HIDATIDOSIREN IKERKETA OROKORRA MANIEGA Dk.

HIDATIDOSIREN IKERKETA OROKORRA 1-SARRERA. 2-EPIDEMIOLOGIA. 3-AGENTE ETIOLOGIKOA. 4-ZIKLO BIOLOGIKOA. 5-PATOGENIA. 6-ANATOMIA PATOLOGIKOA. 7-DIAGNOSTIKOA 8-BILAKAERA 9-TRATAMENDUA. 10-HIDATIDOSI ALBEOLARRA.

1-SARRERA. Parasitosi bat Tenia echinococcus Gizakia ostalari bitartekoa Txakurra behin betiko ostalaria. 2-EPIDEMIOLOGIA. Hego Ameriketan eta Mediterraneoko arroan endemikoa.Edozein tokitan ager daiteke. Inzidentzia 2000 kasu berriak urtean Faktoreak:ardi edo behi-azienda handiak, parasitoak hilgabeko txakur kopurua, higiene-arazoak.

3-AGENTE ETIOLOGIKOA. Harra bat: Taenia echinococcus. Platelminto taldekidea, Zestodo klasekoa,ap.digestiborik ez. Lau espezie,baina bik gizakietan eraginarekin: e.granulosus eta e.multilokularis (hidatidosi albeolarra). Ostalari behin betikoa: tenia heldua darama. Ostalari behin-behinekoak:larba edo metazestodoa. Tenia heldua: txikia (7-8 mm) -Burua edo eskolex -Lepoa: proglotideak -Gorputza edo estrobiloa. -Onkosferak. Enbrioi hexakantoa.

TENIA HELDUA: Burua edo exkolex: Kakoz koroa bikoitza eta lau bentosak ditu Lepoa: Hemendik hazten da, proglotideak emanez. Gorputza edo estrobiloa: Hiru proglotideekin,gehienetan. Bakoitzak ugaltze organo hermafrodita osoa. Ernalketa gurutzatua onartzen da, ez autoernalketa. Arrautz ernalduak onkosferak dira.Barruan daramate enbrioi hexakantoa (sei kako dituelako)

4-ZIKLO BIOLOGIKOA. TENIA HELDUA Arrautzak Ostalari behin betikoa Ziklo sexuatua Ostalari bitartekoa erraiak Enbrioi hexakantoa Ziklo asexuatua Protoeskolizeak KISTE HIDATIDIKOA (metazestodo edo larba)

5- PATOGENIA: HIDATIDOSI PRIMARIOA: Bide digestibotikhexakantoa hesteetako paretanporta sistemaragibelera ( Lehman lehenengo iragazkia )metazestodo edo larba bilakatukiste hidatidikoa. Gibeletikbiriketara ( Lehman bigarren iragazkia )biriketako hidatidosiabarreiadura. HIDATIDOSI SEKUNDARIOA: Kiste hidatidikoa apurtzen bada, eskolizeak askatzen dira eta kiste berri bat ager daiteke edozein tokitan.

6-ANATOMIA PATOLOGIKOA. MINTZAK EDUKIA 1-Mintzak: Adbentizioa-ektozisto: ez da parasitoren mintz bat, organoren erreakzioa baizik. Kutikula: Kanpoko geruza, mukopolisakaridoetan aberatsa. Iragazki selektiboa (elikagaiak bai, mikroorganismoak ez). Ezaugarri antigenikoak ditu. Ernetzekoa-endozisto-mintz proligeroa: Kutikularekin bananduezina. Eman ditzake kapsula proligeroak (barruan haziko dira protoeskolizeak) edota ume besikulak (besikula hidatidiko berriak, kutikularekin)

ANATOMIA PATOLOGIKOA: 2-Edukia: Isurkari hidatidikoa: *Argia,gardena. *Arroka ura (plasmatik eratorrita) *Oso antigenikoa. Lokatza hidatidikoa: *Kapsula proligeroak,eskolizeak... Ume besikulak Kokapen ohikoena gibela da. Bigarrena birikak.

HIDATIDOSIA 7-DIAGNOSTIKOA. Klinikoa: anamnesia Vomica-okagarria Irudi probak: Rx ECO TC RM Laborategia Histopatologia

DIAGNOSTIKO KLINIKOA: -Ogibidea: artzainak, harakinak… -Txakurrekin kontaktua. -Non bizi da gaixoa. -Aurreko krisi anafilaktikoak, urtikaria edota prurito. -Sarritan ezusteko aurkikuntza da. -Okagarri: mintzetako hondarrak oka egitea da.Zapore gazia dauka eta biriketako hidatidosiaren zeinu iradokitzailea da.

IRUDI PROBAK: Rx: Biriketan edo gibelean kaltzifikazioak. Ecografia: Oso ona gibeleko hidatidosiaren diagnostikoa egiteko Eskanerra: Hoberena. Erlazioak ikusteko oso ona (anatomikoak,baskularrak) RMN: Erradiaziorik gabe. Behazun-bidearekiko erlazioak ikusteko. Bestelakoak: Angiografia, gammagrafia, laparoskopia...

HIDATIDOSIA Laborategia: -Eosinofilia -Weinberg-en erreakzioa -Casoni-ren larruazpiko erreakzioa Fidagarritasun gehiagorekin: -Zehar-hemaglutinazioa -Latex aglutinazioa -Inmunoelektroforesia (arku 5) -Zehar-inmunofluoreszentzia

Weinberg-ren erreakzioa: LABORATEGIA Eosinofilia: Ez da espezifikoa ezta egonkorra ere. Weinberg-ren erreakzioa: %70-80 kasuetan (+) (-) bada ez du diagnostikoa baztertzen Casoni-ren dermis-barneko erreakzioa: %85-90 kasuetan (+) (+) faltsu asko ematen du

Zehar-hemaglutinazioa: Latex aglutinazioa: LABORATEGIA Zehar-hemaglutinazioa: Latex aglutinazioa: Hauek dira (+) %70 biriketako hidatidosietan eta %95 gibelakoetan Inmunoelektroforesia: IgM eta IgG espezifikoak. Arku 5: espezifikoa da. IgE osoa eta IgE espezifikoa Zehar-inmunofluoreszentzia ELISA

HIDATIDOSIA 8-BILAKAERA. Hazkundea Kaltzifikazioa Infekzioa Apurketa

Ohikoa gibeleko kisteetan, biriketakoetan ez. KALTZIFIKAZIOA: Adbentizioa nekrosatu egiten da, haren gainean kaltzio gatzak agertzen dira. Ohikoa gibeleko kisteetan, biriketakoetan ez. Kaltzifikazioak ez du esan nahi kistea hilda dagoela. INFEKZIOA: Kisteren apurketa errazten du. APURKETA: Konplikaziorik larrienetakoa. Shock anafilaktikoa ager daiteke Hidatidosi sekundarioa.

HIDATIDOSIA 9-TRATAMENDUA. Profilaxia: -Neurri osasun-higienikoak. T. Medikoa:-Arrisku handiko gaixoak -Ebakuntzarik nahi ez. -Hidat. barreiatua edo anizkuna. -Kiste txikiak. Mebendazol, flubendazol,albendazol. 3-6 hilabeteko tratamendua.

TRATAMENDU KIRURGIKOA: Indikazio orokorrak: Arazoak ematen dituzten kisteak (kokapena edo tamainarengatik). Apurketarako arrisku handia. Kisteren apurketa edo infekzioa. Atal kirurgikoa babestuko dugu suero salino hipertonikoarekin.

HIDATIDOSIA T. KIRURGIKOA: Ebakuntzak irekiak eta itxiak. Ebakuntza erradikalak: -Ablazioa -Erauzketa partzialak -Kistektomia Kistoperikistektomia Ebakuntza partzialak: -Marsupializazioa. - “ itxia -Barneko drainatzea. -Hondakin-barrunbearen itxiera - “ “ gutxitu

EBAKUNTZA ERRADIKALAK: Ablazioa: T.Kirurgikoa EBAKUNTZA ERRADIKALAK: Ablazioa: Organo osoa Organo zati bat (segmentektomia,lobektomia…) Kistektomia: Kiste osoa,adbentizioarekin. Kistoperikistektomia: Kiste osoa gehi ondoko parenkima osasuntsua. Hoberena.

T.KIRURGIKOA EBAKUNTZA PARTZIALAK: Marsupializazioa: “ itxita: Ez da erabiltzen jadanik. “ itxita: Peritoneoari josi. Barne drainatzea: Yeyunoari anastomosatu (kistoyeyunostomia) Fistula biliarra susmatzen bada. Hondar barrunbearen itxiera: Kistea hustu eta geratzen den barrunbea puntu batzuekin itxi.

HIDATIDOSI ALBEOLARRA 1-Etiologia: -T.echinococcus multilocularis -Behin betiko ostalaria  azeria (txakurra,katua) 2-A. Patologikoa: -Gibelean barrunbe txiki asko. 3-Diagnostikoa: -Inmunoelektroforesia -Zehar- hemaglutinazioa. 4- Tratamendua: -Hepatektomia partziala. -Transplantea -Beti erabili albendazola.