombre La libroj de Petroj = Los libros de Pedro La adresoj de la studentoj = Los domicilios de los estudiantes ‘DE’ MEANS ‘OF’; IT ALSO TRANSLATES DE ENGLISH POSSESIVE La nomo de la viro = The name of the man, The man’s name La libroj de Petro = Peter’s books La adresoj de la studentoj = The students’ addresses

Juna frato. Hermano joven. Young brother. Varma vento. Viento cálido. Warm wind. Granda bildo. Dibujo grande. Big picture. Verda pomo. Manzana verde. Green apple.

Alta / Malalta Alto / Bajo High / Low Bona / Malbona Bueno / Malo Good / bad Malpura / Pura Sucio / Limpio Dirty / Clean Longa / Mallonga Largo / Corto Long / Short

Malgranda / Granda Pequeño / Grande Small / Big Malseka / Seka Mojada / Seca Wet / Dry Dika / Maldika Grueso / Delgado Thick / Thin Malrapida / Rapida Lento / Rápido Slow / Fast

Malfermita / Fermita Abierta / Cerrada Open / Closed Malvarma / Varma Frío / Caliente Cold / Warm Nova / Malnova Nuevo / Viejo New / Old Facila / Malfacila Fácil / Difícil Easy / Difficult

Amiko / Malamiko Amigo / Enemigo Friend / Enemy Aperi / Malaperi Aparecer / Desaparecer To appear / To disappear Permesi / Malpermesi Permitir / Prohibir To allow / To forbid Fermi / Malfermi Cerrar / Abrir To close / To open Ĝojo / Malĝojo Alegría / Tristeza Joy / Sadness Vero / Malvero Verdad / Mentira Truth / Lie

RESPONDE EN ESPERANTO: Ejemplo: Kie (dónde) estas la libroj? – La libroj estas sur la tablo Kie estas la pomoj? Kie estas la malgranda sako? Kie estas la kafo? Kie estas la ĉokolado? Kie estas la belaj floroj? ANSWER IN ENGLISH: Example: Kie (dónde) estas la libroj? – La libroj estas sur la tablo Kie estas la pomoj? Kie estas la malgranda sako? Kie estas la kafo? Kie estas la ĉokolado? Kie estas la belaj floroj?

PRACTICA DE PATRONES: Combinando elementos, uno de cada sección, puedes hacer un gran número de oraciones diferentes. Traduce cada oración que g=crees de ésta manera. PATTERN PRACTICE: By combining sentence elements, one from each box, you can make a large number of different sentences. Translate each sentence you create in this way. La libroj Du ruĝaj pomoj Freŝaj fruktoj La banano La krajono (lápiz / pencil) de Helena estas en la sako. sur la tablo. Tie. (allí / there) sur la lito. (cama / bed) en la skatolo. (caja / box) sur la planko. (piso / floor) La bananoj La pomoj La fruktoj sur la tablo La faboj en la ĝardeno estas flavaj. verdaj. pretaj. (listos(as) / ready) malmolaj. (suaves / soft) maturaj. ankoraǔ malgrandaj.

TRADUCE AL ESPERANTO: Una página del libro. El domicilio del hermano. El sombrero del hombre. Los amigos de Pedro. Las hermosas flores de Elena. El libro del amigo de Pedro. TRANSLATE INTO ENGLISH: A page of the book. The brother’s address. The man’s hat. Peter’s friends. Helen’s beautiful flowers. Peter’s friend’s book.

TRADUCE AL ESPERANTO: H. Buenos días, querida mía. He estado en la librería y la frutería. P. ¿Has estado? ¿Qué hay en las bolsas? H. En la bolsa vieja verde hay (unos) libros muy buenos.. Hay manzanas frescas y plátanos en la bolsa nueva amarilla. Aquí tienes, toma algunas, ¡por favor! No estoy bromeando. P. No me gustan los libros… pero me gustaría una manzana dulce y madura mucho. Gracias Elena. Sí, están maduras, y el sabor es muy bueno. TRANSLATE INTO ENGLISH: H. Good morning, my dear. I’ve been in the bookstore and the fruit shop. P. Have you? What’s in the bags? H. In the old green bag there are (some) very good books. There are fresh apples and bananas in the new yellow bag. Here you are, take (some), please! I’m not joking. P. I don’t like books… but I’d like a sweet, ripe apple very much. Thank you Helen. Yes, they are ripe, and the taste is very good.

Ahora escucha el diálogo una vez más. Creo que no tendrás ninguna dificultad en entenderlo todo ésta vez. ¡Hasta la próxima lección! Now, listen to the dialogue again. I don’t think you will have any difficulty understanding everything this time. Until next lesson!

Para aprender más acerca del Esperanto, visita: For more information about Esperanto, visit: US Toll-free: ESPERANTO Produced by: Página: Martha Cárdenas-Loutzenhiser, M.Ed. PO Box , Santee, CA,