Alkohola eta dieta 13. GAIA DIETETIKA OROKORRA ETA APLIKATUA Giza Elikadura eta Nutrizioko Gradua

Alkohola eta dieta 1. SARRERA 2. ALKOHOL ITURRIAK ETA ETANOL EDUKIA 3. ALKOHOLAREN ERABILERA NUTRITIBOA Xurgapen eta barreiadura Metabolizazioa Metabolismoaren erregulazioa 4. ALKOHOL KONTSUMO EZ-KALTEGARRI BATERAKO GOMENDIO DIETETIKOAK 5. KONTSUMO ESTATISTIKAK 6. ALKOHOLAREN GEHIEGIZKO KONTSUMOAREN ONDORIO METABOLIKOAK Intoxikazio akutua Alkoholismo kronikoa - Egoera nutrizionala - Proteina eta aminoazioen gabeziak - Bitamina eta mineralen gabeziak - Metabolismoa eta egoera nutrizionala - Gomendio dietetikoak

13. GAIA: Helburuak Alkoholaren kontsumoak eragiten dituen kalte metabolikoak ezagutu. Gure gizartean ematen diren alkohol kontsumoaren modu eta maiztasunak eta alkohol kontsumo ez-kaltegarri baterako gomendio dietetikoak azaldu. Alkoholismo kronikoari atxikitzen zaion malnutrizioa deskribatu eta egoera horretarako gomendio dietetikoak ikusi.

Sarrera: nutrientea al da? BAI Energia ekarpena (7 Kcal/g) EZ Toxikoa Ez du egiturazko funtziorik Ez du funtzio erregulatzailerik

Sarrera: “Kaloria hutsak” Energia ekarpena (7 Kcal/g) - graduazioa - dentsitatea (0,79-0,8 g/dL) Adib.: 4º-tako garagardoaren energia ekarpena: 4 ml alkohol/100 ml (1 dL) 4 x 0,8 = 3,2 g alkohol (3,2 x 7)/1 = 22,4 Kcal

Alkohol iturriak Edari alkoholdun ez-destilatuak (< 16-17%) Hartziduraz lortzen dira Ardoa, sagardoa, garagardoa Edari alkoholdun destilatuak (16-60%) Likoreak

Alkohol iturriak. etanol edukia • Barrikako garagardoa: 4%. • Botilako garagardoa: 5-7%. • Ardo arrunta: 11-13%. • Urteetako ardoa: 14-18%. • Likore gozoak: 20-35%. • Destilatuak (ginebra, rona, whisky, brandy, pattarra): 36-45%. • Alkohol absolutoa: 94%.

Alkoholaren erabilera nutritiboa Xurgapena, barreiadura sinplez Urdailean (%20): Janariarekin batera hartzen denean Heste meharrean (%80): Xurgapenik handiena Batez ere, alkohola baraurik hartuta Elikagaien araberakoa (gantzek xurgapena geldotzen dute) Urdaila Heste meharra Heste lodia Odol zirkulazioa Gibela

Alkoholaren erabilera nutritiboa. Xurgapen eta metabolizazioa. Urdaila Heste meharra Heste lodia Odol zirkulazioa Gibela Ur eta alkoholetan disolbagarria Kontzentrazioa: NSZ Lik. Zefalorrakideoan Metabolizazioa: Gibelean dosiaren araberakoa Alkohol DHasa MEOS Katalasa

Alkoholaren erabilera nutritiboa. Metabolizazioa. Alkohol DHasa Meos Azetaldehidoa Az. Azetiko Azetil CoA KREBS Katalasa CO2 % 2-10 ez da metabolizatzen eta, gernu, izerdi, esne, biriki eta malkoen bitartez kanporatuko da. Gehiegizko alkohol ingestioa -Gorputz zetonikoen sintesia -Esteatosia  gantz sintesirako erabiltzen da gibelean eta ehun adiposoan : TG eta kolesterola, batez ere.

Alkoholaren metabolismoaren erregulazioa SEXUA ETA ADINA emakume, ume eta adinekoek metabolizazio ahalmen urria ALKOHOLA HARTZEKO OHITURAK METABOLISMOA AZKARTZEN DU Alkohol DHak izango dira faktore limitanteak ADH mota ELIKAGAIEKIN BATERA HARTU EDO EZ ADH entzimak NAD behar du (glukolisian sortzen da)

Gomendio dietetikoak Dietan ez sartzea komeni da. ALKOHOL KONTSUMO EZ-KALTEGARRI BATERAKO GOMENDIOAK Dietan ez sartzea komeni da. Sartzekotan energi osoaren %3-10. Gizaki heldu osasuntzu batengan, eguneko gehienezko kontsumoa: 25-30 g/egun. Hartzekotan, hobe ingestioa bi dositan banatzen bada, otorduekin batera. Emakume haurdun eta bular-emaileek ezin dute alkoholik hartu umeki eta umeari zuzenean iristen baitzaie. Zahartzaroan alkohol kontsumoa areago murriztu behar da.

Gehiegizko alkohol kontsumoaren ondorio metabolikoak Alkoholak eragindako intoxikazio akutua Kopuru txikian: berritsukeria, agresibitate, hiperaktibitate eta autokontrola gaitasuna jaisten da. Kontsumoa jarraitzekotan: esandako sintomak areagotzen dira eta euforiatik agresibitate eta depresioara igarotzen da. Gidatzeko muga: 50 mg/100ml-tan dago (lehen 80 mg/100ml); 100 mg/ml baino gehiago izatekotan: mozkorkeria (embriaguez) egoera agertzen da. 400 –500 mg/100 ml baino gehiago: koman sartzen da 500 mg/100 ml baino gehiago dagoenean, gutxigora behera:heriotza ager daiteke.

Gehiegizko alkohol kontsumoaren ondorio metabolikoak Alkoholismo kronikoa Desnutrizioa -Elikagaien ingestioa -Nutrienteen xurgapena -Nutrienteen erabilera -Gibeleko kalteak: zuzenak alkoholaren metabolismoan sortutako erdibideko metabolitoengaitik Iturria: Nutrición Hospitalaria, 2008; 23 (supl. 2):3-7.

Gehiegizko alkohol kontsumoaren ondorio metabolikoak Alkoholismo kronikoa. Egoera nutrizionala Malnutrizio larria: masa muskularraren galera. Malnutrizio primarioa: alkoholak dietako beste nutriente batzuk ordezkatzen ditu. Malnutrizio sekundarioa: nutrienteen ingestioa egokia da, baina alkoholak xurgapena oztopatzen du. Obesitatea: alkoholaren gehiegizko ingestioa gantzetan aberatsa den dietarekin bateratzen denetan.

Gehiegizko alkohol kontsumoaren ondorio metabolikoak Alkoholismo kronikoa. Egoera nutrizionala Orohar, alkoholak aporte kalorikoaren >%30 suposatzen duenetan... Karbohidrato, proteina eta gantzen ingestioa esanguratsuki murrizten da Bitamines ingestioa (A, C eta B1) gomendaturiko mugen azpitik ematen da. Iturria: Gruchow, et al., 1985. Alcohol nutrient intake and hypertension in US adults. JAMA; 253:1567-1570

Gehiegizko alkohol kontsumoaren ondorio metabolikoak Gehiegizko alkohol kontsumoaren ondorio metabolikoak. Proteina eta aminoazidoak. Alkoholismo kronikoa. Egoera nutrizionala Alkohol dosi baten osteko aminoazidoen hesteko xurgapena murrizten da. Gibeleko kalte dagoenetan, proteinen (albumina eta zenbait koagulazio faktore) eta urearen sintesi hepatikoa kaltetua agertzen da Hipoalbulinemia Hipoprotronbinemia Odoleko amoniako kontzentrazioaren handitzea Aminoazidoen balantzearen desegonkortzea

Gehiegizko alkohol kontsumoaren ondorio metabolikoak Gehiegizko alkohol kontsumoaren ondorio metabolikoak. Bitamina eta mineralak. Alkoholismo kronikoa. Egoera nutrizionala Mineralen eskasia: Se eta Zn, bereziki Zenbait bitaminen eskasiak: B1 (tiamina), B2 (riboflabina), B6 (piridoxina), azido askorbikoa (C bit.), azido folikoa eta retinola (A bit.) A bitaminaren eskasia Gibeleko b-karoteno eta a bitaminen gordekinak A bitaminaren sintesia oztopatuta agertzen da. A bitaminaren iraizpenaren bidezko galerak ONDORIOZ ilunpeko ikusmenaren galera

Gehiegizko alkohol kontsumoaren ondorio metabolikoak Gehiegizko alkohol kontsumoaren ondorio metabolikoak. Metabolismoaren eta egoera nutrizionala. Alkoholismo kronikoa. Egoera nutrizionala ADHren bidezko metabolizazioa. NADH : gantz azidoen sistesia areagotzen du eta gibeleko degradazio metabolikoa gutxitzen du  ESTEATOSIA MEOSen bidezko metabolizazioa Sustantzia toxikoen ekoizpena (ROS) GSH eta tokoferolaren (E bit.) moduko sustantzia babesleen maila intrahepatikoak

Gehiegizko alkohol kontsumoaren ondorio metabolikoak Gehiegizko alkohol kontsumoaren ondorio metabolikoak.Gomendio dietetikoak. Alkoholismo kronikoa. Gomendio nutrizionalak Gabezi nutrizionalen tratamentua. Dieta orekatua: alkohol gabekoa Proteinak: gutxienez, 30-50 g/egun Gehigarri dietetikoak B1, B2, B6. Az foliko eta A bitamina urritasunak behatzen direnetan. Esteatosiaren prebentzioa Gantzen ingestioa murriztu Kate ertaineko TGak hobestu, gibeleko gantz metaketa gutxitzen dutelako Antioxidatzaileak: E bitamina eta zisteinaren aintzindariak