HURBILKETA OROKORRA XX.MENDEKO FILOSOFOEI

XX.MENDEKO FILOSOFOAK XX. mendean gaur egun indarrean dauden korronte filosofiko batzuk sortzen dira:

HERMENEUTIKA FRANKFURTEKO ESKOLA WITTGENSTEINEN PENTSAMENDUA FENOMENOLOGIA FRANKFURTEKO ESKOLA EXISTENTZIALISMOA WITTGENSTEINEN PENTSAMENDUA POSITIBISMO LOGIKOA

FENOMENOLOGIA

FENOMENOLOGIA Husserl (1859-1938) Giza-zientzietarako metodo egokia bilatzen saiatu zen Teoriak edo esperientziak gainjarritako guztia kenduz, objektuen eidosa (esentzia) deskubritu nahi du.

EXISTENTZIALISMOA

EXISTENTZIALISMOA Krisi garaian sortutako kultura mugimendu zabala. Kierkegaard, Heidegger, Sartre, Camus… Abiapuntua ez da ideia, ez Jainkoa, ez mundua, ez gizartea, baizik eta giza existentzia.

EXISTENTZIALISMOA Heidegger: Filosofiaren helburua: “izatea”-ren esanahia argitzea. Dasein hitza (ser ahí) erabiltzen du gizakiaren existentzia azaltzeko Gizakia bere existentziara jaurtita dago, munduan existitzen den eta gauzen aurrean jarduten duen izatea da.

EXISTENTZIALISMOA Bi motatako existentzia: Benetakoa ez dena: existentziaren tragedia ahaztuz, gai hutsaletaz arduratzen dena. Benetakoa: existentziaren tragedia besarkatuz, existentziaren patuaz jabetzen dena: heriotzaz, ezerezaz.

EXISTENTZIALISMOA Sartre: Gizakiak ez dauka esentzia zehatzik, bere esentzia bere existentzia da. “Libre izatera zigorturik nago”

POSITIBISMO LOGIKOA

POSITIBISMOA Vienako eskolaren inguruan eratutako eskola. Enpirismoa + hizkuntzaren analisi logikoaren tradizioak uztartzen ditu. Filosofia tradizionalari egindako kritika, batez ere, epistemologia, etika eta metafisikari.

Wittgensteinen pentsamendua

WITTGENSTEIN Tractatus-Logico-Philosophicus: Arazo filosofikoak hizkuntza arazoak dira, filosofiaren helburua arazo hauen izaera aztertzean datza. Hizkuntza logikoaren analisiaren bitartez esan eta pentsa litekeena eta ez litekeenaren arteko muga ezartzen da.

WITTGENSTEIN Ikerketa filosofikoak: Tractatusean esandakoa kritikatzen du. Hizkuntzaren proposizioek esanahia dute, erabileraren araberakoa.

FRANKFURTEKO ESKOLA

FRANKFURTEKO ESKOLA Frankfurteko unibertsitatean Gizarte Ikerketarako Institutua. Zuzendaria: Horkheimer eta parte-hartzaileak Adorno, Marcuse, Erich Fromm, Walter Benjamin. Teoria sozial eta politiko kritikoa. Teoria marxista Max Weber, Freud eta, batez ere, Kanten filosofikoarekin lotzen du. Auschwitz-en ostean, konfiantza izan dezakegu hori sortu duen arrazionalismo tekniko-zientifikoarengan?

HERMENEUTIKA

HERMENEUTIKA Literatur, lege eta teologia-testuak interpretatzeko teknika hutsa izaten hasi zena, Gadamerrek elkarrizketa, testu eta historian murgildutako zentzua argitzera bideratutako eginkizun bihurtu du.