HIRIA ERDI AROAN LA CIUDAD EN LA EDAD MEDIA 3. GAIA TEMA 3

HIRIEN SUSPERRALDIA 1. RESURGIMIENTO URBANO

ERDI AROKO HIRIAREN DESKRIBAPENA 2. DESCRIPCIÓN DE UNA CIUDAD MEDIEVAL

Erdi Aroko hirietako bizimodua egungo bizimoduaz oso bestelakoa da Erdi Aroko hirietako bizimodua egungo bizimoduaz oso bestelakoa da. Harresituak ziren, kaleak estuak eta ilunak eta etxeak oso kaskarrak (merkatari, bankari eta nobleen jauregiak ezik), egurrezkoak ziren eta sarritan suteak izaten ziren.  Auzoak lanbidearen edo bizilagunen jatorriaren arabera eratzen ziren.  Juduen auzoa edo JUDUTEGIA hiri askotan aurkitzen zen. Denborarekin, harresietatik kanpo ere auzoak sortu ziren: ALDIRIAK. Kaleak ez zeuden harriztatuta eta ez zuten espaloirik. Oso zikin zeuden beti, jendeak etxeetatik botatzen zituzten hondakinez beteta. Estoldarik ere ez zegoen. Egoera horretan gaixotasunak oso erraz hedatzen ziren eta izurria eta beste epidemia batzuk zabaltzen hasi zirenean heriotza tasa ikaragarri hasi zen. Erdi Aroko hiriak txikiak ziren; handienek 50.000 inguru zituzten. Garrantzitsuenak Paris, Herbeheretako hiriak ( Bruselas, Gante, ...) eta Italiako iparraldekoak ( Genoa, Florentzia, Venezia, ...) dira.

3. ESKULANGINTZA ETA MERKATARITZA 3. ARTESANÍA Y COMERCIO

4. HIRIKO GIZARTEA 4. LA SOCIEDAD URBANA https://www.youtube.com/watch?v=CkYy5e_4a-A

Erdi Aroko hiria BURGO izenarekin ezagutzen zen Erdi Aroko hiria BURGO izenarekin ezagutzen zen.  Hirian sortutako gizarte-talde berriari BURGESIA esaten zaio.  Burgesiaren aberastasunaren oinarria ez zen lurraren jabetza, dirua baizik eta ez zegoen jaun feudalaren menpe.  Burgesak eskulangintzan eta merkataritzan aritzen ziren pertsona askeak ziren. Hirietako gizartea ez da estamentuen arabera antolatuko, diru-aberastasun kopuruaren arabera baizik. Hirietako gizarte antolamendua edo burgesiaren antolamendua honako hau da: GOI BURGESIA:  gutxienak dira. Merkatari eta bankari handiak eta eskulangintzako lantegien jabeak osatzen du. Hiriko gizartearen goi maila dira eta hiriko erakundeak kontrolatzen dituzte. BEHE BURGESIA,  merkatari eta eskulangile txikiak dira. Hiriko gehiengoa osatzen dute eta modu apalean bizi dira. BEHEKO MAILA: feudoetatik ihes egindako nekazariak eta juduak ditugu. Hiriko pobreenak dira eta baztertuenak dira.

MONARKIEN INDARTZEA 4. FORTALECIMIENTO DEL PODER REAL

5. BEHE ERDI AROKO KRISIA (XIV MENDEA) 5. CRISIS DE LA BAJA EDAD MEDIA (S-XIV)

XIV mendearen hasieratik krisiak gogor jo zuen Europa XIV mendearen hasieratik krisiak gogor jo zuen Europa. Krisiaren jatorria nekazaritzaren krisia eta Izurrite Beltza dira.  Hainbat urtez uzta txarrak izan ziren Europan ( klima txarra, lursail pobreak), beraz nekazal ekoizpena asko murriztu zen. Ez zegoen biztanleri guztia ornitzeko adina janari. Ondorioz, gosetea Europa guztira zabaldu zen. Gainera XIV mendearen erdian, Europa guztian IZURRI BELTZA epidemia zabaldu zen. Gizakiak gaizki elikaturik zeudenez heriotza tasa izugarria izan zen. Europako demografiak jeitsiera ikusgarria izan zuen. Janari eskasiak eta Izurriaren hedapenak Europako gizartea goitik behera astindu zuen: janariaren prezioa altuagoa zen, jaun feudalek aberastasun maila  mantentzeko zergak igo zituzten eta gainera beraien harteko gerrak ugaritu ziren. Ondorioz, Europan zehar MATXINADAK izan ziren. Landan nekazariak jaun feudalen aurka matxinatu ziren eta hirietan berriz goi burgesiaren aurka.  Azkenik, jaun feudalek eta hirietako goi burgesiak, erregearen laguntzarekin, gogor zapaldu zituzten matxinada guztiak.

https://www.youtube.com/watch?v=lAvtfl3INP0