A RELACIÓN NOS ANIMAIS

A recepción dos estímulos Os animais contan con 2 sistemas de regulación e control: Sistema nervioso: constituido polo tecido nervioso. Función principal: relacións co entorno que esixen unha resposta rápida (ex: movemento) Sistema endocrino: controla actividades corporais por medio de hormonas e produce respostas máis lentas pero máis duradeiras en xeral. En ambos sistemas, o modelo de regulación é o mesmo: un estímulo inicial xera unha resposta como indica o seguinte esquema: Respostas Estímulos Sistemas de coordinación (nervioso e endocrino) Integran a información e elaboran respostas Órganos efectores (músculos ou glándulas) Execución da orde Receptores (captación de información)

Os receptores Son estruturas encargadas de captar os estímulos, tanto externos como internos. Os estímulos prodúcense por unha gran variedade de causas: presión, calor, frío, luz, etc. Cada receptor é sensible a un tipo determinado de estímulo e insensible aos demáis. Os receptores poden ser simples terminacións nerviosas libres ou formar grupos de células sensitivas (corpúsculos sensitivos) Ás veces os receptores forman parte de estruturas complexas moi especializadas, que reciben o nome de órganos sensoriais ou órganos dos sentidos.

Os órganos sensoriais Fan posible o tacto, o equilibrio, o oído, o olfacto, o gusto e a visión. Órganos sensoriais táctiles: algúns se estimulan por contacto ou presión. Outros son sensibles á dor, calor, frío.. Órganos do equilibrio: son capaces de detectar aceleracións, rotacións ou cambios de dirección. Nos vertebrados atópanse no oído. Órganos auditivos: captan os sons. Tamén se atopan no oído. En algúns vertebrados poden captar ultrasóns, que lles serven para orientarse de noite, como no caso dos morcegos. Órganos olfactivos: son sensibles a pequenísimas cantidades de substancias en estado gasoso e provocan unhas sensacións que denominamos olores. Órganos gustativos: estimúlanse por substancias líquidas ou sólidas disoltas que entran en contacto coas céluals sensitivas. Atópanse na boca ou preto dela (nas patas das moscas ou na pel como en peixes e anfibios) Órganos visuais: son estimulados por radiacións luminosas. Existen multitude de formas e niveis de complexidade dos órganos visuais nos distintos grupos animais.

O sistema de coordinación nerviosa Os estímulos captados polos receptores transfórmanse en impulsos nerviosos (mensaxes electroquímicas). Para que se produza o impulso nervioso, o estímulo que chega ao receptor debe ter unha intensidade mínima, por debaixo da cal o receptor non se excita (e o impulso nervioso non se xera).

A transmisión do impulso ao longo da neurona Ao longo dunha neurona, o impulso nervioso transmítese mediante un proceso de despolarización, que ocorre do seguinte modo: A membrana está polarizada (no exterior abundan ións con carga + e no interior con carga -). Esta diefrenza mantense pola bomba de Na-K e se denomina potencial de repouso. O estímulo produce un aumento da permeabilidade para os ións de Na, que entran na célula (e se invirte a polaridade nese punto). Esta alteración se denomina potencial de acción. A despolarización induce a redistribución de ións e a conseguinte despolarización da zona contigua, e esta da seguinte zona (“efecto dominó”). Este desprazamento da despolarización ao longo da membrana é o impulso nervioso. Unha vez que o impulso nervioso percorreu toda a fibra, se produce a repolarización (en milésimas de seg) e se restablecen as condicións propias do estado de repouso.

Transmisión do impulso ao longo da neurona

Transmisión do impulso ao longo da neurona a) Potencial de acción b) e c) Despolarización das zonas contiguas a onde se iniciou o potencial de acción. Repolarización Restablecemento das condicións de repouso. Restablecemento das condicións de repouso

A velocidade de propagación do impulso nervioso A velocidade de transmisión do impulso depende do tipo de fibra nerviosa e do diámetro desta. É máis rápida nas fibras con vaíña de mielina, xa que a transmisión é saltatoria (o impulso se propaga de nódulo de Ranvier en nódulo de Ranvier, sen ter que despolarizar todos os puntos da fibra nerviosa  “aforra tempo” Característica de vertebrados: importante aforro enerxético, xa que a bomba de Na/K ten que mobilizar menor cantidade de ións que na transmisión en neuronas sen vaíña de mielina

A sinapse Concepto: unión funcional de neuronas entre sí, ou con músculos (placas motoras) ou con células sensoriais. Nas sinapses interneuronais, a neurona que conduce o impulso denomínase neurona presináptica, e a que o recibe neurona postsináptica (que pode ser presináptica respecto a unha seguinte, se a hai)

Tipos de sinapse As neuronas están moi próximas e se conectan por unha proteína que permite o paso de ións dunha á seguinte. A transmisión é moi rápida. Ex: conexión retina-nervio óptico, invertebrados. Eléctricas A separación entre as neuronas é maior que nas sinapses eléctricas. O espazo que queda entre as dúas se denomina fenda sináptica. O extremo dos axón presenta uns engrosamentos (botóns terminais) que teñen numerosas vesículas (vesículas sinápticas) cheas de substancias químicas (neurotransmisores: acetilcolina, adrenalina, etc). Cando chega un impulso nervioso a estes puntos, prodúcese unha descarga do neurotransmisor á fenda sináptica, que alcanza aos receptores específicos situados na membrana da célula postsináptica, o que provoca nesta a despolarización e un novo impulso nervioso. Químicas

Esquema dunha sinapse química

Os receptores e os neurotransmisores Receptores: cada un ten na súa superficie un lugar deseñado para unirse ao neurotransmisor que lle é específico. Tras activar ao receptor, o neurotransmisor é eliminado rápidamente (para evitar que siga facendo efecto) Neurotransmisores: unha vez cumplida a súa misión, poden ser destruidos por enzimas ou poden volver a pecharse en vesículas para ser utilizados de novo.

A placa motora As sinapses que se producen entre unha neurona e unha fibra muscular se denominan placas motoras e poden inducir unha contracción. Nelas, o proceso de transmisión do impulso nervioso é similar á sinapse química entre neuronas.