Immanuel Kant: Etikari dagokion problema

Giza ekintza Zoriona Ongi bat lortu Immanuel Kant: Etikari dagokion problema Kantek esan zuen bera baino lehenagoko etikak “etika materialak” zirela Giza ekintza Zoriona Ongi bat lortu Plazerra (Epikuro) Giza izateak dituen gaitasunen perfekzioa. (Aristoteles) Jainkoa begiestea.(Etika kristaua)

Immanuel Kant: Etikari dagokion problema Etika materialak Etika formala A posteriorizkoak: Zoriona emango digun ongia zein den proposatzen dute esperientzian oinarriturik A priorizkoa: Ez da esperientzian oinarritzen, arrazoian baizik. Kontua ez da zer gertatzen den baizik zer gertatu BEHAR duen. Egoistak: Edo interesaturik. Zerbait lortu nahian. Interesik gabekoa: Eduki zehatza dute, jokabideari buruzko aholkuak ematen dituzte Adibidez: hamar aginduak Ez du edukirik, ez digu esaten zer egin behar dugu, guk gure arrazoimenari begira erabakiko dugu. Helburu finko bat dute: ongia eginez salbazioa edo zoriona lortuko dugu Gure jokabidea ez dago bideratuta inongo helburura Erabiltzen duen adierazpena Inperatibo hipotetikoa da: “honela jokatzen baduzu orduan hau lortuko duzu” Erabiltzen duen adierazpena inperatibo kategorikoa da, honetan ez dago baldintzarik Etika heteronomoa da: Subjektuaren kanpoko instantzia batek ezartzen ditu arauak: Ohitura, autoritatea,... Etika autonomoa da: Subjektuak berak ezartzen dizkio bere buruari arauak.

“DEN HORI” ETA “IZAN BEHAR DEN HORI” BETEBEHARRAGATIK JOKATZEA Immanuel Kant: Etikari dagokion problema “DEN HORI” ETA “IZAN BEHAR DEN HORI” Ezin dugu esan zer dagoen ongi eta zer dagoen gaizki gertatzen denari erreparatuz gero. Kontua da zer gertatu beharko lukeen. BETEBEHARRAGATIK JOKATZEA

ONA DEN HORI = BORONDATE ONA BETEBEHARRAGATIK JOKATZEA Immanuel Kant: Etikari dagokion problema ONA DEN HORI = BORONDATE ONA BETEBEHARRAGATIK JOKATZEA Betebeharragatik jokatu behar dugu Eta ez betebeharrarekin bat etorriz.

BETEBEHARRAGATIK JOKATZEA Immanuel Kant: Etikari dagokion problema BETEBEHARRAGATIK JOKATZEA Betebeharragatik jokatu behar dugu Eta ez gure jokaerak ekar lezakeen onurarengatik.

BETEBEHARRAGATIK JOKATZEA Giza ekintzaren moraltasuna Immanuel Kant: Etikari dagokion problema BETEBEHARRAGATIK JOKATZEA Ongi Giza ekintzaren moraltasuna Gaizki Borondate ona Ongi Betebeharra “Borondate gaiztoa” Gaizki Interesa

Immanuel Kant: Etikari dagokion problema BETEBEHARRAGATIK JOKATZEA Irizpide unibertsala baten arabera Ez interes jakin bati lotua. Ez esperientziatik eratorritako irizpide baten arabera. Inperatibo kategorikoa Baldintzarik gabekoa. Nola jokatu behar dugun agintzen duena, ez zer egin behar dugun agintzen duena. “Jokatu behar dut nire jokaera gidatzen duen maxima lege unibertsal bihurtzeko modukoa izatea nahian.” “Maxima”: Subjektuak bere buruari ezartzen dion agindua. “Legea”: Gizartean indarrean dagoen agindua.

Immanuel Kant: Etikari dagokion problema ARRAZOIMEN PRAKTIKOAREN POSTULATUAK Betebeharrez jokatzeak askatasuna dakar berekin. Giza ekintzaren moraltasuna borondate onez jokatzean datza, beraz askatasunez. “Nahi dudana egiten dut” “Egin behar dudana egiten dut” “Gorputzak dituen guren menpe” “Naturaren menpe” Askatasunez Gurek eskatzen didana menperatuz.

ARRAZOIMEN PRAKTIKOAREN POSTULATUAK Immanuel Kant: Etikari dagokion problema ARRAZOIMEN PRAKTIKOAREN POSTULATUAK ASKATASUNA ARIMAREN HILEZKORTASUNA JAINKOA Ezin dira ezagutu. Ekintza morala ahalbidetzen duten baldintzak dira.

Immanuel Kant: Etikari dagokion problema ARRAZOIMEN PRAKTIKOAREN POSTULATUAK Askatasuna moraltasunaren oinarria da. Askatasunik gabe ez dago moraltasuna.

Immanuel Kant: Etikari dagokion problema ARRAZOIMEN PRAKTIKOAREN POSTULATUAK Betebeharra egiteak saria merezi du Betebeharra ez egiteak zigorra merezi du. Bestela zentzurik gabeko izango zen. Horrek ez du esan nahi sariarengatik jokatu behar dugula

Immanuel Kant: Etikari dagokion problema ARRAZOIMEN PRAKTIKOAREN POSTULATUAK Ongia nagusituko dela pentsatu behar dugu.

ARRAZOIMEN PRAKTIKOAREN POSTULATUAK Immanuel Kant: Etikari dagokion problema ARRAZOIMEN PRAKTIKOAREN POSTULATUAK Askatasunik gabe ez dago moraltasuna. ASKATASUNA Betebeharra egiteak saria merezi du Betebeharra ez egiteak zigorra merezi du. ARIMAREN HILEZKORTASUNA Ongia nagusituko dela pentsatu behar dugu. JAINKOA

ARRAZOIMEN PRAKTIKOAREN POSTULATUAK ARIMAREN HILEZKORTASUNA Immanuel Kant: Etikari dagokion problema ARRAZOIMEN PRAKTIKOAREN POSTULATUAK ASKATASUNA Betebeharrez jokatzea askatasunez jokatzea da. Askatasunez jokatzea erabakitzea da. NIA badago, beraz Bizitza honetan ezinezkoa da perfekzio moral lortzea. Pentsatu behar dugu giza ekintzari dagokion saritzea edo zigortzea gauzatu behar dela. ARIMAREN HILEZKORTASUNA JAINKOA Azken batean ongia nagusituko delako berma. Ongiak saria jasoko duelako berma

ARRAZOIMEN PRAKTIKOAREN POSTULATUAK Immanuel Kant: Etikari dagokion problema ARRAZOIMEN PRAKTIKOAREN POSTULATUAK Askatasuna, arimaren hilezkortasuna eta Jainkoa Arrazoimen praktikoak eratzen dituen suposizioak dira, gure jokaera zentzua ematearren. Arrazoimen teorikoak ezin ditu horien existentzia frogatu.