OPTIKA GEOMETRIKOA OPTIKA GEOMETRIKOA

HELBURUAK Optika geometrikoak zer aztertzen den eta bere hurbilketak zeintzuk diren jakin. Fermat-en printzipioa ezagutu. Sistema optiko zentratuetan, Optika paraxialaren oinarriak ezagutu. Abbe-ren aldaezina eta lente-eraikitzailearen ekuazioa ezagutu. Sistema katadioptrikoen ariketa sinpleen ebazpena, bai analitikoki bai grafikoki jakin. Tresna optiko elementalak ezagutu. OPTIKA GEOMETRIKOA

AURKIBIDEA Oinarrizko kontzeptuak. Fermat-en printzipioa. Optika paraxiala sistema zentratuetan. Doptrioa. Lente meheak. Irudien eraketa: metodo grafikoak. Begia. Hurbilerako eta urrutirako tresna optikoak. OPTIKA GEOMETRIKOA

Oinarrizko kontzeptuak Optika geometrikoa irudien eraketa aztertzen duen Optikaren arlo bat da. Hurbilketa bat da, eta honetan argiaren izaera ondulatorioari dagokion difrakzio-fenomenoak mesprezatu egiten dira. Argia: argi-izpiak. Ingurunea: errefrakzio-indizea. Fermat-en printzipioa Argiak puntu batetik bestera segitzen duen ibilbidea hauxe da: bide optikoaren “estremal” bat (normalean, minimo bat). Printzipiotik abiatuz, islapena zein errefrakzio-legeak deduzi daitezke. Aktibitateak: Simulazioa OPTIKA GEOMETRIKOA

Sistema optiko perfektua: Sistema zentratuak Sistema optikoa: errefrakzio-indize desberdinetako ingurune-multzoa, elkarrengandik gainazalez banatuta. Sistema zentratua: geruza esferikoak, guztien zentroak lerro zuzen berean aurkitzen direlarik. Sistema optiko perfektua: O objektu batetik datozen izpi guztiak bere O’ irudian errealki edo birtualki biltzen dira. Plano baten irudia beste plano bat da Plano-objektu batean kokatutako edozein figurak bere irudi-planoan kokatuta dagoen figura homologo bat ematen du. Homologoen erlazioa konstantea da plano-bikote batean edozein objektu eta figura bikoterako. OPTIKA GEOMETRIKOA

Optika paraxiala Ez dago sistema optiko zentraturik sistema perfektua denik, baina baldintza berezi batzuetan guztiak sistema perfektutzat hurbil daitezke. Optika paraxiala: Eraso-angeluak eta errefrakzio zein islapen-angeluak oso txikiak dira. Izpi guztiak sistemaren ardatzaren ia-ia paraleloak dira. Sistemaren irekidurarekin konparatuz, gainazalen kurbadura-erradioak sos handiak dira. Snell-en legea: OPTIKA GEOMETRIKOA

Dioptrioa Abbe-ren aldaezina: Albo-handipena: n = lehen ingurunearen indizea r = dioptrioaren erradioa s = O-ren posizioa n’= bigarren ingurunearen indizea s’= O’-ren posizioa y = objektuaren tamaina y’= irudiaren tamaina Ispilu esferikoa: n’=-n OPTIKA GEOMETRIKOA

Aktibitateak: 3., 6. eta 8. ariketak Lente meheak Lente mehea airetan murgilduta: Albo-handipena: n = lentearen indizea r1 = lehen dioptrioaren erradioa r2 = bigarren dioptrioaren erradioa a = O-ren posizioa a’= O’-ren posizioa f’>0 lente konbergentea (hurbiltzailea) f’<0 lente dibergentea (urruntzailea) Aktibitateak: 3., 6. eta 8. ariketak OPTIKA GEOMETRIKOA

Aktibitateak: 10. ariketa Begia Sistema optiko konplexua da. Sinplifikatzeko bere osagai guztiak aldakorreko lente konbergente soil batez ordezkatuko dugu; lente hau erretinatik, irudiak eratu behar diren lekutik alegia, 22 mm–ra dago: Puntu hurbila (PH): objektu bat garbi ikusi ahal izateko distantzia minimoa. Puntu urruna (PU): objektu bat garbi ikusi ahal izateko distantzia maximoa. birtuala <  >25 cm <25 cm 25 cm hipermetropea miopea normala PU PH Begi Aktibitateak: 10. ariketa OPTIKA GEOMETRIKOA

Hurbilerako eta urrutirako tresna optikoak Lupa edo mikroskopio sinplea Objektua lente konbergente baten eta bere objektu-fokuaren artean ipiniz. Irudi handiagoa, zuzena eta birtuala. Mikroskopio konposatua Bi lente-sistemez osatua, objektiboa eta okularra, biak konbergenteak. Irudi handiagoa, alderantzizkatua eta birtuala. Teleskopio errefraktatzailea Bi lente-sistemez osatua, objektiboa eta okularra, biak konbergenteak. Infinituan kokatutako objektu baten irudia handiagoa, alderantzizkatua eta birtuala. Aktibitateak: 11. ariketa OPTIKA GEOMETRIKOA