Ikasten ikasteko gaitasuna

Presentación del tema: "Ikasten ikasteko gaitasuna"— Transcripción de la presentación:

1 Ikasten ikasteko gaitasuna
Zarauzko Berritzegunea

2 ikasten ikastea Motibazioa/interesa Metodologia Estrategiak Teknikak
Baliabideak Gaitasunak Konpetentziak

3 Ikasten ikasteko gaitasuna
XXI. mendeko gizartea eta eskola ikasten ikasteko dimentsioak osagaiak prozedurak, teknikak eta estrategiak, metakognizioa ikasten irakastea hausnarketa elkarrekin gaitasuna nola landu/hobetu gure eskoletan

4 Video: el trabajo del futuro

5 Informazioaren gizartea
ezaugarriak beharrak Informazio ugari informazioa bilatzea, antolatzea… Egia / gezurra kritikoki aukeratzea Aldaketak azkar etengabe eguneratzea Komunikazioa multilengoaiak erabiltzea Lankidetza sarean lan egitea Ziurgabetasuna norberarenganako konfidantza Gaitasun berriak

6 Hezkuntzan aldaketak buruz jakitea ezagutza aplikatzea
oinarrizko hezkuntza: goi mailarako sarbidea bizitzarako prestatzea irakaslea=bitartekaria irakaslea=igorlea testuingurua eta elkareragina ikaslea=hartzailea protagonista Hezkuntzan aldaketa horiek noraino eman dira?

7 XXI mendeko GAITASUNAK

8 Oinarrizko gaitasunak LOE: 8
Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna Matematikarako gaitasuna Zientzia-, teknologia- eta osasun-kulturarako gaitasuna Informazioa tratatzeko eta teknologia digitala erabiltzeko gaitasuna Ikasten ikasteko gaitasuna Gizarterako eta hiritartasunerako gaitasuna Norberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna Kultura humanistiko eta artistikorako gaitasuna

9 LOMCE gaitasunak: 7

10 Heziberri 2020: 5 + 7

11 Ikasten ikasteko gaitasuna

12 Ikasten ikastea curriculoan
Ikasleak izan behar du bere gaitasunen eta jakintzen jabetza, kudeaketa eta kontrola, bere burua pertsona trebe eta eraginkortzat hartuz; pentsamendu estrategikoa, lankidetzan jarduteko ahalmena eta bere burua ebaluatzekoa EHAA, 175/2007

13 Ikasten ikasi: marko teorikoa
abiapuntuak: Elena Martín eta Amparo Moreno EHAA curricula; DeSeCo 2005… osagaiak kognitiboak afektiboak sozialak ezagutzak teknikak motibazioa gai sentitzea autoestimua espektatibak emozioak atribuzioak taldea eta elkareragina metakognitiboak estrategiak autorregulazioa

14 ikasteko gaitasunen eta ezagueren
ikasten ikasi: marko teorikoa Bi dimentsio ikasteko prozesuen kudeaketa kontzientea ikasteko gaitasunen eta ezagueren kontzientzia Azpi-konpetentziak Gaitasun eta muga intelektualak ezagutzea Gaitasun afektibo-emozionalak antzematea Gaitasun fisikoak identifikatzea Inguruneko baldintzak identifikatzea tekniken garapen maila ezagutzea Plangintza egitea, erabakiak hartzea eta gauzatzea Prozesua gainbegiratzea, ikasitakoa ezagutzea eta adieraztea

15 Ikasten ikasteko eskolaren zeregina
ikasle estrategikoak sustatzea da beren zereginen plangintza egiten dutenak, erabakiak hartzen dituztenak, estrategia eta baliabide egokiak aukeratzen dituztenak, beren zereginak zuzentzen eta berrorientatzen dituztenak, partekatzen dutenak (besteekin elkarlanean aritzen direnak eta behar dutenean laguntza eskatzen dutenak), gaizki egin dutenari buruz galdetzen dutenak eta beste kasuetan aplikatzeko gai direnak. Ikasten ikasteko konpetentzia. Marko teorikoa 7. orria

16 Ebaluazio diagnostikoa 2013
Ikasten ikasteko gaitasunaren 1. ebaluazioa (6000 ikasle LH ikasle DBH2)

17 ED13: Ikasten ikasteko gaitasunaren 1. ebaluazioa

18 teknikak? estrategiak? metakognizioa?

19 Conceptos clave de la competencia
Carles Monereo, Bilbao 2011

20 unibertsalak (ezgaitasunean izan ezik)
funtzioak unibertsalak (ezgaitasunean izan ezik) pentsatzeko, sentitzeko, mugitzeko aukera bitartekariei esker ikasten ditugu: teknikak ikasteko jarduera espezifikoak urratsez-urrats jarraitzeko norabideak prozedurak metakognizioa kognizio- eta emozio-egoeraren kontzientzia estrategiak helburu bat lortzeko erabaki konzienteak gaitasuna arazo konplexuei erantzuteko estrategia koordinatuak

21 Competencias: respuesta a problemas relevantes
Carles Monereo, Bilbao 2011

22 Ikasten ikasteko gaitasuna
zerbait berria ikasteko ezagutzak ikasteko estrategiak ikasten ikasteko gaitasuna norberaren ezagutza gaitasunak, motibazioa… gaiari buruzkoa ataza motak teknikak ikasteko prozesua planifikatzea gainbegiratzea ebaluatzea zerbait berria ikasteko ezagutzak eta estrategiak koordinatzea

23 Ikasten irakastea

24 Ikasten ikasteko gaitasuna lantzeko
ikasleak tekniketan trebatu ikasteko estrategiak erakutsi praktikan jartzeko aukera eman

25 Ikasten ikasteko gaitasuna lantzeko
ikasleak tekniketan trebatu

26 Ikasteko teknika batzuk
Informazioa eskuratzeko teknikak elkarrizketak, galdetegiak, bilaketak… biltegiratzeko teknikak fitxak, gogokoak gorde, Marka-gune sozialak (diigo…) ulertzeko teknikak azpimarratzea, konparatzea, sailkatzea, sekuentziazioa… oroitzeko teknikak eskemak, kontzeptu mapak, apunteak hartzea, mnemoteknia antolatzeko teknikak kontzeptu mapak eta buru-mapak , denbora lerroak, taulak, diagramak…

27 Ideiak sortzeko eta kudeatzeko teknikak
Informazioa laburtzeko teknikak laburpenak, buru-mapak, grafikoak, aukezpenak (ppt…) azaltzeko teknikak ahozko aurkezpenak, bideoak, txostenak Ideiak sortzeko eta kudeatzeko teknikak ideia-jasa, buru-mapak, arrain hezurraren diagrama (Ishikawa diagrama) , sei kapelak (LH geletan) Arreta hobetzeko teknikak erlaxazioa, mindfulness Pentsatzeko errutinak / Rutinas de pensamiento

28 Rutinas de pensamiento modelo/patrón sencillo de pensamiento
TITULARES (HEADLINES). Una rutina para capturar la esencia (euskaraz) 3-2-1 PUENTE. Una rutina para activar un conocimiento previo y hacer conexiones PALABRA - IDEA - FRASE. Una rutina para capturar la esencia y explorar el significado de un texto desde una gran variedad de puntos de vista. (euskaraz) CSI: COLOR, SÍMBOLO, IMAGEN. Una rutina para extraer la esencia de las ideas no verbales. (euskaraz) VEO - PIENSO - ME PREGUNTO. Una rutina para explorar obras de arte y todo lo que se puede considerar interesante.(euskaraz) RELACIONAR - AMPLIAR - PREGUNTAR. Una rutina para conectar nuevas ideas con conocimientos previos. GENERAR - CLASIFICAR - RELACIONAR - DESARROLLAR. Una rutina para organizar la comprensión de un tema a través de un mapa conceptual. CÍRCULO DE PUNTOS DE VISTA. Una rutina para explorar otras perspectivas. PIENSO - ME INTERESA - INVESTIGO. Una rutina para conectar nuevas ideas con conocimientos previos. PUNTOS CARDINALES  (COMPASS POINTS). Una rutina para examinar propuestas o ideas. YO PENSABA… PERO AHORA PIENSO.... Una rutina para reflexionar sobre cómo y porqué nuestro pensamiento ha cambiado. DEL POZO, MONTSERRAT, “Aprendizaje Inteligente. Educación Secundaria” Collegi Montserrat, 2009

29

30 El sobresaliente te espera entre mapas, esquemas y resúmenes (el Pais, 26-05-2014)

31 Ikasten ikasteko gaitasuna lantzeko
ikasleak tekniketan trebatu ikasteko estrategiak erakutsi

32 Ikaskuntza estrategikoa
Ikasle estrategikoak zeregina hasi aurretik, egin bitartean eta ondoren erabakiak hartzen ditu; bukaeran bere burua ebaluatzen du. Irakasleak zeregina planifikatzen, gainbegiratzen eta ebaluatzen irakasten du. “Un buen profesor presta su voz a la mente del alumno, es decir, consigue que el alumno interiorice una voz que le ayuda a regular su aprendizaje.” Carles Monereo, Bilbao 2011

33 Planifikazioa Zein dira zereginaren baldintza garrantzitsuak? Helburua ulertzea, denbora, baliabideak, … Zer emaitza lortu behar dut? Nola ebaluatuko da? Zein aurre-ezagutza izan daiteke lagungarria? Zer dakit, zer ez dakit, zer egin dezaket informazioa bilatzeko? Zein teknika edo metodo izan daitezke eraginkorragoak?

34 Gainbegiratzea Zereginaren baldintzak kontrolatzen ari naiz? Helburura hurbiltzen ari naiz? Badut nahiko denborarik? Baliabide egokiak erabiltzen ari naiz? Espero nuen emaitza lortzen ari naiz? Ondo ari al naiz informazioa barneratzen? Nire hitzetan azal dezaket? Sortu zaizkidan zalantzak argitzen ari naiz? Zailtasunak gainditzen ari naiz? Erabiltzen ari naizen teknikak edo metodoak lagungarriak dira? Beste prozedura bat erabil nezaken? Zergatik ez dut erabiltzen?

35 Norberaren ebaluazioa
Zereginaren baldintzak errespetatu ditut? Berriz egin beharko banu, zer aldatuko nuke hobeto moldatzeko? Espero nituen emaitzak lortu ditut? Ondo interpretatu dut eskatzen zena? Ondo egin diet aurre zailtasunei? Nola egingo nuke hurrengo batean? Erabilitako teknikak edo metodoak egokiak izan al dira? Zein aukeratuko nituzke beste baterako?

36 Ikasteko estrategiak irakastea
kanpo kontrola estrategia aurkeztea esplizitu bihurtzea ikas jarduera bat burutzeko hartu beharreko erabakiak erakustea praktikatu praktika gidatua praktika pertsonal autonomoa barne kontrola

37 estrategiak aurkezteko metodoak
kasuen azterketa: Bideoa (41:00-46:26) estrategia moldatzea irakaslea eredua da: hartzen dituen erabakiak azaltzen ditu “hacer transparente la toma de decisiones en cada fase: planificación, regulación y evaluación, para modelar el proceso y conseguir transferirlo a los alumnos/as”

38 Ikasten ikasteko gaitasuna lantzeko
praktikan jartzeko aukera eman

39 praktika gidatuak metodologia aktiboak eta parte hartzekoak apunteak
ikaskuntza kooperatiboa; berdinen arteko tutoretza “Si tú aprendes, yo mejoro”  (IPI Sansomendi) proiektuetan oinarritutako ikaskuntza PBL/ABP apunteak Adibide bat: koadernoa ebaluatzeko fitxa 1 eta 2 (Ana G. de Txabarri) Monereo

40 ebaluazioa ikasteko auto- eta ko-ebaluazioa (46:40-48:00)
rubrikak (Diego Ojeda) portafolioak rubrikak egiteko online aplikazioa

41

42 Taxonomía de Bloom revisada

43 ? Comparar, organizar, atribuir, estructurar, integrar.
Reconocer, listar, describir, identificar, recuperar, denominar, localizar, encontrar Interpretar, resumir, parafrasear, clasificar, comparar, explicar, ejemplificar. Implementar, usar, ejecutar. ? Comparar, organizar, atribuir, estructurar, integrar. Revisar, formular hipótesis, criticar, juzgar, probar, detectar, monitorear. Diseñar, construir, planear, producir, idear, trazar, elaborar.

44

45 metakognizioa Ikasten ikasteko gaitasuna lantzea
ikaste prozesua kontziente egitea ezagutzari buruzko konzientzia norberaren ezagutza (indarrak eta ahuleziak, motibazioa, emozioak…) atazaren ezagutza teknikak planifikatzea erabakiak hartzea (estrategiak) gainbegiratzea ebaluatzea ikaste prozesua erregulatzea

46 Conclusiones a modo de decálogo Carles Monereo, Bilbao 2011
1. Explicitar el significado, el valor y la utilidad de las estrategias de aprendizaje. 2. Facilitar una práctica suficiente de los procedimientos implicados. 3. Potenciar el uso reflexivo y flexible de los procedimientos. 4. Favorecer la consciencia sobre los propios procesos mentales. 5. Aumentar gradualmente la responsabilidad sobre el propio aprendizaje.

47 6. Avanzar progresivamente de ejercicios cerrados a problemas abiertos.
7. Animar la búsqueda y la exploración de nuevas vías de aprendizaje y solución de problemas. 8. Pensar en voz alta para dar visibilidad a las decisiones que tomamos en el interior de nuestras mentes. 9. Valorar el uso apropiado de las estrategias aprendidas. 10.Evaluar la planificación, auto-regulación y auto-evaluación de los alumnos.

48 gehiago jakiteko Competencia para aprender a aprender
Ikasten ikasteko konpetentzia Ebaluazio diagnostikoa ED 2013. Competencia para aprender a aprender. Goleman, D (2013) “Focus. Desarrollar la atención para alcanzar la excelencia”. Kairós. Duran, D. (2014). Aprenseñar. Evidencias e implicaciones educativas de aprender enseñando. Madrid: Narcea.

49 “La inteligencia ejecutiva” Marina, J.A artikuluak (CEIDE)
De nuevo, la inteligencia ejecutiva ¿Por qué el modelo de inteligencia ejecutiva es más poderoso que los anteriores? Primera función ejecutiva: la actuación La segunda función ejecutiva: el control de la impulsividad La tercera función ejecutiva: dirigir la atención La cuarta función ejecutiva: la gestión de las emociones  Quinta función ejecutiva: la elección de metas Sexta función ejecutiva: la gestión de la memoria Séptima función ejecutiva: mantener el esfuerzo La naturaleza del aprendizaje. Guía del practicante. OCDE 2012

50 Hausnarketarako galderak
Gure eskola XXI. mendeko eskola al da? Nola lantzen da ikasten ikasteko gaitasuna zure ikastetxean? Nola hobetu daiteke? Zer proposatuko zenieke irakasleei? Eta tutoreei? Nola ebaluatu daiteke?

51 Mila esker!