Mª Esther Pérez Enríquez “II XORNADA DE INNOVACIÓN EDUCATIVA NA UNIVERSIDADE” Venres, 14 de decembro de 2007 Vicerreitoría de Formación e Innovación Educativa – Universidade de Vigo PROXECTO PILOTO DE IMPLANTACIÓN DE ECTS NO PRIMEIRO CURSO DE EDUCACIÓN SOCIAL, A EXPERIENCIA DUNHA MATERIA Mª Esther Pérez Enríquez Facultade de Ciencias da Educación Campus de Ourense

Guión: A Experiencia Piloto para a Implantación do Sistema de Créditos Europeos (ECTS), no Primeiro Curso da Titulación de Educación Social. A implementación de ECTS na materia de Historia da Educación Social. Valoración da implementación de ECTS na materia de Historia da Educación Social.

1. A EXPERIENCIA PILOTO PARA A IMPLANTACIÓN DO SISTEMA DE CRÉDITOS EUROPEOS (ECTS), NO PRIMEIRO CURSO DA TITULACIÓN DE EDUCACIÓN SOCIAL. 2006/2007 OBXECTIVOS: Efectuar un ensaio dirixido a mellorar a calidade do ensino na titulación de Educación Social. Reducir o número de horas dedicado ás clases teóricas e prácticas. Cubrir esas horas mediante a realización de actividades académicas dirixidas ou seminarios, que fomenten a aprendizaxe autónoma dos estudiantes a través de traballos individuais ou en grupo, lecturas, exposicións, etc.

PRESENTACIÓN DO PROGRAMA XERAL: 1. A EXPERIENCIA PILOTO PARA A IMPLANTACIÓN DO SISTEMA DE CRÉDITOS EUROPEOS (ECTS), NO PRIMEIRO CURSO DA TITULACIÓN DE EDUCACIÓN SOCIAL. 2006/2007 PRESENTACIÓN DO PROGRAMA XERAL: MATERIA CARÁCTER CRÉDITOS DURACIÓN PROFESOR/A Didáctica Xeral Troncal 9 Anual Mª Esther Martínez José Paz Educación Permanente 6 2º Cuadrimestre Mª Carmen Pereira Psicoloxía do Desenvolvemento Juan Sepúlveda J. Luis Rodríguez Socioloxía e Antropoloxía Social 4,5 J. A. Fidalgo Teoría e institucións contemporáneas da educación 1º Cuadrimestre Emilia Seoane L. Miguel Nogueiras Filosofía Social Obrigatoria Purificación Mayobre Historia da Educación Social Mª Esther Pérez Metodoloxía de Invest. Socioeduc. Aurelio Rodríguez Pedagoxía Social X. Manuel Cid Aida Menéndez Procesos Psicolóxicos Básicos Manuel Ojea

CAMBIOS NA METODOLOXÍA DO ENSINO: 1. A EXPERIENCIA PILOTO PARA A IMPLANTACIÓN DO SISTEMA DE CRÉDITOS EUROPEOS (ECTS), NO PRIMEIRO CURSO DA TITULACIÓN DE EDUCACIÓN SOCIAL. 2006/2007 CAMBIOS NA METODOLOXÍA DO ENSINO: CLASES TEÓRICAS: centradas na exposición, por parte do profesorado, dos conceptos básicos e das liñas fundamentais de análise do programa da materia. “Clase maxistral” + preparación continuada polos estudiantes. CLASES PRÁCTICAS: dedicadas á presentación e aprendizaxe activa de diversas técnicas de análise da realidade socioeducativa e de intervención. ACTIVIDADES ACADÉMICAS DIRIXIDAS: SEMINARIOS EN GRUPOS REDUCIDOS, coa presencia do profesor/a, dedicados á orientación do estudiante, así como á metodoloxía que se vai empregar na realización e exposición de traballos.

1. A EXPERIENCIA PILOTO PARA A IMPLANTACIÓN DO SISTEMA DE CRÉDITOS EUROPEOS (ECTS), NO PRIMEIRO CURSO DA TITULACIÓN DE EDUCACIÓN SOCIAL. 2006/2007 VISITAS E OUTRAS: a través de visitas a institucións, asistencia a conferencias, cursos, etc. TITORÍAS PERSONALIZADAS: de participación obrigatoria, individuais ou de pequenos grupos, que permitan o seguimento continuado e directo por parte do profesor/a das tarefas que realizarán os estudiantes, así como a posibilidade de resolver dúbidas específicas. TRABALLOS INDIVIDUAIS OU EN GRUPO: realización de lecturas, utilización da metodoloxía de investigación socioeducativa, entrevistas, organización de xornadas nas que se fale de temáticas relacionadas coa educación social. REDUCCIÓN DAS HORAS TOTAIS DE CADA MATERIA: 150 144. REDUCCIÓN DAS HORAS PRESENCIAIS: 4/semana 3 e ¼ /sem.

INCORPORACIÓN DAS NOVAS TECNOLOXÍAS: 1. A EXPERIENCIA PILOTO PARA A IMPLANTACIÓN DO SISTEMA DE CRÉDITOS EUROPEOS (ECTS), NO PRIMEIRO CURSO DA TITULACIÓN DE EDUCACIÓN SOCIAL. 2006/2007 INCORPORACIÓN DAS NOVAS TECNOLOXÍAS: Páxinas web. Programa Tema. Dotación das aulas cos recursos informáticos e audiovisuais necesarios.

COORDINACIÓN DA DOCENCIA: 1. A EXPERIENCIA PILOTO PARA A IMPLANTACIÓN DO SISTEMA DE CRÉDITOS EUROPEOS (ECTS), NO PRIMEIRO CURSO DA TITULACIÓN DE EDUCACIÓN SOCIAL. 2006/2007 COORDINACIÓN DA DOCENCIA: Aprobación das Guías Docentes polos departamentos. Reunión inicial de coordinación do profesorado. Analizar de forma conxunta a organización do primeiro curso. Axuste dos horarios. Preparación de actividades conxuntas, transversais a todo o curso. Actividades prácticas comúns. Establecer criterios comúns de ensino e avaliación, para racionalizar as tarefas dos estudiantes e alcanzar conxuntamente os obxectivos transversais fixados.

MECANISMOS DE SEGUIMENTO, COORDINACIÓN E AVALIACIÓN DA EXPERIENCIA. 1. A EXPERIENCIA PILOTO PARA A IMPLANTACIÓN DO SISTEMA DE CRÉDITOS EUROPEOS (ECTS), NO PRIMEIRO CURSO DA TITULACIÓN DE EDUCACIÓN SOCIAL. 2006/2007 MECANISMOS DE SEGUIMENTO, COORDINACIÓN E AVALIACIÓN DA EXPERIENCIA. Reunións mensuais, para seguir directamente a evolución do proceso. Reunión conxunta, ao final do curso, de todo o profesorado implicado, para valorar a experiencia e redactar o informe final.

2. A IMPLEMENTACIÓN DE ECTS NA MATERIA DE HISTORIA DA EDUCACIÓN SOCIAL. CONTEXTUALIZACIÓN: 1. Perfil dos créditos da materia Análise histórica dos diversos ámbitos profesionais do educador social (educación especializada, animación sociocultural e educación das persoas adultas): contexto social, métodos e estratexias de intervención, institucións,... 2. Ubicación e relacións co plan de estudios Obrigatoria 4,5 créditos teóricos e 1,5 prácticos Introducción de carácter histórico aos distintos ámbitos da Educación Social.

2. A IMPLEMENTACIÓN DE ECTS NA MATERIA DE HISTORIA DA EDUCACIÓN SOCIAL. OBXECTIVOS COMPETENCIAS ACADÉMICAS E PROFESIONAIS. PRERREQUISITOS TEMAS DE CONTIDO (Benso, C. (2006). Guía docente Historia da Educación Social. En, Cid, X. M. (Coord.). Unha Educación Social en perspectiva europea. A Coruña: Tórculo Edicións, pp. 123-129).

2. A IMPLEMENTACIÓN DE ECTS NA MATERIA DE HISTORIA DA EDUCACIÓN SOCIAL. METODOLOXÍA E ESTRATEXIAS DE APRENDIZAXE: 1. Metodoloxía docente Contidos teóricos (ASISTENTES). Clases presenciais: Exposición e explicación, por parte da profesora, das ideas fundamentais de cada tema. Afondamento, por parte dos/as alumnos/as, coa orientación e coordinación da profesora, nas cuestións máis relevantes de cada tema, a través do análise, comentario e discusión, en pequeno e en gran grupo, de distintos materiais bibliográficos, audiovisuais,... Contidos teóricos (NON ASISTENTES). Facilitación dos contidos do temario.

2. A IMPLEMENTACIÓN DE ECTS NA MATERIA DE HISTORIA DA EDUCACIÓN SOCIAL. Contidos prácticos (ASISTENTES). Clases presenciais: Tarefas de iniciación á investigación histórica: visualización e análise de distintos instrumentos de recollida de datos, elaboración dun instrumento de recollida de datos adecuado ao traballo de investigación... Afondamento, na temática de cada bloque de contidos, a través da análise de imaxes, textos,... Visitas a distintas institucións, iniciativas, experiencias... de Educación Social. Contidos prácticos (NON ASISTENTES). Tarefas de iniciación á investigación histórica: análise de distintos instrumentos de recollida de datos, elaboración dun instrumento de recollida de datos adecuado ao traballo de investigación... Análise de distintos documentos, textos,... relacionados cos contidos prácticos da materia.

2. A IMPLEMENTACIÓN DE ECTS NA MATERIA DE HISTORIA DA EDUCACIÓN SOCIAL. Traballo autónomo: Elaboración dunha memoria ou dossier con todos os contidos das actividades realizadas na aula (ASISTENTES). Elaboración dunha memoria ou dossier con todos os contidos das actividades realizadas nas prácticas (ASISTENTES). Realización dun traballo de iniciación a investigación histórica socio-educativa; integrando tanto os contidos teóricos coma os prácticos (ASISTENTES E NON ASISTENTES). Titorías personalizadas (ASISTENTES). Obrigatorias. Organización e seguimento dos traballos autónomos e grupais a realizar polos alumnos, así como da súa exposición na aula. Asesoramento académico, profesional e persoal. Titorías complementarias e voluntarias (ASISTENTES E NON ASISTENTES).

2. A IMPLEMENTACIÓN DE ECTS NA MATERIA DE HISTORIA DA EDUCACIÓN SOCIAL. METODOLOXÍA E ESTRATEXIAS DE APRENDIZAXE: 2. Principios metodolóxicos: Aprendizaxe participativo, activo e experiencial. Aprendizaxe comprensivo. Democrático.

2. A IMPLEMENTACIÓN DE ECTS NA MATERIA DE HISTORIA DA EDUCACIÓN SOCIAL. AVALIACIÓN: Criterios específicos de avaliación para ASISTENTES: Exame (4 puntos). Elaboración e exposición do traballo de investigación grupal (3 puntos). Realización das actividades de aula: memoria (1 punto). Participación e elaboración da memoria de prácticas (2 puntos). Criterios específicos para NON ASISTENTES: Exame (6 puntos). Elaboración do traballo de investigación individual (3 puntos). Elaboración dos contidos prácticos (1 puntos).

AVALIACIÓN DO PROCESO DOCENTE: 3. VALORACIÓN DA IMPLEMENTACIÓN DE ECTS NA MATERIA DE HISTORIA DA EDUCACIÓN SOCIAL. AVALIACIÓN DO PROCESO DOCENTE: VALORACIÓN DOS ALUMNOS/AS: Cuestionario elaborado pola profesora: ASISTENCIA E SEGUIMENTO: Clases teóricas: Sempre:100% Clases prácticas: Sempre: 88%

3. VALORACIÓN DA IMPLEMENTACIÓN DE ECTS NA MATERIA DE HISTORIA DA EDUCACIÓN SOCIAL. Nº DE CLASES: Teóricas, suficiente: Sempre: 88% // Case sempre: 12% Prácticas, suficiente: Sempre: 62% // Case sempre: 32% // NC: 6% MATERIAL ENTREGADO: Claro e comprensible: Sempre: 62% // Case sempre: 38% Suficiente:

3. VALORACIÓN DA IMPLEMENTACIÓN DE ECTS NA MATERIA DE HISTORIA DA EDUCACIÓN SOCIAL. TRABALLOS/ACTIVIDADES: Adecuados aos contidos: Sempre: 82% // Case sempre: 12% // Ás veces: 6% Demasiados traballos e exercicios presenciais: Sempre: 19% // Case sempre: 12% // Ás veces: 38% // Case nunca: 19% // Nunca: 12% Demasiados traballos e exercicios non presenciais: Sempre: 19% // Case sempre: 19% // Ás veces: 38% // Case nunca: 12% // Nunca: 6% // NC: 6% Volume de traballo realizado, proporcionado aos créditos: Teoría: 31% sempre // 50% case sempre Práctica: 31% sempre // 31% case sempre

3. VALORACIÓN DA IMPLEMENTACIÓN DE ECTS NA MATERIA DE HISTORIA DA EDUCACIÓN SOCIAL. METODOLOXÍA: Adecuada: Sempre: 62% // Case sempre: 38% O que máis che gustou: A metodoloxía empregada, as clases participativas, o seguimento das clases, o tipo de avaliación... As prácticas O que menos: O exame tipo test As memorias Que cambiarías: O número de traballos O exame Máis prácticas

3. VALORACIÓN DA IMPLEMENTACIÓN DE ECTS NA MATERIA DE HISTORIA DA EDUCACIÓN SOCIAL. PROBA FINAL: Adecuación aos contidos: Sí: 94% Moi adecuada: 6% Nivel de dificultade: Bastante: 19% // Medio: 69% // Case ningún: 6% // Ningún: 6% TITORÍAS: Adecuación de tempo dedicado ás titorías de aula: Sempre: 75% // Case sempre: 19% // Ás veces: 6% Asistencia ás titorías individuais, e por que: Sí: 38% // Ás veces: 31% // Non: 38% Para resolver dúbidas Maior orientación e seguimento dos traballos, complemento, axuda,...

3. VALORACIÓN DA IMPLEMENTACIÓN DE ECTS NA MATERIA DE HISTORIA DA EDUCACIÓN SOCIAL. PRÁCTICAS: Adecuadas aos contidos da materia: Sempre: 75% // Case sempre: 19% // Ás veces: 6% Que é o que máis che gustou: As saídas, visitas, toma de contacto coas experiencias 75% A saída a Lodoselo e a experiencia coas reclusas. NC: 19% Que é o que menos che gustou: Facer a memoria 38% // NC: 50% Que cambiarías: Máis visitas e prácticas A memoria... Nada: 19% // NC: 38%

3. VALORACIÓN DA IMPLEMENTACIÓN DE ECTS NA MATERIA DE HISTORIA DA EDUCACIÓN SOCIAL. EN XERAL: Aportouche o que esperabas para o exercicio da E.S.: Sí: 88% // NC: 12% Temas moi importantes para entender a profesión Diferencias con outras materias do curso: Sí: 62% Metodoloxía. Clases. Seguimento continuado dos traballos e actividades. Vantaxes de cursar a materia polos ECTS: Non xogar toda a nota no exame Avaliación máis flexible Poder organizar o teu propio horario de traballo Maior valoración do traballo autónomo Desvantaxes: Moito traballo autónomo (56%)

3. VALORACIÓN DA IMPLEMENTACIÓN DE ECTS NA MATERIA DE HISTORIA DA EDUCACIÓN SOCIAL. A MODO DE CONCLUSIÓN: O que máis che gustou: A metodoloxía: 50% As prácticas: 38% A exposición dos traballos A avaliación continua O que menos: As memorias de prácticas Que cambiarías da implementación desta materia: Nada: 31% // O exame: 12% // A memoria: 6% // NC: 38% MELLORAS do sistema de implantación dos ECTS: Maior coordinación, organización entre o profesorado Complementar os traballos entre distintas materias Diminuír o volume de traballo Menos temas e máis profundización...

3. VALORACIÓN DA IMPLEMENTACIÓN DE ECTS NA MATERIA DE HISTORIA DA EDUCACIÓN SOCIAL. Cuestionario normalizado da Universidade de Vigo: PROFESORA: Asistencia e puntualidade: 4,79 Preparación e organización axeitada das clases: 4,75 Bo ambiente docente (participación, trato...): 4,65 Aprendo nas clases: 4,53 Os métodos empregados son axeitados: 4,64 Bo docente: 4,73

3. VALORACIÓN DA IMPLEMENTACIÓN DE ECTS NA MATERIA DE HISTORIA DA EDUCACIÓN SOCIAL. É importante para a miña formación: 4,14 Os seus contidos son interesantes: 4,26 A extensión e obxectivos do programa son acordes co número de horas lectivas: 4,14 O programa e a bibliográfica están actualizados: 4,22 As condicións materiais, espaciais,... son adecuadas, para as clases teóricas: 4,09 As condicións materiais, espaciais,... son adecuadas, para as clases prácticas: 4,21

3. VALORACIÓN DA IMPLEMENTACIÓN DE ECTS NA MATERIA DE HISTORIA DA EDUCACIÓN SOCIAL. DECISIÓNS DE CAMBIO: Reunións de coordinación entre o profesorado máis periódicas: Metodoloxía empregada. Sistemas de avaliación. Traballos. Reducción do volume de traballo autónomo: Eliminación dos dossieres teóricos e prácticos. Avaliación continua do proceso metodolóxico: Cuestionarios anónimos. Chuvias de ideas...

MOITAS GRAZAS POLA VOSA ATENCIÓN