Eskola Agenda 21a URA ANDOAINEN II

ikasle guztion izenean gatoz. La Salle-Berrozpe Aita Larramendi ikastola Ondarreta Leitzaran ikastetxeko LH eta DBHko ikasle guztion izenean gatoz.

SARRERA Aurten Eskola Agenda 21aren barnean uraren gaia landu dugu. Andoaingo uraren analisia burutzeko honako jarduerak egin ditugu:

JARDUERAK LH 1: “Ura kalean zehar”, plazara joan ginen eta putzuak, iturriak eta estoladak aztetu genituen. LH 2 eta 3: “Guk erabiltzen dugun ura”, herriko kaleetan galdeketak egin genituen jendeak ura aurrezten duen eta urarekiko zein jarrera duen jakiteko.

LH 4: “Uraren ibilbidea”, Andoaingo ur-biltegitik hasi eta Txistokiko ur bonbararteko uraren ibilbidea jarraitu dugu. Bidean iturri, estolda, ibai isuriak, etb. zenbatu eta aztertu ditugu. LH 5 eta 6: “Irteera ibaira, Ibaialdeko oinarrizko programa”, Andoaingo ibaien tarte deberdinak aztetu ditugu euren kalitatea zehazteko.

DBH 1 zikloak: “Irteera ibaira (II), programa zientifikoa”, herriko ibaien tarte desberdinen azterketa zientifikoa egin dugu. DBH2 zikloak: “Herritarren iritzia”, herriko kaleetan galdeketak egin genituen, ur kudeaketan egongo diren aldaketen inguruko iritziak jasoz eta jendeak udalari ur kudeaketaren inguruan egiten dizkion eskakizunak bilduz.

DIAGNOSIA

Orokorrean iturri nahikoak daude baina batzuk botoiak gogorregiak eta presio handiegia dituzte. Estolada batzuk zikinak zeuden. Gurutze gorriaren inguruan 3 isuri daude. Oria ibaiak ura zikin xamarra du eta ibai ertzak zaborrez beteta daude.

Leitzaran ibaiko ura garbi dago baina ibaialdean zabor batzuk daude. Herritarrak orokorrean uraren kudeaketa Gipuzkoako Ur Komisioak eramatearekin ados daude eta ura aurreztea garrantzitsua iruditzen zaie.

PROPOSAMENAK

ITURRIAK Herriko iturriak hobeto erregulatu ur gutxiago gastatu dezaten, presio gehiegi dute eta denbora gehiegi egoten dira irekita. Trentxikiko bidean eta Zumea plazan iturriak jarri. Ur txorrota goruntz botatzen duten iturriak jarri, horrela txakurrek iturrietatik ezin dute edan eta ez dute babarik uzten.

IBAIAK GARBI MANTENDU Sarriago garbitzaileak ibai ertzak garbitzera bidali eta zakarrontzi egokiak eta ugariak jarri. Ibai inguruan arauekin informazio panelak jarri. Herritarrei informazioa zabaldu eta noizbehinka garbiketa kanpainak antolatu.

URA AURREZTU Herriko ur sarea eta hoditeria urtero errebisatu behar diren konponketak egiteko, puskatutako hodiak konpondu, hodi zaharrak aldatu, etb. Menditik datorren ura aprobetxatu, kaleak garbitu edo lorategiak ureztatzeko ur ez-edangarria erabili. Iturri publikoetan kanilak aldatu, ura aurrezteko filtroak jarri.

EDATEKO URAREN ETA IBAIEN KALIATEA Zumeako uholdeen arazoa konpondu. Araztegi bat jarri ibaira ur garbia isurtzeko. Uraren kalitatearen inguruko ikerketak egin. Diru gehiago gastatzea uraren kudeaketan eta ur plangintza bat egitea. Ur-mozketak abisatu eta murriztu.

IBAIEN ZAINTZA Ibai inguruak zaintzeko jendea kontratatu. Ibai inguruan gertatzen dena kontrolatu kamara, langile, etb. bidez eta udaltzaingoa bidali isunak jartzera zaborra botatzen dutenei. Andoaindarrak sentsibilizatzeko kanpainak egin.

ESTOLDAK ETA PUTZUAK Estolderia zaindu eta garbitu ura ondo bideratzeko Estoldetako zuloak txikiagoak jarri zikinkeriarik pasa ez dadin. Lurra berdindu putzurik sortu ez dadin.

KONPROMISOAK

URA AURREZTEKO 1. Bainatu beharrean dutxa laburrak hartuko ditugu. 2.     Iturriak beharrezkoa denean bakarrik erabiliko ditugu eta ez jolasteko. 3.     Iturriak itxiko ditugu eskuak, hortzak ... garbitzerakoan, horrela ura ez dugu alferrik gastatuko.

4. Kanilaren muturrak, ur gutxiago gastatzen dutenak, jarriko ditugu. 5. Iturriak suabe bultzatuko ditugu ur gutxiago ateratzeko. 6. Iturriak ondo itxiko ditugu tantaka ez egoteko. 7. Komunera joaten garenean bonba txikiari emango diogu.

8. Bazkarian sobratutako ura landareentzat edo izotz koxkorrak egiteko jasoko dugu izozgailuan. 9. Inguruko jendeari jarduera onak erakutsiko dizkiegu ura bere neurrian erabiltzeko. 10. Labadora eta lababajila beteta daudenean jarriko ditugu.

IBAIAK ETA IBAIERTZAK GARBI MANTENTZEKO 1. Komonera, ibaira eta lurrera ez dugu zaborrik botako. 2. Batzuek, garbiketa kanpaina bat antolatuz gero, parte hartuko genuke.

3. Ibaira goazenean zaborrak zakarrontzietara botako ditugu edo etxera eramango ditugu ibaia eta inguruak garbi mantentzeko. 4. Norbait zakarra botatzen ikustean arreta deituko diogu. 5. Ibaietako ura ez zikintzeko xaboi gutxiago erabiliko dugu eta komuneko papera zakarrontzira botako dugu.

MILA ESKER ZUEN ARRETAGATIK 2008-2009ko Eskola Agenda 21 Andoainen Ura aztertuz