Koldo Mitxelena LHI, Euskara Eskolan Eskolan eta Familian Kafe Tertulia

Aurkibidea 1. ¿Qué vamos a hacer? 2. ¿Para qué? 3. ¿Cómo lo haremos? 4. Temas de conversación 1. Zer egingo dugu? 2. Zer lortuko dugu? 3. Nola jokatuko dugu? 4. Mintzagaiak

Saioaren garapena Zer ?Noiz / CuándoQué? Aurkezpena17:00 – 17:15Presentacion Solasaldiak. 4na solas txanda 17:15 – 18: : : : :00 Tertulias: 4 turnos de diálogo Bateratzeko saioa Balorazioa - Iradokizunak 18:18 – 18:30Puesta en común Valoración y sugerencias

1. Zer egingo dugu?  “  “Euskara Eskolan eta Familian” gaiari buruz...  Hitz egin, iritziak trukatu  Konpartitu ideiak, gogoetak, kezkak... World-Kafea)  Dinamika parte- hartzailea baliatuz: Kafe- Tertulia (World-Kafea) izeneko teknika Tratar el tema “el euskara en la escuela y en casa” Hablar, intercambiar opiniones Compartir ideas, reflexiones, preocupaciones... Utilizando una dinámica participativa: la técnica World Café (Café-tertulia)

2. Zer lortu nahi dugu? ikuspuntua ezagutu eta konpartitu  Gaiari buruz Hezkuntza Komunitateko Partaideek dugun ikuspuntua ezagutu eta konpartitu gune bat sortu  Iritziak trukatzeko eta konpartitzeko gune bat sortu Conocer la opinion de miembros de la comunidad escolar sobre este tema, compartirla Crear un espacio para intrecambiar y compartir opiniones

3. Nola jokatuko dugu? Metodologia 4 mintzagai (mahai banatan: 4 gai, 4 mahai) 4 solas-txanda (15’koak) 4 temas de conversación (1 por mesa) 4 turnos de diálogo (de 15’) Solaskide bakoitzak 4 mahaitan jardun behar du (“biraka” ibiliko da). Solas-txanda bat bukatutakoan altxatu eta hurrengo mahaira joan. Norberak ibilbidea markatua du. Ikus orriak Cada persona participará en las cuatro mesas de dialogo (“Rotará”) Cuando termine el turno se dirigirá a otra mesa. Según el itinerario que se le ha dado al inicio  Solas-mahai bakoitzean gidari bat (beti mahai berean) eta beste 3/4 solaskide  En cada mesa habrá un/a dinamizador/a (no cambiará de mese) y 3 o 4 contertulios

3. Nola jokatuko dugu? Metodologia Mahai gidariak gaia plazaratu eta eztabaida antolatu du La persona dinamizadora presentará el tema y organizará el debate  Mintzagai bakoitzak hainbat galdera edo etzbabaidagai ditu, iritzi trukea bideratzen laguntzeko Con cada tema se plantean varias cuestiones o preguntas, para facilitar la participación y el intercambio de opiniones  Solas-txandaren bukaeran nork bere iritzia (ekarpena, ondorioa...) idatziz jasoko du Al final del turno cada participante escribirá su opinión (conclusión, aportación...)

Solasaldien garapena Solas-txanda bakoitzak bost une: Zein hizkuntzatan aritu erabaki Mintzagaia aurkeztu, aztergaiak irakurri Solasaldi antolatua: mahakide guztiek txandaka hitz egingo dugu Solasaldi irekia Bukaeran, ideiak- ondorioak post-it batean idatzi eta taulara eraman 5 pasos en cada turno de conversación: Decidir en qué lengua hablaremos Presentar el tema, leer las cuestiones a tratar Conversación pautada, los participantes hablaremos por turno Conversación abierta Al final, escribir en un post- it las ideas/conclusiones y ponerlas en el panel

Mahai berean egongo da denbora guztian. Solasaldia gidatuko du: Gaia kokatu Aurreko txandetan hitz egindakoaren laburpena egingo du Solasalditxoaren une ezberdinak markatuko ditu Denon parte hartzea sustatuko ditu Hitz txandak errespeta- raziko ditu Bukaeran, bateratze-saioan, bere mahaian hitz egindakoa laburtuko digu Mahai gidariaren eginkizuna El Dinamizador Estará siempre en la misma mesa (no rotará) Dirigirá el dialogo: Situará el tema Resumirá a los participantes las aportaciones que se han hecho en los turnos anteriores Marcára los distintos momentos del turno de diálogo: conversación pautada, turno libre... Fomentará la participación de todos/as Hará respetar los turnos de palabra En la puesta en común, al final, nos resumirá lo hablado en su mesa

“Beldurrik gabe” hitz egin: “ez moztu”. Denon iritzia da garrantzitsu Hitz egiten duzunean: Aurretik esandakoa aintzat hartu Ez errepikatu, berretsi bai, agian. Zabaldu, garatu. Beste hainbat ñabardura gehitu Bestelako ekarpenak egin Entzule zarenean: Txanda errespetatu Benetan entzun... Ulertzeko ahalegina eginez, Enpatiaz. Zure iritzia osatzeko aberasgarria suertako zaizulakoan Solaskideentzako aholkuak. Consejos para participantes Habla “sin miedo”: “no te cortes”. Interesa la opinión de todos/as Cuando hables: Ten en cuenta lo que ya han dicho: No repitas. Reafirmar si Amplia, desarrolla, propón matices Haz aportaciones diferentes Cuando escuches: Respeta los turnos de palabra Escucha, de verdad: Haciendo un esfuerzo por entender, empatizando Pensando en que puede resultarte enriquecedor para conformar tu opinión

Mintzagaiak eta galderak 1. Umeak euskalduntzeko ahalegina egiten ari gara? Zergatik eta zertarako? 2.Eskolan gehiago egin dezakegu? Zer eta nola? 3.Etxean nola joka dezakegu? Zer eta nola? 4.Aisialdian eta kultur kontsumoan gehiago egin dezakegu? Zer eta nola? 1.¿Por qué y para qué estamos intentando euskaldunizar a los niños/as? 2.¿Podemos hacer más en la escuela? ¿Qué y cómo? 3.¿Podemos hacer más en la casa? ¿Qué y cómo? 4.¿Podemos hacer más en el ocio y en el consumo cultural? ¿Qué y cómo?

Euskararen erabilera sustatzeko asmoa Zergatik?  Erabilerak => Gaitasuna (jaboia ez, zapatak. Kotxe-gidaria)  Gaitasun nahikoa bermatzeko behar ditugu: Erabilera-egoera...  asko,  askotarikoak,  gero eta konplxuagoak

Hizkuntzaren erabilera fenomeno konplexua Markoa: Erabileran eragiten duten faktoreak, 3 ardatz:  Pertsonalak  Mikorosozialak  makrosizoalak Arrue: Sozializazio-prozesuaren eragina da nagusi Faktore mikro-sozialen garrantzia:  Pertsona eta talde erreferenteak  Harreman sarretako hizkuntza arauak eta ohiturak  Hizkuntzarekiko gizarte pertzepzioa  Egoera soziolinguistikoarekiko gizarte pertzepzioa Gaztetxoen pertzepzioa: gizarte-inguru gurbilean ez da gehiegi erabiltzen (dakitenek ere...) Erronka esanguratsua:  Belaunaldi berriak badute abagunea  Ezin “umezurtz” utzi. Bestelako egoerak posible direla hautemateko eta bestelako jokabideen adibideak / erreferentziak izateko aukerak Sozializazioan eragiten dugunok bateratsu ibiltzea komenigarri  Hautemateak  Usteak  Jokabideak

Prospektiba eta perspektiba: amaierako eskema

Erabilera helburu, zergatik/zertarako? Zentzua, hizlariaren proposamena (1) Neska-mutil guztiak elebiduntzea hezkuntza-helburu desiragarria: Aberastasun pertsonala Bertako 2H Gainerako H-etarako oinarria Abantaila kognitiboak? Aukera berdintasuna (2 Hekin gizarte-integraziorako bide gehiago) Gizarte kohesioa: Ondare komun zabalagoa Denon H eskubideak bermatzeko bidea Guztiak elebiduntzeko... Erabiltzeko egoera asko eta askotarikoak bermatu behar eskolan eta eskolaz kanpo (Erabilera => Gaitasuna) Erabiltzeko ohitura eta joera garatu behar

Erabilera helburu, zergatik/zertarako? Zentzua, hizlariaren proposamena (2) Euskarahizkuntza komuna Belaunaldi berrien abagunea eta erronka: Euskara (ere) hizkuntza komuna Abagunea Gazte gehienak (ia guztiak) “elebidun”; gutxienez hartzaile Haien harreman sareak euskaraz izatea denontzat onuragarri, bereziki gaitasun gutxien dutenentzako Trebatzeko esparru gisa Sozializazio-eremu guztiak guztion esku Erronka Egungo hizkuntza-arauek eta -ohiturek bestela jokatzera eramaten gaituzte Hizkuntzen gizarte-erabilerarako bestelako jokabideak garatu behar Bereziki euskal elebidunentzako eta elebidun orekatuentzako. Haien jokabidea (asertiboa, barne-hartzailea eta proaktiboa) baita gakoa Erreferentziak faltan Arrazoiak argi??? Laguntzeko moduak Erreferentziak-ereduak eskaintzea. Zentzua: Zergatiak konpartitu. Bestela jokatzeko arrazoiak ikustarazi: Uste ustelak (adeitasun eza...) deuseztatzen lagundu. “Normal” ikus dezaten

El talk-stick es un objeto que da a la persona que lo tiene el derecho de hablar, y que debe ir pasando a todas las personas en la mesa. Cualquiera que toma el talk-stick es el único que tiene el poder para hablar en ese momento. No es necesario utilizarlo todo el tiempo, pero en casos donde el tema ocasiona respuestas “apasionadas”, puede ser una forma muy efectiva para asegurar que todos tengan la oportunidad de contribuir. Talk-stick

Zer egin?

Hizkuntza-egoera aberatsak eskaini eta sustatu Input aberatsa eta askotarikoa bermatu:  Asko hitz egin  Gauza askotarako  Ahalik eta aberatsen Hitz egiteko abaguneak eskaini (familian),  Entzun  Interesa erakutsi  Gehiagi/hoteto adieraz dezaten laguntzeko galdera (irekiak) egin  Trabatzen badira bukatzen/osatzen lagundu

Erabilera egoera anitz eskaini Euskaraz aritzeko egoerak eskaini/erraztu/ eskura jarri asko, askotarikoak eta gero eta konplexuagoak erakargarriak  Etxekoen artean  Jardun pertsonalean (kultur kontsumoan): irakurketa, musika, ikus-entzunezkoak, digitalak (bideojokoak, informatikoak, internetekoak...)  Orduz eta eskolaz kanpoko jarduera antolatuetan  Auzo/herri giroan, antolatu gabeko aisian (elkartzeko abaguneak)  Kultur ekitaldietan  Familiaren aisialdiko irteeretan ...

Eredua eman: erreferentziak eskaini. Hiztunak garen aldetik (1) Normaltasunez eta naturaltasunez erabili:  Euskaraz jardun inguruko euskaldunekin (eta bidean daudenekin) etxean, auzoan, herrian  Jarduera pertsonaletan ere baliatu (irakurketak, hedabideak, kultur ekitaldiak...)  Jokabide natural, asertibo, proaktibo eta barne-hartzailearen erreferentzia eskaini Natural-asertiboa:  Ezezagunekin eta Zerbitzu publikoetan: 1. hitza, 1. erantzuna (Badakitelakoan) Proaktiboa  Euskaldunekin, “eutsi” besteak erdaraz ari badira ere  Elebidun pasiboekin, euskaraz jardun (patxadaz). Komunikazio asimetrikoa naturaltasunez eraman Barne-hartzailea  erdal elebidunekin, ikasten ari direnekin:  euskaraz jardun (patxadaz: egokituz, birformulatuz...),  baloratu: zoriondu, eskertu...  erantzuteko denbora eman, ez moztu...  Erantzuten edo erantzuna osatzen lagundu (beharrezkoa bada)

Eredua eman: erreferentziak eskaini. Hezitzaileak garen aldetik (2) Gogobizitasuna erakutsi eta konpartitu  Gozagarri suertatzen zaiguna konpartitu  Disfrutatzeko jarduerak proposatu (elkarrekin edo elkarren ondoan) Hautemate baikorrak eraikitzen lagundu  Aurrerabideak ikusteko/bizitzeko abaguneak probestu (kutur kontsumoan, zinea, etxeko softwarea, jarduera aitzindariak...)  Erabilpen normalizatuko bizipenak erraztu: “irteerak”...  Bizipen atseginak: egoera/jarduera ludikoak, gozagarriak, kitzikagarriak... Hizkuntzarekiko lotura/identifikazioa sustatu

Ñabardurak profilaren arabera: Euskal elebidunak eta orekatuak: adi izan, ardura geureganatu  Jokabide asertiboa, barneartzailea eta laguntzailea  Komunikazio asimetrikora ohitu. Eutsi. Erdal elebidunak:  Ausartu  Insistitu Bidean  Uneak bilatu (etxean)  Parte hartzen hasi, ausartu (bietan aritu, laguntza eskatu), gero ta gehiagotan