ERDI AROKO FILOSOFIA

Norberak salba dezala bere burua K.a. 322. urtean: Aristoteles hil zen. K.o. 476 urtean: Erromatar Inperioaren eroraldia. Filosofia Helenistikoa: -         Filosofiaren kezka nagusia = kezka etikoa Norberak salba dezala bere burua EPIKUREISMOA: Epikuro (K.a. 341-270) ESTOIZISMOA: Zenon Citiumekoa (K.a. 300) Seneka (K.a. 4 – K.o. 65) ESZEPTIZISMOA

EPIKUREISMOA: Epikuro (K.a. 341-270) K.a. 322. urtean: Aristoteles hil zen. K.o. 476 urtean: Erromatar Inperioaren eroraldia. Filosofia Helenistikoa: EPIKUREISMOA: Epikuro (K.a. 341-270) Zoriontasunaren sekretua irakatsi nahi dute. Zoriontasuna = Gozamena, Plazerra “Plazerra bizitza zoriontsuaren printzipioa eta xedea da”

Filosofia Helenistikoa: K.a. 322. urtean: Aristoteles hil zen. K.o. 476 urtean: Erromatar Inperioaren eroraldia. Filosofia Helenistikoa: ESTOIZISMOA: Zenon Citiumekoa (K.a. 300) Seneka (K.a. 4 – K.o. 65) Naturarekin bat bizi. Natura, Kosmosa gobernatzen duen jainkotasunarekin bat eginez. Sustine et abstine = Paira eta uka ezazu zeure burua, uka itzazu gurak.

Filosofia Helenistikoa: K.a. 322. urtean: Aristoteles hil zen. K.o. 476 urtean: Erromatar Inperioaren eroraldia. Filosofia Helenistikoa: ESZEPTIZISMOA: Gizakiak ezin du egia iritsi.

Patristika Filosofiaren laguntza behar du kristautasunak: Dogma definitu behar duelako elizaren barne sortzen diren herexiaren aurrean. Beren sinesteak kanpoko jendeari ulertarazteko.

Filosofia grekoa eta kristautasunaren arteko elkarguneak:   Platonek defenditu zuen ideien munduaren existentzia: sentimenezko munduaz haraindi dagoen mundu espirituala. Platonek deskribatu zuen Demiurgo, munduaren kreatzailea, kristauek sinesten duten Jainko kreatzailearen antzekoa zen. Ongiaren ideia, gainontzeko guztien sorburua, Jainko bakarreko ideiarekin parekatu daiteke. Arimaren hilezkortasuna.

ERDI AROKO KULTURGUNEAK

ESKOLASTIKA Filosofia kristauari “eskolastika” deitzen diogu, monastegi, katedral eta jauregietako eskoletan sortu zelako. “Eskolastika” hitzarekin ere, ikastegietan garatutako pentsamendua izendatzen dugu

ESKOLASTIKA Metodo eskolastikoa Metodo horretan tesi bat defenditu behar zen aldeko arrazoiak azalduz eta, aldi berean, sor zitezkeen kontrako arrazoiak eta horiei aurre egiteko erantzunak proposatuz.

TESIA edo EZTABAIDATUTAKO GAIA Planteatzen den baieztapena Aldeko arrazoiak edo oinarriak Kontrako arrazoiak edo oinarriak Horiek deuseztatzeko arrazoiak Arrazoibideen bidez iritsitakoak Arrazoibideen bidez iritsitakoak Aginpideen argudioak Aginpideen argudioak BIBLIA Patris Eclesiae Elizaren Aitak (Patristika) Filosofo bat BIBLIA Patris Eclesiae Elizaren Aitak (Patristika) Filosofo bat

ERDI AROKO FILOSOFIAREN ARAZOAK FILOSOFO NAGUSIAK: AGUSTIN HIPONAKOA (354-430) ANSELMO CANTERBURYKOA (1033-1109) AVERROES (1126-1198) TOMAS AQUINOKOA (1225-1274) GUILLERMO OCKHAMEKOA (1300-1350)

ERDI AROKO FILOSOFIAREN ARAZOAK -  Errealitatearen gaineko arazoa. Kreatutako munduaz eta Jainkoa Kreatzaileaz aritu ziren: Nola da posiblea kreazioa? Nola demostratu daiteke Jainkoaren existentzia eta esentzia?

ERDI AROKO FILOSOFIAREN ARAZOAK Ezagutzaren gaineko arazoa. Fede eta arrazoiaren arteko erlazioaz aritu ziren eta lau proposamen desberdin aurki ditzakegu:  1.- Fedearen nagusigoa (Agustin Hiponakoa eta bere eskola) 2.- Filosofiaren nagusigoa (Averroes) 3.- Bateragarritasuna eta autonomia (Tomas Aquinokoa) 4.- Elkarren artetik banatzea (Ockham)

ERDI AROKO FILOSOFIAREN ARAZOAK Ezagutzaren gaineko arazoa. Ezagutza razionalaren jatorria eta izateari buruz, hiru jarrera aurki ditzakegu: 1.- Jainkoaren argitzea edo iluminazioa. Eskola agustindarra. 2.- Sentimenezko esperientziatik abiaturiko abstrakzioa (Tomas Aquinokoa) 3.- Orokortzea. (Ockham)

ERDI AROKO FILOSOFIAREN ARAZOAK Unibertsalen gaineko arazoa. Ezagutzari lotuta dago arazo hau. Existitzen den guztia banakakoa eta zehatza bada, nola da posible gure ideiak unibertsalak eta abstraktuak izatea? Galdera horren aurrean lau erantzun proposatu zituzten: 1. Gehiegizko errealismoa (eskola agustindarra) 2. Kontzeptualismoa (Pedro Abelardo) 3. Neurrizko errealismoa (Tomas Aquinokoa) 4. Nominalismoa (Ockham) 

ERDI AROKO FILOSOFIAREN ARAZOAK Unibertsalen gaineko arazoa. PLATON ARISTOTELES ERDI AROA IDEIAK FORMAK UNIBERTSALAK

ERDI AROKO FILOSOFIAREN ARAZOAK Unibertsalen gaineko arazoa. GAUZA EDO EZAGUTZEN DUGUN OBJEKTUA IZENA EZAUGARRIAK ZER DA ERREALA DENA?

ERDI AROKO FILOSOFIAREN ARAZOAK Unibertsalen gaineko arazoa. unibertsalak gauzak baino lehenagokoak dira universalia ante res errealismoa unibertsalak gauzak eta ondorengoak dira universalia post res nominalismoa universalia in rebus unibertsalak gauzetan daude Abelardo

ERDI AROKO FILOSOFIAREN ARAZOAK Gizakiaren gaineko arazoa Aztergaiak ziren arimaren izatea, bere hilezkortasuna eta bere erlazioa giza gorputzarekin

ERDI AROKO FILOSOFIAREN ARAZOAK Arazo etikoa Arau moralen jatorria eta izatea aztertu zituzten NATURALISMOA (heterenomia morala) Tomas Aquinokoa KONBENTZIONALISMOA (autonomia morala) Guillermo Ockhamekoa

ERDI AROKO FILOSOFIAREN ARAZOAK Arazo politikoa Aztergaiak: Eliza eta Estatuaren arteko erlazioak, boterearen jatorria, legeen zerizana eta legeek lege naturalarekin duten erlazioa

Estatua eta Elizaren arteko erlazioak ERDI AROKO FILOSOFIAREN ARAZOAK Arazo politikoa Estatua eta Elizaren arteko erlazioak Estatua Elizaren menpe egon behar zela defendatzen zuena: Agustin Hiponakoaren pentsamenduan errotzen zen teokratismo politikoa. Biek lege naturala errespetu beharra dutelarik, bien autonomia eta bien arteko osagarritasuna defendatzen zuena, (Tomas Aquinokoa) Erabateko banatzea bien artekoa (Ockham).

ERDI AROKO FILOSOFIAREN KORRONTE NAGUSIAK V-XIII mendeetan: AGUSTINISMO PLATONIKOA XIII mendetik aurrera: TOMISMO ARISTOTELIKOA XIV mendean: OCKHAMISMOA