PLATON

BERE FILOSOFIAREN GAIAK Errealitatea: Ideien teoria Giza ekintza: Etika eta Politika: Estatu hobezinaren teoria

BERE FILOSOFIAREN HELBURUA ESTATU IDEALA ETA PERFEKTUA ERAIKITZEA ZEN

BIZITZA Atenas K.a. 427 – 347. Famili aristokratikoa. Sokratesen ikaslea. Akademia sortu zuen. Bidaia politikoak. Lanak: elkarrizketak.(Oturuntza, Faidon, Errepublika)

Testuinguru historikoa (sozio-politiko- kulturala) Grezia potentzia ekonomiko eta kulturala Erdigunea Joniatik Atenasera pasatu da. Polis edo Estatu Helenikoa. Demokrazia. Estatuen arteko gerrak. Pertsiarren aurka batasun helenikoa

Testuinguru filosofikoa K.a. VI mendean Jonian: Filosofiaren sorrera: mitotik logosera: filosofo presokratikoak: Fisis aztertu zuten Arjea bilatu zuten Platonengan eragina izan zutenak: Parmenides: ezagutzaren bikoiztasuna, pentsamenduaren nagusitasuna Pitagoras: matematikaren hobezintasuna K. A. V mendean Atenas: Sokrates: bere maisua: egiaren dogmatismoa, intelektualismoa, ezagutza bakoitzaren barruan dago, konpromezu politikoa Sofistak: bere aurkakoak: Protagoras eta erlatibismoa, Gorgias eta eszeptizismoa, Platon beraien hedonismoaren kontra eta demokraziaren kontra dago.

DEMOKRAZIA: (GREKOTIK DEMOS:HERRIA, KRATOS: AUTORITATEA) DEMOKRAZIA: (GREKOTIK DEMOS:HERRIA, KRATOS: AUTORITATEA). HERRIAK SOBERANIA DUEN GOBERNUA Gezurra Grezian, gezurra orain

PLATONEN USTEZ BENETAKO MUNDUA IDEIEN MUNDUA DA, MUGAGABEA ETA PERFEKTUA DENA: ADIMENEZKOA FORMAK, EREDUAK EDO MOLDEAK DIRA ETA HAUEK JARRAITUZ ZENTZUMENEZKO MUNDUA ERAIKIA IZAN DA ZER DA IDEIA?

DEMIURGOK MATERIA ERABILIZ ETA IDEIAK EREDUTZAT HARTUZ MUNDUA ERAIKI DU

Zaldiaren ideia Inmateriala Unibertsala Bakarra Zaldi materialak, partikularrak, anitzak

IDEIEN MUNDUKO IDEIAK Ideiak bakarrak, abstraktuak eta aldaezinak dira Parmenidesen izatea bezalakoak Baina gauzak partikularrak anitzak, Ustelkorrak eta aldakorrak, Heraklitok zioen bezala IDEIA ETIKOAK Bertuteak, Zoriontasuna … Ongiaren ideia IDEIA ABSTRAKTUAK Zaldia, Gizakia,… IDEIA MATEMATIKOAK Unitatea, Bikoitza, … IDEIA ESTETIKOAK edertasuna, harmonia …

Maitasunak, Jakiteak Ezagutza, edo ideietara bideratzen gaitu. perfekzionatu egiten gaitu

HAITZULOAREN MITOA

Mitoaren esanahaia: Gizakia kobazulo batean bizi da, txikitatik lotuta, eta ikusten duen bakarra aurrean dituen itzalak dira: Zentzumenez ezagutzen ditu. Itzalak atzean dauden irudi batzuen proiekzioak dira (Irudimena) Kanpoan benetako errealitatea dago: adimenez ezagutzen dena.

BI AUKERA DITU: ZENTZUMENAK ERABILI ETA EZJAKINTASUNEAN BIZITZEA ALA ARAZOIMENA ERABILI ETA JAKITEA

ONGIAREN IDEIA Eguzkiaren metafora erabiltzen du ongiaren ideia adierazteko (argia, ezagutza ematen diguna) ONGIAREN IDEIA

EGUZKIA EXISTENTZIAREN KAUSA Mitoan IKUSMENA Ezagutzaren metafora da ARGIA EGUZKIARI ESKER BIZITZA DAGO IKUSTEN DENA

ONGIA EZAGUTZAREN KAUSA ONGIAREN IDEIA ARRAZOIMENA: Gizakiaren arima arrazionala, Ideiak ezagutu Ahal izateko ONGIAREN ARGIARI ESKER IDEIAK EZAGUTZEN DITUGU EZAGUTZEN DENA: Ideiak

Ongia ezagutzen du Politkan ERREGEA: FILOSOFOA Justizia eragiten du

GAUZAK IDEIAK BAKARRAK ANITZAK IDEIAK BEREZ EXISTITZEN DIRA ADIMENEZKOAK BETIEREKOAK ALDAEZINAK EREDUAK ANITZAK PARTAIDETASUNAGATIK EXISTITZEN DIRA SENTIPENEZKOAK USTELKORRAK ALDAKORRAK KOPIAK

EZAGUTZAREN PROZESUA EDO MAILAK ARDATZAREN ALEGIA EZAGUTZAREN PROZESUA EDO MAILAK

LEHENENGO MAILA IRUDIMENA ERREGEA IZAN BEHAR DEN FILOSOFOA ORAIN NESKATO BAT DA ETA EZER EZ DAKI. IKUSTEN DUENA ITZALAK DIRA

BIGARREN MAILA DOXA DUGU. USTEAK DIRA DITUENA. NERABEA DA ETA GAUZA ARTIFIZIALAK ETA NATURALAK EZAGUTZEN HASI DA FISIKA IKASTEN ARI DA

HIRUGARREN MAILA PENTSAMEN DUA DUGU: EPISTEME EMAKUME BAT DA ETA OBJEKTU MATEMATIKOAK EZAGUTZEN HASI DA

LAUGARREN MAILA BLA, BLA, BLA, … ONGIAREN IDEIA ADIMENA ERABILTZEN DU ETA FILOSOFO BIHURTUA DUGU “IDEIAK” EZAGUTZEN DITU DIALEKTIKA IKASTEN ARI DA BLA, BLA, BLA, …

EZAGUTZAREN LAU MAILAK IRUDIMENA (EIKASÍA) SINESMENA (PÍSTIS) PENTSAMENDUA (DIANÓIA) ADIMENA (NOÉSIA) EZAGUTZAREN LAU MAILAK IDEIEN MUNDUA ZENTZUMENEZKO MUNDUA A B D E F DOXA EPISTEMEA

ETIKA ONGI GORENA LORTZEKO BIDEA BERTUTEAK DIRA. HIRU ARIMA MOTA DAGO ETA BAKOITZARI BAT DAGOKIO: ARIMA ARRAZIONALARI: JAKITURIA SUMINEZKO ARIMARI: ADOREA IRRITSEZKO ARIMARI: NEURRITASUNA

GIZARTEA ARIMA ARRAZIONALARI: JAKITURIA SUMINEZKO ARIMARI: ADOREA IRRITSEZKO ARIMARI: NEURRITASUNA

ARRAZIONALA PERTSONA JUSTUA DA BERE ARIMAREN ATAL BAKOITZAK BERE BETEBEHARRA ONGI EGITEN DUENEAN SUMINEZKOA IRRITSEZKOA

ARIMAK IDEIAK EZAGUTZEN DITU AURRETIK, IDEIEN MUNDUTIK DATOR ETA GOGORATU BESTERIK EZ DU EGIN BEHAR JAKITEKO

Estatu filosofikoa: GORPUTZA ARIMA BERTUTEA GIZARTEA Burua Arrazoia Jakinduria Gobernariak Bularra Borondatea Ausardia Soldatuak Sabela Desioa Neurbidea Ekoizleak

Gobernu motak Gobernuan Zenbat? Gobernu ona jakintsuak Gobernu txarra 1 Monarkia Tirania Gutxi batzuk Aristokrazia Oligarkia Guztiak, herri osoa Ez dago Demokrazia= demagogia