HIGIDURA ONDULATORIOA

HIGIDURA ONDULATORIOA HELBURUAK Uhin bat zer den jakin. Uhinen ekuazioa ezagutu eta kasu sinple batean bere dedukzioa jakin. Uhin harmonikoen ezaugarriak eta beren erlazioak ezagutu. Uhinen gainezarketaz sortzen diren fenomeno batzuk ezagutu. Uhinen energiarekin zer gertatzen den jakin. Doppler efektua uhin mekanikoetan ezagutu. HIGIDURA ONDULATORIOA

HIGIDURA ONDULATORIOA AURKIBIDEA Hitzaurrea. Uhinen ekuazioa. Zeharkako uhinak soka batean. Uhin harmonikoak. Uhinen gainezarketa. Uhin geldikorrak. Energia eta intentsitatea. Doppler efektua. HIGIDURA ONDULATORIOA

HIGIDURA ONDULATORIOA Hitzaurrea Uhina: perturbazio baten propagazioa, espazioan zehar eta abiadura finituaz baina materia garraiorik gabe. Uhin mekanikoa: medio material batean propagatzen da. Luzetarako uhina: uhinaren propagazio norabidea partikulen higiduraren norabide bera da. Zeharkako uhina: uhinaren propagazio norabidea partikulen higiduraren norabidearen normala da. HIGIDURA ONDULATORIOA

Aktibitateak: 2. ariketa Uhinen ekuazioa funtzioak x ardatzaren norabidean eta v abiadura konstantez propagatzen den perturbazioa irudikatzen du (+ ikurra ardatzaren noranzko negatiboari dagokio). d’Alembert-en uhinen ekuazioa betetzen da: Zeharkako uhinak soka batean: y = desplazamendua T = tentsioa rl = dentsitate lineala Aktibitateak: 2. ariketa HIGIDURA ONDULATORIOA

HIGIDURA ONDULATORIOA Uhin harmonikoak Uhin unidimentsionala eta harmonikoa: A=anplitudea d=hasierako fasea l=uhin-luzera T=periodoa k=uhin-zenbakia w=maiztasun angeluarra Medio batean uhinen abiadura beren maiztasunaren edo uhin luzeraren menpekoa bada medioari dispertsibo deritzo. HIGIDURA ONDULATORIOA

HIGIDURA ONDULATORIOA Uhinen gainezarmena A, l eta w berekoak: anplitude erresultantea desfasearen menpekoa da. A berekoak, desfase barik eta w antzekoak: batidoak edo pultsazioak sortzen dira. HIGIDURA ONDULATORIOA

Aktibitateak: 8. eta 10. ariketak Uhin geldikorrak Aurkako noranzkoetan bidaiatzen ari diren bi uhin berdin gainezartzean sortzen dira: Uhin patroia ez da higitzen baina uhinaren elementuak higitzen dira ondoko eraz Antinodoak A’maximoa Nodoak A’ nulua Aktibitateak: 8. eta 10. ariketak HIGIDURA ONDULATORIOA

Energia eta intentsitatea Aktibitateak: 12. eta 14. ariketak Uhin baten propagazioari energia eta momentu linealaren propagazioa dagokio. Intentsitatea: Propagazio norabidearen normala den sekzio batean zehar bidaiatzen ari den batez-besteko energia denbora eta azalera unitateko. Soinu-uhinak: Giza belarriaren sentikortasuna soinu-uhinaren maiztasunaren araberakoa da. Soinuaren intentsitate-maila (dB) decibel-etan honela definitzen da: Aktibitateak: 12. eta 14. ariketak HIGIDURA ONDULATORIOA

Aktibitateak: 16. eta 19. ariketak Doppler efektua Soinu-uhinek jasaten duten maiztasun-aldaketa, iturri-igorlea eta/edo behatzailea uhinak hedatzen diren medioarekiko higidura erlatiboan daudenean. Higidura unidimentsional baten kasuan, ondokoa betetzen da: n’=behatzaileak neurtzen duen maiztasuna n=iturriak emititzen duen maiztasuna v=uhinen abiadura mediorekiko vo=behatzailearen abiadura vs=iturriaren abiadura Aktibitateak: 16. eta 19. ariketak HIGIDURA ONDULATORIOA