A ORGANIZACIÓN E ESTRUTURA DOS SERES VIVOS.

NIVEIS DE ORGANIZACIÓN A materia dos seres vivos está organizada presentando graos de complexidade crecente que reciben o nome de niveis de organización. Cada nivel presenta unhas propiedades que non se dan nos niveis inferiores. Son as propiedades emerxentes.

COMPOSICIÓN QUÍMICA DOS SERES VIVOS: BIOELEMENTOS E BIOMOLÉCULAS A química da materia viva é similar en todo o mundo biolóxico. Todas as formas de vida, dende a célula bacteriana máis pequena ata o home, están formadas polos mesmos elementos químicos, que se combinan para formar os mesmos tipos de moléculas. As reaccións e procesos bioquímicos tamén son similares en todos os organismos. Todo o anterior constitúe a proba dunha orixe evolutiva común para todas as formas de vida.

bioelementos De todos os elementos químicos, só 27 son parte esencial da materia que forma os seres vivos. A vida ademais de necesitar elementos idoneos necesita elementos dispoñibles ainda que os seleccionados non son os mais abundantes na natureza. 4

(Compostos orgánicos) MATERIA INERTE QUÍMICA DO SILICIO MATERIA VIVA QUÍMICA DO CARBONO (Compostos orgánicos) MATERIA INERTE QUÍMICA DO SILICIO (Compostos inorgánicos, principalmente silicatos) 5

CLASIFICACIÓN Primarios,son os máis abundantes nos seres vivos (97%): carbono, osíxeno, nitróxeno, hidróxeno, fósforo e xofre. Secundarios,atópanse en menor proporción (2,5%) : magnesio, calcio, potasio, sodio e cloro, iodo. Oligoelementos: en moi baixa proporción (≤0,5%) ferro, manganeso, cobre, zinc, flúor, boro, silicio, vanadio, cromo, cobalto, selenio. Los primarios son responsables de la estructura, los secundarios del funcionamiento. 6

Distribución dos bioelementos na táboa periódica 53 I Iodo PRIMARIOS SECUNDARIOS OLIGOELEMENTOS 7

Importancia do carbono Bioelementos primarios O átomo de CARBONO ten un pequeno radio atómico e pre- senta 4 electróns na última capa o que lle confire unha serie de propiedades que o converten no átomo idóneo para formar as moléculas dos seres vivos: .Forma enlaces covalentes, que son  estables e acumulan moita enerxía. .Pode formar enlaces, ata con catro elementos distintos, o que da variabilidade molecular. .Pode formar enlaces sin- xelos, dobres ou triples, . .Pódese unir a outros carbonos, formando longas cadeas. Os compostos, aínda que son estables, poden ser transforma- dos por reaccións químicas. Bioelementos primarios

Bioelementos secundarios O Calcio forma parte dos osos, cunchas, caparazóns, é necesario na contracción muscular ou na formación do tubo polínico. O Sodio e o Potasio son esenciais para a transmisión do impulso nervioso. O Magnesio forma parte da estrutura da molécula da clorofila. O Cloro é necesario para manter o balance de auga no sangue e no fluido intersticial. O Iodo para a formación de tiroxina: hormona reguladora do metabolismo.

oligoelementos O Ferro constituínte da hemoglobina. O Manganeso como factor de crecemento e cofactor enzimático. O Cobalto forma parte da vitamina B12. O Flúor forma parte da dentina. O Litio como neurotransmisor e relacionado coas depresións. O Aluminio é un cofactor enzimático, regulador do sono. O Cobre forma a hemocianina e transporta osíxeno en invertebrados.

biomoléculas Son aqueles compostos químicos, formados pola combinación de bioelementos, que se extraen dos seres vivos por métodos físicos, como: filtración, diálise, cristalización, centrifugación, cromatografía e electroforese. Tamén denomínanse principios inmediatos, porque poden extraerse da materia viva con certa facilidade, inmediatamente.

CLASIFICACIÓN INORGÁNICAS BIOMOLÉCULAS ORGÁNICAS AUGA SALES MINERAIS GLÍCIDOS LÍPIDOS PROTEÍNAS ÁCIDOS NUCLEICOS Sen átomos de carbono Con átomos de carbono.

Composición dos seres vivos.

BIOMOLÉCULAS INORGÁNICAS

AUGA A auga é unha biomolécula inorgánica. É a máis abundante na biosfera, onde se atopa nos tres estados. Pénsase que foi o soporte no que se orixinou a vida. Debido á súa estrutura molecular (dipolo) presenta unhas extraordinarias propiedades físicas e químicas que van ser responsables da súa importancia biolóxica.

A AUGA É UN DIPOLO

A auga é o compoñente máis abundante nos seres vivos (65-90%, dependendo dos tecidos). O contido en auga diminúe coa idade.

Ten que haber un equilibrio entre a auga inxerida e a auga eliminada. A perda dun 1 % do volume de auga corporal provoca a sede, para evitar a deshidratación. Se a perda é do 2%, redúcese o rendemento e a resistencia A perda dun 5% pode acelerar o ritmo cardíaco e producir apatía, vómitos e espasmos musculares. Sólo con una pérdida del 1% de líquidos aparece la sensación de sed; si esta pérdida es del 2%, se reduce el rendimiento y la resistencia y a partir del 5% se puede producir una aceleración del ritmo cardíaco, apatía, vómitos y espasmos musculares. Os seres vivos obteñen auga: Dos alimentos, tanto sólidos como líquidos A partir de procesos metabóli-cos como a respiración celular e o catabolismo de graxas.

PROPIEDADES- FUNCIÓNS BIOLÓXICAS Alta cohesividade entre as moléculas: función amortecedora, serve como lubricante entre estruturas que friccionan e evita o rozamento. – Capilaridade: función de transporte (savia bruta das plantas). – Calor específico e de vaporización elevado: función termorreguladora. – Solubilidade elevada: Disolvente universal. Constitúe o medio no que se realizan a maioría das reaccións químicas intracelulares.

A elevada forza de cohesión entre as moléculas de auga debido á formación de pontes de H e a elevada forza de adhesión, que é a capacidade de unirse a outras substancias, permiten fenómenos como a CAPILARIDADE.

Solubilidade

M ELEVADA TENSIÓN SUPERFICIAL

Os tres estados da auga. SÓLIDO LÍQUIDO GASOSO Cada molécula forma unha media de 3,5 pontes de H. Éstes fórmanse e rómpense constantemente. Cada molécula forma 4 pontes de H de maneira permanente. Non se forman pontes de H.

A auga ten un comportamento anómalo: ocupa máis volume en estado sólido. Como consecuencia, o xeo ten unha densidade menor e aboia na auga líquida; iso favorece a presenza de seres vivos baixo o xeo.

Unha curiosidade: Unha pinga de auga Contén 3000 billóns de moléculas

SALES MINERAIS Son biomoléculas inorgánicas que se poden atopar nos seres vivos de 3 formas: Precipitadas. Disoltas. Asociadas a outras moléculas.

SALES MINERAIS PRECIPITADAS ( insolubles): FUNCIÓN ESTRUTURAL. CARBONATO CÁLCICO Forman parte de esqueletos e caparazóns. FOSFATO CÁLCICO SILICATOS

SALES DISOLTAS (solubles): FUNCIÓN REGULADORA. As sales solubles en disolución están en forma de ións. Regulan o pH. Interveñen no equilibrio osmótico Controlan a contracción muscular (Ca2+) e a transmisión do impulso nervioso. (Na+,K+) Teñen función catalítica actuando como Coenzimas: Co2+, Zn2+, Mn2+.

ASOCIADAS A OUTRAS MOLÉCULAS Función estrutural. P asociado a lípidos. Función de transporte. Fe asociado á hemoglobina Intervén na fotosíntese. Mg asociado á clorofila

Pilar de Vega BIOLOXÍA- XEOLOXÍA DE 1º DE BAC