LANDAREEN ZELULA-PARETA

-Landare zelulen mintz plasmatikoaren kanpo aldean dagoen egitura da. ZER DA? -Landare zelulen mintz plasmatikoaren kanpo aldean dagoen egitura da. -Landareen egitura eta ezaugarri funtzional asko pareta horren baldintzapean daude.

OSAGAIAK Zelula pareta hiru motatako polisakaridoz osatuta dago: 1- Zelulosa: glukosa molekulez osatutako polisakaridoa da. Naturan ugaria dena. 2- Hemizelulosa: masa molekular handiko heteropolisakaridoa da. 3- Pektina: malgutasun handiko heteropolisakaridoa da. Zenbait paretetan, glikoproteinak ere agertzen dira.

Molekula guzti horrek, matriz hidratatu batean daude. Matrizeak substantzia disolbagarri eta txikiak (ura, karbono dioxidoa eta oxigenoa) pareta zeharka daitezen ahalbidetzen du baina molekula handiek ez. Beraz, landareen zelulan metabolismoan parte hartzen duten sustantziak molekula txikiak dira.

EGITURA Bata bestearen gainean jarritako geruzaz osatuta dago. Erdiko xafla - Kanpokoena, eratzen den lehena. - Bere funtzioa lotzea denez aberatsa da pektina eta beste substantzia itsaskor batzuez. - Bi zelulakume bereizten ditu. Pareta primarioa: - Zelulosaz osatuta. - Lodiera aldakorrekoa.

Pareta sekundarioa: - Gehiago haziko ez diren zeluletan. - Zelulosa du ( geruza lodia, zurruna eta trinkoa) honek ez dio uzten gehiago hazten zelulari.

PLASMODESMOA Zelula pareta zeharkatzen duten eta zelulen arteko komunikazioa ahalbidetzen duten hoditxo mehe-meheak. Zitoplasmari jarraitasuna ematen dio zelula batetik bestera substantzien zirkulazioa bizkortu. Punteadura plasmodesmotik luzatzen diren zelula paretan agertzen diren etenune txikiak dira.

LANDARE-ZELULA PARETEN FUNTZIOAK 1-EGITURAKETA-FUNTZIOA 2-HANPADURA PRESIOA KONTROLATZEA

1-EGITURAKETA Paretaren funtzio garrantzitsuena da. Zelulari forma ematen dion geruza zurruna da. Zelula trakzio mekanikoetatik babesten du. Zelula paretak alboko zelulen paretari lotuta daude eta guztiek batera sendotasuna ematen diote landareen organoei. Karkasa edo armazoia eratzen dute.

2-HANPADURA PRESIOA Ingurunea zitoplasmarekiko hipotonikoa denean gertatzen da: Ura zelularen bakuolotan sartzen da osmosi bidez. Bolumena handitzen da. Presioa dago paretaren gainean. hazkundea: ehunak luzatu presioa dela eta. Mugimenduak (estomen irekiera eta itxiera kontrolatu)

ALDAKETAK Zelula pareta, ehunen beharrizanen arabera alda edo egokitu daiteke. Epidermisean edo xileman jasaten dituzten aldakuntzak

EPIDERMISA Epidermisa eratzen duten zelulen paretaren kanpoaldean kutina dago eta honen gainean argizari geruza bat. KUTINA+ARGIZARIA=KUTIKULA Honek organoak babesten ditu.

XILEMA EDO ZURA Ehun hau zelula paretaren aldakuntza prozesu garrantzitsu baten emaitza da. Lignina gehitzen zaio paretaren egiturari. Hodi sendo eta trenkada gabekoa eratzen da. Sustraiak xurgaturiko ura eta ioiak ibiliko dira.