DESCARTES – CONTEXTO HISTÓRICO CULTURAL Cuestión do saber e da Ciencia 1 RENACEMENTO S. XV – XVI (XIV – XVII?) Aspectos artísticos Perfil nítido: (Volta ás formas clásicas) Cuestión do saber e da Ciencia Época complexa Nominalismo Saber medieval Saberes técnicos Desenvolto nas universidades Xira en torno a Aristóteles e a Escolástica Trivium - Quadrivium

DESCARTES – CONTEXTO HISTÓRICO CULTURAL 2 Noria Muíño de auga Muíño de vento Novas formas de enerxía Planificación do deseño urbano Pavimentación Subministro auga Construción Catedrais Urbanismo Xeometría dos arcos Máquinas (Grúas, poleas...) Resistencia materiais Saberes técnicos Brúxula Sextante Novos tipos de barcos Cartografía... Navegación Metalurxia Balística Defensas Pirotecnia Enxeñería militar Óptica Reloxos Autómatas Maquinarias automáticas

DESCARTES – CONTEXTO HISTÓRICO CULTURAL 3 Aparición dunha clase artesanal prestixiada Enxeñeiros expertos en infinidade de técnicas pero carentes dunha sistematización xeral ARISTÓTELES E PLATÓN Os traballadores manuais non son cidadáns Cidadáns de pleno dereito CATOLICISMO O traballo é un castigo divino Defensa da vida contemplativa Critican Defenden Artes mecánicas Artes liberais Defenden Critican REFORMA Concepción Calvinista do traballo Traballo e oficio como realización persoal. Desprezo da vida ociosa O artesán enxeñoso que fabrica e inventa aparatos dispensadores de benestar “Utopía” T. Moro “A cidade do sol” Campanella “Nova Atlántida” Bacon O sabio especulativo O noble improdutivo

Inductivismo 4 DESCARTES – CONTEXTO HISTÓRICO CULTURAL O modelo metodolóxico dun tipo de ciencia baseada nun saber artesanal aparece reflectido no “Novum Organum” de FRANCIS BACON 1561-1626 Partindo de EXPERIENCIA (Inxenua – Sen presupoñer hipóteses e interpretacións previas – Idolos ) Observación atenta Recolección de datos tal e como se nos ofrecen Anotacións Taboas indutivas Catálogos Clasificacións XENERALIZACIÓNS (Que deben revelar a orde natural) Chegase a e apoiándose en Inductivismo

DESCARTES – CONTEXTO HISTÓRICO CULTURAL 5 CRISE DE DESAPARICIÓN DE TODA LEGALIDADE NA NATUREZA ARISTOTELISMO ESCOLÁSTICA NON HAI UN ORDE DE ESENCIAS FIXO NON HAI UNHA INTERVENCIÓN DIVINA SOBRE A NATUREZA NOVA VISIÓN DA NATUREZA NEN UNHA ORGANIZACIÓN DAS CIENCIAS PREFIXADA NATURALISMO Intelecto colectivo: é a vontade que rixe a capacidade creativa da natureza. (Pomponazi) A natureza ten os seus dinamismos propios, sen inxerencias externas ANIMISMO Eses dinamismos concibense como un ánima Alma do mundo: Todos os fenómenos do mundo deben remitirse a unha confusa vontade rectora. (Marsilio Ficino) Calquera cousa pode acontecer. A natureza é espontánea e creativa. Non está limitada por un orde de esencias

A ALQUÍMIA 6 DESCARTES – CONTEXTO HISTÓRICO CULTURAL NOVA VISIÓN DA NATUREZA Corresponde un novo modo de dominala, o... A esa ...PENSAMENTO MAXICO Controlando as forzas internas constituen a natureza Os minerais non son algo carente de vida. Están encerrados no seo da terra e, coma embrións, medran ata converterse en metales preciosos, cuxa cima é o ouro. Ese crecemento natural pode ser acelerado polo alquimista (este é un taumaturgo, un mago) alterando o tempo do crecemento natural. O forno do alquimista (Matrix) é a matríz na que medran. UN EXEMPLO A ALQUÍMIA

DESCARTES – CONTEXTO HISTÓRICO CULTURAL 7 Sen a limitación da clasificación Aristotélica das ciencias Cada ciencia consiste na acumulación de datos que teñen algo en común e que son susceptibles de caer baixo a mesma denominación, sen inquedanzas metodolóxicas nen relacións dedutivas. Máxia natural Quiromancia Xeománcia Nigromancia Fisiognomía Astroloxía xudiciaria Alquímia Mecánica Cábala Teoloxía... As ciencias multiplícanse Ciencias curiosas

Paradigma renacentista do saber DESCARTES – CONTEXTO HISTÓRICO CULTURAL 8 Paradigma renacentista do saber Naturalismo máxico e animista baseado nun concepto de experiencia e de ciencia meramente acumulativo seguindo o modelo do saber técnico