ELEKTRIZITATEAK ERAGINDAKO LESIOAK Eizagirre irakaslea 2009-2010 Ikasturtea

ELEKTRIZITATE MOTAK 1-Elektrizitate industriala eta etxekoa (Korronte alternoa) 2-Elektrizitate estatikoa 3-Onaztarria edo tximista (Korronte zuzena)

ISTRIPU ELEKTRIKOA GERTATZEKO MODU EZBERDINAK 1-Polo bakarrarekin kontaktoa 2-Eroale biren artean kokatzea 3-Arku boltaikoa: eroaleekin kontakturik ez. -5000 VOLT. 1 mm -100000 VOLT. 35mm

FISIOPATOLOGIA Korrontearen intensitatea Korrontearen norabidea Kontaktuko denbora Maiztasuna edo frekuentzia Korronte mota Erresistentzia Tentsioa Beste faktoreak

FISIOPATOLOGIA 1-KORRONTEREN INTENSITATEA: Amperioek hil egiten dute,boltioek erre egiten dute. Korronte alternoari dagokionez: -0.4-1.1mA: korrontea nabaritzeko. -9 mA: unbrala korronte iturria askatzeko. tetania agertzen da. -80mA-4 A: fibrilazio bentrikularraren unbrala. -> 4 A siderazioa: nerbio sistemako zentroen hondamena. Arnas-bihotzeko geldiketa.

FISIOPATOLOGIA 1-KORRONTEREN INTENSITATEA: Korronte zuzenari dagokionez: Aipatutako unbralak baino lau aldiz handiagoak.

FISIOPATOLOGIA 2-IBILBIDEA(Norabidea) -Sarrera eta irteera puntuek adierazten dute. -Ibilbidean burmuina edo bihotza %60 hil. -Ibilbide horizontala arriskutsuago bertikala baino.

FISIOPATOLOGIA 3-DENBORA -Zenbat eta denbora gehiago, lesioak larriagoak -Tximistak oso indartsuak dira baina denbora gutxian. -Fibrilazio bentrikularra agertzen da T uhinarekin batera gertatzen bada.

FISIOPATOLOGIA 4-MAIZTASUNA: -Korronte alternorako 7000 ziklo/seg da muga. -<7000z/s arriskutsua. ->7000z/s Joule efektuarengatik, efektu termikoa soilik.

FISIOPATOLOGIA 5-KORRONTE MOTA: Korronte alternoa zuzena baino arriskutsua da.

FISIOPATOLOGIA 6-ERRESISTENTZIA -Korronte fluxuari aurre egiten dion joera da. -Erresistentzia handiak beroa eragiten du.

FISIOPATOLOGIA 6-ERRESISTENTZIA -Hezurra, gantz, larruazal lehorraHANDIA

FISIOPATOLOGIA 6-ERRESISTENTZIA -Larruazal hezea, muskuloaERTAINA

FISIOPATOLOGIA 6-ERRESISTENTZIA -Nerbioa, odola, erraiakTXIKIA

FISIOPATOLOGIA 6-ERRESISTENTZIA -Hezetasunak erresistentzia gutxitzen du. Horregatik uretan ez dago erredura hadirik, baina bai bihotz geldiketa. -Larruazal lehorrak babestu egien du. -Korronte elektrikoa beti erresistentzia txikiena duen bidetik.

FISIOPATOLOGIA ERRESISTENTZIAREN ERAGINA LESIOAN Eroalearekin kontaktuan dagoen tokiaren erresistentzia txikia bada, lesio orokorrak handiak eta lesio lokalak txikiak. Erresistentzia handia bada: Lesio lokalak handiak baina orokorrak apalagoak.

FISIOPATOLOGIA 7-TENTSIOA: -Boltaje gutxiko korronteak bihotz-arnas geldiketa baina erredura txikia. -Boltaje handiko korronteak erredura handia baina barruko kalterik ez.

FISIOPATOLOGIA LESIO MEKANISMOAK: ENERGIA ELEKTRIKOA -Tetania, arritmiak, arnas geldiketa, fibrilazio bentrikularra. ENERGIA TERMIKOA -Ehunen koagulazioa eta nekrosia.Erredurak.

FISIOPATOLOGIA LESIO MEKANISMOAK: TRAUMATISMOAK -Muskulu uzkurdurengatik. ELEKTROPORAZIOA. -Korronteak mintz zelularren potentziala aldatzen du,edema zelularra agertuz,eta zelula hil egiten da.

KLINIKA: ELEKTROTRAUMATISMOA: Korronte elektrikoak eragiten dituen lesioak. ELEKTROKUZIOA:Heriotza, erreala edo itxurazkoa, agertzen denean.

KLINIKA OROKORRA: BEREHALAKOA Elektrokuzio sindromea. BERANTIARRA

KLINIKA LOKALA: Buruan Bihotzean Erraietan Larruazalean Gorputz adarretan

KLINIKA Ezaugarriak: *konortea galtzea 1.-ELEKTROKUZIO SINDROMEA *bihotz-arnas geldiketa *heriotza erreala edo itxurazkoa Heriotzaren kausak: *siderazioa (zentro bulbarretan) *fibrilazio bentrikularra (ohikoena) *tetanizazioa (arnas muskuluen geldiketa) *koronarioespasmoa *laringoespasmoa.

KLINIKA 2.-ALDAKETA OROKOR BERANTIARRAK -Shock hipobolemikoa edo sekundarioa -Biriketako edema -Garuneko edema -Giltzurruneko gutxiegitasun akutua (hemoglobinuria,mioglob.) -Erraietako lesioak (pankreatitis nekrohemorragikoa)

KLINIKA ADIERAZPEN LOKALAK: 1. LARRUAZALEAN: -ERREDURA ELEKTROTERMIKOAK: Beroa larruazaletik kanpo sortu da, kontaktu zuzenik gabe arko boltaikoan adibidez. Metalizazioak ikusten dira. “Musuaren erredura” tolesturetan -ERREDURA ELEKTRIKOAK: kontaktua dago. Marka elektrikoak agertzen dira: sarreran (gogorrak) eta irteeran (bigunak eta handiagoak). Haurretan ahoan, kablea zurrupatzeagatik.

KLINIKA 2.BURUAN Fulgurazioan batez ere. *Begi lausoak *Tinpano mintzaren apurketa (gorreria) *Kraneo hausturak

KLINIKA 3.BIHOTZEAN *Arritmiak *Koronarioen nekrosia (eskumakoarena b.e.)

KLINIKA 4.GORPUTZ-ADARRETAN *Hezur luzeetako hausturak. *Muskuluen nekrosia (sd. Konpartimentala, gangrena gaseosa). *Rabdomiolisiamioglobinuriagiltzurr.ezintasun akutua.

ELEKTRIZITATEAK ERAGINDAKO LESIOAK: TRATAMENDUA

Tratamendu orokorrak du lehentasuna eta ez tratamendu lokalak LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA Tratamendu orokorrak du lehentasuna eta ez tratamendu lokalak

LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA -Literatura medikoan hiro orduko bihotz geldialdiaren ondorengo bizkorketa eraginkorra aipatzen dira. -Bihotz-birikietako bizkorketan ez da etsi behar.

LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA -Lesio elektrikoa jasan duenak, erretako batena baino zapaldutako baten antz handiagoa du. -Larruazal normalaren azpian ehun kaltetu asko egon daitezke. -Larruazaleko erreduraren kopuruak ez du balio fluidoterapiaren kalkulua egiteko.

LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA ISTRIPUA GERTATU DEN LEKUAN: 1-Segurtasuna bermatu: -Erreskate tadeen segurtasuna -Korrontea moztu -Korronte altuetan kontuz arku boltaikoarekin 2-Aire-bidea, arnasketa eta zirkulazioa. 3-Bizkarrezurra babestu

LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA ISTRIPUA GERTATU DEN LEKUAN: 4-Lesionatuak asko badira (fulgurazioa): hildako itxura dutenak azkarren 5- Benabide bat kanalizatu.Fluidoterapiarekin hasi. 6- EKG monitorizatu.Fibrilazioa,asistolia...tratatu.

LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA LARRIALDI ZERBITZUTAN: 1-Gaixoaren egoera orokorra aztertu. 2-Benabide lodi bat hartu ( zentrala ) 3-EKG bidezko monitorizazio 48 ordutan gutxienez 4-Fuidoterapiaren bidez diuresia 70ml/ord baino gehiago, mioglobinuriak eragin ditzakeen kalteak ekiditeko.

LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA LARRIALDI ZERBITZUTAN: 5-Larruazala 48 ordutan berraztertu.Erredurak tratatu. 6-Tetano profilaxia. Hauek beste erredurak baino tetagenikoak baitira. 7-Odol eta gernu analisiak egunero, lehenengo 5 egunetan

LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA Fluidoterapia egokia izan arren (bena presio zentral egokia) ez bada >50 ml/orduko diuresia lortzen, manitol edo furosemida eman behar dira. Giltzurrunetako ezintasun akuturik balego, hemodialisia edo dialisi peritoneala egin behar dira.

LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA Mioglobinuria badago: -Diuresia 1-1,5 ml/kg./ord. -Gernua alkalinizatu manitol eta bikarbonatoarekin. Hiperpotasemia badago: -Glukosa hipertonikoa. -Intsulina.

LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA TRATAMENDU LOKALA: -Erredurak txikiak direnean tratamendu kontserbatzailea, erreduren zabalera erabaki arte. -Erredurak zabalak badira desbridaketa azkarra -Fasziotomiak: Noiz?: -Eko-doppler -Hipoxemia -konpartimentuen presioa neurtuz

LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA TRATAMENDU LOKALA: -Nekrosektomiak: Zenbat? -ENM (Erresonantzia Nuklear Magnetikoa) -Gammagrafia Tc 99 -Itxaron 3-5 egun eta ziurtatu bideragarritasuna, zalantzazkoa erauzi.

TXIMISTAK EDO OINAZTARRIAK -Tximistek eragindako heriotzren arrazoia bihotz-birikietako geldialdia da. -Bihotz-birikietako geldialdirik ezean hiltzeko arriskua txikia da.

TXIMISTAK EDO OINAZTARRIAK FISIOPATOLOGIA: -Lesio elektrikoa: Korronte elektrikoa beroa bihurtzen da eta barruko organoak errespetatzen ditu. -Zapalketaren ondorengo lesioak -Erredurak -Traumatismoak -Lesio akustikoak -Lesio fotikoak erretinan eta kristalinoan

TXIMISTAK EDO OINAZTARRIAK TXIMISTAK HARRAPATUTAKO PAZIENTEAREN EGOERA 1-Koma, ASISTOLIA eta arnas geldialdia. 2-Larruazaleko erredurak, zuhaitz tankerako erredurak. 3-Traumatismoak, hausturak.

TXIMISTAK EDO OINAZTARRIAK AZTERKETA FISIKOAN ZER AURKITU DAITEKE? -Itsumena, behin-behinekoa edo iraunkorra. -Begietako lesioak -Entzumeneko lesioak

TXIMISTAK EDO OINAZTARRIAK AZTERKETA FISIKOAN ZER AURKITU DAITEKE? -Bizkarrezurreko lesioak -Neumotorax eta arnasketa-distresa -Arritmiak

TXIMISTAK EDO OINAZTARRIAK AZTERKETA FISIKOAN ZER AURKITU DAITEKE? -Hausturak -Rabdomiolisia -Objetu metalikoek sortutako erredurak -Azaleko erredurak

TXIMISTAK EDO OINAZTARRIAK TRATAMENDUA: -Asistolia eta arnas geldialdia tratatu -Bihotz-birikietako bizkorketa luzea. -Arritmiak monitorizatu eta tratatu. -Bena-bidea eta fluidoterapia:Kontuz biriketako eta burmuineko edemarekin -Azaleko erredurak sendatu.