INGENIARITZAREN ARLOAN ERABILITAKO OINARRI KIMIKOAK 17. NAHASTE BITARRAK IRAKASLEA: Natalia Villota Salazar

ARIKETAK 1. A eta B likidoek soluzio ideala sortzen dute. 45ºC-tan, A osagaiak 56 mmHg eta B-k 78 mm Hg lurrun-presioa daukate. a) Kalkula ezazu %34 mol A daukan soluzio baten lurrun-presioa nahasketa likidotan. Kalkula ezazu nahasketa likidoarekin orekan dagoen gasezko konposaketa. Irudika ezazu presio-konposaketa diagrama. 25°C-tan ziklohexano-aren C6H12 lurrun presioa 100 mm Hg da. Berriz, oktanoarena C8H18 20 mm Hg da. Zein izango da 25°C-tan, 120 g ziklohexanoz eta 80g oktanoz eginda dagoen nahasketa baten lurrun presioa? 40°C-tan metanolen eta etanolen lurrun-presioak dira 260.5 torr eta 135.5 torr, hurrenez hurren. Kalkula ezazu 40ºC-tan gasezko nahasketa ekimolekularra orekan dagoen eta bi alkoholez eginda dagoen nahasketa baten konposizioa (%). 4. 30°C-tan, 174 g azetona (C3H6O) eta 828 g tolueno (C6H5CH3) nahasten dira. Demagun portaera ideala. Datuak: P0acetona (30°C) = 600 mmHg; P0tolueno (30°C) = 200 mmHg. Kalkula itzazu: 30°C-tan disoluzioaren lurrun presioa. Aipaturiko disoluzioarekin orekan dagoen lurruneko konposizioa. Bi osagaiez eginda dagoen disoluzio baten konposaketa, 30°C-tan orekan lurruneko konposaketa %25 azetona izateko. 5. 25ºC-tan, 100 cm3 uretan 12.5 g osagai ez-ionikoa gehitzean lurrun-presioa jaisten da 23.8 mmHg-tatik 23.0 mmHg arte. Kalkula ezazu osagaiaren masa molarra.

ARIKETAK 6. 2.3 g hidrokarburo ez-lurrunkorra disolbatzen da 97.7 g bentzenotan (C6H6). 20ºC-tan disoluzioaren lurrun-presioa 73.62 mmHg da eta bentzenorena 74.66 mmHg da. Kalkula ezazu hidrokarburoaren masa molarra. 7. Demagun portaera ideala. Zein izango da 500 mL ura eta 90 g glukosa (C6H12O6) nahastean sortzen den disoluzio baten lurrun-presioa uraren lurrun-presioa 55.3 mmHg bada? Azetonaz eta toluenoz eginda dagoen disoluzio bat 80ºC-tan irakitzen da. Tenperatura honetan osagaien lurrun-presioak dira 1610 torr eta 290 torr, hurrenez hurren. Kalkula itzazu % mol-etan. % masa-etan. Irakiten hastean sortzen den lurrunaren konposizioa. 9. Orekan disoluziotan bentzenorako eta toluenorako likidoren eta lurrunaren frakzio molarrak eta irakite-tenperaturak hurrengoan erakusten dira: a) Margotu ezazu bentzeno/tolueno sistemako irakite-diagrama. Nahaste likidoko irakite-tenperatura eta orekako lurrun-konposizioa bentzenoren frakzio molarra 0.37 denean. Bentzenoz eta toluenoz eginda dagoen nahasketa ekimolekularra berotzean irakite-tenperaturak 2ºC handitu arte, kalkula ezazu nahasketa likidoren konposaketa eta lurrunara pasatu den likidoren kopurua.

DISOLUZIOA LURRUNA PA YA P0A XA 1. ARIKETA A eta B likidoek soluzio ideala sortzen dute. 45ºC-tan, A osagaiak 56 mmHg eta B-k 78 mm Hg lurrun-presioa daukate. a) Kalkula ezazu %34 mol A daukan soluzio baten lurrun-presioa nahasketa likidotan DISOLUZIOA LURRUNA PA YA P0A XA

DISOLUZIOA LURRUNA PA YA P0A XA b) Kalkula ezazu nahasketa likidoarekin orekan dagoen gasezko konposaketa DISOLUZIOA LURRUNA PA YA P0A XA

c) Irudika ezazu presio-konposaketa diagrama

2. ARIKETA 25°C-tan ziklohexano-aren C6H12 lurrun presioa 100 mm Hg da. Berriz, oktanoarena C8H18 20 mm Hg da. Zein izango da 25°C-tan, 120 g ziklohexanoz eta 80g oktanoz eginda dagoen nahasketa baten lurrun presioa?

3. ARIKETA 40°C-tan metanolen eta etanolen lurrun-presioak dira 260.5 torr eta 135.5 torr, hurrenez hurren. Kalkula ezazu 40ºC-tan gasezko nahasketa ekimolekularra orekan dagoen eta bi alkoholez eginda dagoen nahasketa baten konposizioa (%)

Datuak: P0acetona (30°C) = 600 mmHg; P0tolueno (30°C) = 200 mmHg 4. ARIKETA 30°C-tan, 174 g azetona (C3H6O) eta 828 g tolueno (C6H5CH3) nahasten dira. Demagun portaera ideala. Kalkula itzazu: Datuak: P0acetona (30°C) = 600 mmHg; P0tolueno (30°C) = 200 mmHg 30°C-tan disoluzioaren lurrun presioa

b) Aipaturiko disoluzioarekin orekan dagoen lurruneko konposizioa

c) Bi osagaiez eginda dagoen disoluzio baten konposaketa, 30°C-tan orekan lurruneko konposaketa %25 azetona izateko

5. ARIKETA 25ºC-tan, 100 cm3 uretan 12.5 g osagai ez-ionikoa gehitzean lurrun-presioa jaisten da 23.8 mmHg-tatik 23.0 mmHg arte. Kalkula ezazu osagaiaren masa molarra

6. ARIKETA 2.3 g hidrokarburo ez-lurrunkorra disolbatzen da 97.7 g bentzenotan (C6H6). 20ºC-tan disoluzioaren lurrun-presioa 73.62 mmHg da eta bentzenorena 74.66 mmHg da. Kalkula ezazu hidrokarburoaren masa molarra.

7. ARIKETA Demagun portaera ideala. Zein izango da 500 mL ura eta 90 g glukosa (C6H12O6) nahastean sortzen den disoluzio baten lurrun-presioa uraren lurrun-presioa 55.3 mmHg bada?

8. ARIKETA Azetonaz eta toluenoz eginda dagoen disoluzio bat 80ºC-tan irakitzen da. Tenperatura honetan osagaien lurrun-presioak dira 1610 torr eta 290 torr, hurrenez hurren. Kalkula itzazu a) % mol-etan

b) % masa-etan

c) Irakiten hastean sortzen den lurrunaren konposizioa

a) Margotu ezazu bentzeno/tolueno sistemako irakite-diagrama 9. ARIKETA Orekan disoluziotan bentzenorako eta toluenorako likidoren eta lurrunaren frakzio molarrak eta irakite-tenperaturak hurrengoan erakusten dira: a) Margotu ezazu bentzeno/tolueno sistemako irakite-diagrama T (ºC) 110.6 107.3 98.1 92.0 86.7 82.2 80.1 X bentzeno 0.1 0.3 0.5 0.7 0.9 1.0 Y bentzeno 0.215 0.513 0.711 0.852 0.956

Nahaste likidoko irakite-tenperatura eta orekako lurrun-konposizioa bentzenoren frakzio molarra 0.37 denean T=96ºC Ybentzeno=0.59

Bentzenoz eta toluenoz eginda dagoen nahasketa ekimolekularra berotzean irakite-tenperaturak 2ºC handitu arte, kalkula ezazu nahasketa likidoren konposaketa eta lurrunara pasatu den likidoren kopurua

BIBLIOGRAFIA Atkins, P.; Jones, L. (2012). Principios de química. Los caminos del descubrimiento. Editorial Panamericana, 5º edición. Brown, T. D.; Lemay, H. E.; Bruce, J. R.; Bursten, E.; Burdge, J. (2003). Química. La Ciencia Central. Ed. Pearson Prentice Hall. Chang, R. (2010). Química. Ed. McGraw-Hill, 10º edición. Sorum, C. H.; Boikes, R. S. (1990). Cómo resolver problemas de química general: explicaciones sencillas, resoluciones paso a paso, respuestas a todos los problemas. Ed. Paraninfo. Urretxa, I.; Iturbe, J. (1999). Kimikako problemak. Ed. Udako Euskal Unibertsitaea. Izquierdo, J. F.; Costa, J.; Martínez de la Ossa, E.; Rodríguez, J.; Izquierdo M. (2011). Introducción a la Ingeniería Química: Problemas resueltos de Balances de Materia y Energía. Ed. Reverté.