ZER DA GIZAKIA?
Gizakiok ditugun alderdiak. Alderdi biologikoa Alderdi psikologikoa Alderdi soziala Alderdi pertsonala
Alderdi biologikoa Zer da gizakia? izaki bizidunak Erreinua: Animaliak Tipoa edo Filoa: Kordatuak Subfiluma edo azpifiloa: Ornodunak Klasea: Ugaztunak Ordena: Primateak (Txinpantzeak, Gorilak, Orangutanak) Familia: Hominidoak Generoa: Homo Espezie: Homo Sapiens
Ezaugarri biologikoak iraunkorrak ala bilakatzen direnak? Fixismoa: izaki bizidunen ezaugarriak iraunkorrak eta finkoak dira Eboluzionismoa: izaki bizidunen ezaugarriak aldatu egiten dira denboraren joanean Kreazionismoa
TEORIA EBOLUZIONISTAK LAMARCKISMOA DARWINISMOA TEORIA SINTETIKOA
TEORIA EBOLUZIONISTAK LAMARCKISMOA Jean Baptiste Lamarck (1744-1829) Izaki bizidunek izaten dituzten transformazioak oinarrizko bi legeren bidez esplika daitezke: “Funtzioak organoa eratzen du” “Geureganatutako karaktereak heredatu egiten dira”
TEORIA EBOLUZIONISTAK “Funtzioak organoa eratzen du”
TEORIA EBOLUZIONISTAK DARWINISMOA Charles Darwin (1809-1882) Nola esplika dezakegu eboluzioaren mekanismoa? Funtsezko bi ideia ditu oinarri: Ondorengoen aldakortasuna Hautespen naturala.
TEORIA EBOLUZIONISTAK DARWINISMOA Hautespen naturala Bizirik irauteko, ingurunera moldatzeko, mesedegarriak diren ezaugarriek iraun egingo dute Bizirik irauteko, ingurunera moldatzeko, kaltegarriak diren ezaugarriek galdu egingo dira.
TEORIA EBOLUZIONISTAK EBOLUZIOAREN TEORIA SINTETIKOA Darwinismoa eta genetikaren aurkikuntzak uztartzen ditu. Herentzia-genetikoa: DNA transmititu egiten da Ezaugarriak heredatzen dira. Mutazioak: DNAn gertatzen diren aldaketak Horiek esplikatzen dute ondorengoen aldakortasuna
GIZA ESPEZIEAREN JATORRIA EBOLUZIO BIOLOGIKOA HOMINIZAZIOA EBOLUZIO KULTURALA HUMANIZAZIO
HOMINIZAZIOA “Hominido bilakatzeko prozesua” Hominidoak primateak dira, bai, baina zutik ibiltzen dira, lurrean atzeko bi gorputz- adarrak soilik jarrita BIPEDALISMOA Ezaugarri horrek bereizten ditu hominidoak eta gainerako primateak.
HOMINIDOEN ANATOMIAN IZANDAKO ALDAKETAK Zutik eta hanka bitan ibiltzeko gaitasuna Horren ondorioz, behaketa gaitasun handiagoa lortu zuten Eskuak ere libre geratu zitzaizkionez, beste funtzio batzuetarako erabili ahal izan zituen: tresnak egiteko, gauzak garraiatzeko, idazteko,... Horrekin lotuta, doitasun-matxarda: hatz lodia eta erakuslea batera erabiltzea. Aldaketa garrantzitsuena: burmuina neurriz handitzea: Adimen-maila handitzea ekarri zuen horrek.
HUMANIZAZIOA Eboluzio kulturaleko prozesua KULTURA: gizarte baten bizimodu bereizgarria
HUMANIZAZIOA SINBOLOAK ERABILIZ ERREALITATEA IRUDIKATZEKO GAITASUNA ELKARREKIN KOMUNIKATZEKO GAITASUNA Modu eraginkorrean jakinaraz dezakegu informazioa Koordinatu egin gaitezke besteekin Modu konplexuan pentsatzea lortzen dugu HIZKUNTZA GIZARTEA
HUMANIZAZIOA TEKNIKA Ingurunean esku hartzea gure interesak aintzat hartuta ingurunea eraldatzeko, bizi-baldintzak hobetzeko asmoz. Bi adibide garrantzitsuak sua erabiltzea tresnak fabrikatzea
HUMANIZAZIOA Pentsamendu abstrakturako gaitasuna Modu abstraktuan pentsatzea unean bertan ez dauden egoerak edo gertaerak irudikatzeko gai izatea Iragana gogoratzeko gaitasuna Etorkizuna irudikatzeko gaitasuna