ASEPSIA & ANTISEPSIA E. Eizagirre irakaslea 2009-2010 ikasturtea

Asepsia eta antisepsia

Asepsia eta antisepsia Ignaz P. SEMMELWEIS (1818-1865): - Vienako ospitale batean lan egin zuen. - Sepsi puerperala ugariagoa zen ospitale publikoetan etxeetan erditzen zuten emakumeen artean baino. - Medikuek transmititzen zuten gaixotasuna emakume batetik bestera. - Eskuak garbitzeko ohitura ezarri zuen. Infekzio- tasa nabarmen jaitsi zen ondorioz.

Asepsia eta antisepsia

Asepsia eta antisepsia Louis PASTEUR (1822-1895) - Kimikari frantsesa - Ardoaren eta garagardoaren fermentazioaren prozesua ikertu zuen. - Fermentazioa organismo biziek egiten zutela jabetu zen. - Pasteurizazioa: produktuak astiro-astiro berotzean mikroorganismoak hil egiten dira, eta horrela produktuaren iraupena bermatzen da (adib.: esnea) - Gaixotasunaren germenaren teoria proposatu zuen.

Asepsia eta antisepsia

Asepsia eta antisepsia Joseph LISTER (1827-1912)   - Kirurgilari ingelesa - Operazioen osteko infekzioek eraginda gaixo asko hiltzen ziren. - Pasteurren ikerketak ezagutu eta zaurietako germenak tratatzeko azido fenikoa erabili zuen. - Horrela, infekzio tasa jaitsi egin zen. - ‘Antisepsia-ren garaia’ hasi zen berarekin.

Asepsia eta antisepsia Etsairik handiena: INFEKZIOA Hau prebenitzeko martxan jarri ditugun prozedurak: ASEPSIA-ANTISEPSIA

Asepsia eta antisepsia Ostalaria Eragilea Giroa

Asepsia eta antisepsia 1.GERMENAK (lehenengo osagaia) -Paziente berarengandik etortzen dira (gehienetan) Saprofitoak (inf. eragin gabe) Eraso batengatik patogeno bihurtzen dira Kirurgia Tratamendu erasotzaileak Froga diagnostiko inbasiboak (erasotzaileak) -Beste pertsonarengandik (inf. gurutzatua) Kontaktuagatik Airetik

Asepsia eta antisepsia 2.OSTALARIA: Pazientea(bigarren osagaia) -Faktore baldintzatzaileak -Egoera nutrizionala -DM -Minbizia -Inmunoeskasia -Inmunokentzaileak (Kortikoideak, Azatioprina, Ziklosporina,) -Profilaxi antibiotikoa

Asepsia eta antisepsia 3. GIROA

Asepsia eta antisepsia PUNTU GARRANTZITSUAK: 1.Kutsaduraren prebentzioa 2. Pazientearen ebakuntza-aurreko zainketak 3. Ebakuntzarako prestaketa 4. Ebakuntza-ondoko zainketak

Germen kopurua gutxitzea Asepsia eta antisepsia 1. Kutsaduraren prebentzioa Germen kopurua gutxitzea

Asepsia eta antisepsia 2. Pazientearen ebakuntza-aurreko zainketak - Pazientearen prestaketa (operatu aurretik): 1. garbitu (dutxatu) 2. operazio gunean: ilea moztu, antiseptiko bat jarri eta zapi esterilizatu batekin estali. - Operazio gelan: operazio gunean antiseptikoa jarri, eta oihal/zapi esterilizatuekin inguratu eta babestu.

Teknika aseptikoa operazio gunean: Asepsia eta antisepsia 3. Ebakuntzarako prestaketa Teknika aseptikoa operazio gunean: Txanoa, maskara, oinetako bereziak/kaltzak, janzkera berezia Eskuak garbitu xaboi antiseptiko batekin (normalean pobidona iodatua / klorhexidina) Bata esterilizatua jantzi - Eskularru esterilizatuak ipini

Asepsia eta antisepsia 4. Ebakuntza-ondoko zainketak - Zauriaren zainketak teknika aseptikoarekin. - Kateter baskularren eta zunden zainketa eta ahalik eta goizen kentzea. - Lagundu pazienteari karkaxak kanporatzen eta arnas-ariketak egiten biriketako infekzioak ekiditzeko.

Asepsia eta antisepsia Kanz-en eskema S D E S saneamendua D desinfekzioa E esterilizazioa

Asepsia eta antisepsia Definizioak (I) Saneamendua: germen patogenoen kopurua gutxitzeko erabiltzen ditugun prozedura errazak eta merkeak Desinfekzioa: mikroorganismo patogenoen forma begetatiboak –baina ez derrigorrez erresistentzi formak- hiltzen dituen prozedura. Desinfektanteak inguru bizigabeetan aplikatzen dira. Ehun bizietan aplikatzen direnean Antiseptikoak esaten zaie.

Asepsia eta antisepsia Definizioak (II) Esterilizazioa: mota guztietako mikroorganismoak eliminatzen dituen prozedura (espora bakterianoak barne) Antisepsia: (Lit.: sepsiaren aurka) mikroorganismoak garatu ezingo diren edo hauek hilko dituen ingurugiroa lortzeko erabiltzen diren prozedurak. Asepsia edo teknika aseptikoa: (Lit.: germenik gabe) Mikroorganismoak lan gunera (operazio gunera adibidez) iritsi ez daitezen erabiltzen diren prozedurak.

Esterilizazio metodoak: Asepsia eta antisepsia Esterilizazio metodoak: 1. Prozedura fisikoak 2. Prozedura kimikoak

Esterilizazio metodoak Asepsia eta antisepsia Esterilizazio metodoak 1.Prozedura fisikoak: - Sugarraren metodoa - Errauzketa - Bero lehorra (Pasteurren laba - Poupinel) - Bero hezea (Autoklabea, Pasteurizazioa, Tindalizazioa) - Radiazio ionizanteak (gamma, katodikoak) - Radiazio ez-ionizanteak (argi ultramorea)

Esterilizazio metodoak Asepsia eta antisepsia Esterilizazio metodoak 1.Prozedura fisikoak: AUTOKLABEAK: - Presio haundiarekiko ur lurrinaz. - Metodo fidagarria, eraginkorra eta ekonomikoa. - Materialek > 120ºC jasan behar dituzte (ez erabili plastikoekin). - Prozesuaren iraupena tenperaturaren arabera izango da. - Prozesu bukatu ostean materialak lehortu behar dira.

Esterilizazio metodoak Asepsia eta antisepsia Esterilizazio metodoak 1.Prozedura fisikoak: LABEAK (Pasteur-en labea; marmite de Papin) - Tenperatura eta epe haundiagoak behar dira - Gero, eta gutxiago erabiltzen dira - Indikazioak: beirazko ontziak, metalezko instrumentala,…

Esterizilizazio metodoak Asepsia eta antisepsia Esterizilizazio metodoak 2.Prozedura kimikoak: -Etileno oxidoa (gasa) -Glutaraldehidoa -Az. Perazetikoa -Formola

Esterizilizazio metodoak Asepsia eta antisepsia Esterizilizazio metodoak 2.Prozedura kimikoak: ETILEN OXIDOA (gasa) -Ontzi berezietan dagoen gas konprimitua (likido bihurtuz) erabiltzen da. -Tenperatura baxuagoak sortzen ditu. -Toxikotasun handia du: prozesu bukatu ondoren aireazio luzea (> 6 ordu tresna berezi batean) beharrezkoa da. -Indikazioak: material bero-sentikorrak (b.e. Plastikoak).

Esterizilizazio metodoak Asepsia eta antisepsia Esterizilizazio metodoak 2.Prozedura kimikoak: Az. PERAZETIKO (likidoa) -Murgilduz garbitzea lortzen du, behar den lekuan (“in situ”), ontzi berezi bat erabiliz -Garestia baina erabilgarria: endoskopiak, haginetako tresneria, ...

Asepsia eta antisepsia ANTISEPTIKOAK

Antiseptikoen ezaugarri/baldintzak: Asepsia eta antisepsia Antiseptikoen ezaugarri/baldintzak: -Germizida ahalmen handia. -Erraz aplikagarria. -Sarkortasun handia. -Merkea. -Iraunkorra eta egonkorra. -Solublea uretan zein alkoholean. -Ez da ez toxikoa ez narritagarria izan behar.

Desinfektante & Antiseptikoak : Asepsia eta antisepsia Desinfektante & Antiseptikoak : -Iodoforoak (pobidona iodatua) & Alkohol iodatua -Amonio koaternarioaren deribatuak -Merkurialak (mertiolato eta merkromina) -Klorofenolak (hexaklorofenoa) -Konposatu kloratuak (hipoklorito sodikoa) -Ur oxigenatua (H2O2) -70º eta 96º-ko alkohol etilikoa -Fenola eta konposatu fenolikoak

Kirurgia-eremua Azpiegitura -Operazio-gelak (kirofanoak). -Alde garbia eta zikina. -Aldagelak. -Egongela. -Biltegia. -Esterilizazio-salarekin lotura zuzena.