MITOSIA
INTERFASEA Zelula ez da zatitzen oraindik, tamaina jakina lortu arte. Funtzioak betetzen ditu : Nerbio bulkadak bidali, elikatu, erlazionatu… Kromatina ( Material genetikoa edo ADN ) kondentsatu. Zentrioloak ( egitura) bikoiztu egiten ditu zelulak amaieran. Bi zentrioloz eta ADN harizpiz osaturik Informazio genetikoaren kopia Bi kopia berdin sortu
M-FASEA (Fase mitotikoa) Interfasearen ostean. Zatiketa zelularra. Bi aldi bereizten dira Mitosi prozesua: Zelularen nukleoa erdibitu. 4 fase. Zitozinesia : Zitoplasma erdibitu, mitosia gertatu ostean. Fragmoplastoa Estutua
ZER DA MITOSIA? Zelula eukariotoa ugaltzen denean gertatzen den nukleoaren zatiketa da. Zelula amatik euren artean eta zelula amarekiko genetikoki berdinak diren bi zelula sortzen dira Gizakiok zelula bakoitzean 46 kromosoma ditugu. Zatitzean, sortu berri diren bi zeluletako bakoitzak ere 46 ditu. Horrela, kromosoma kopurua bera denez, prozesu honen izena erreplikaziozko zatiketa da
1.Profasea iraupen luzea %60 Zitoeskeletoa desmuntatu. Zitoplasma likatsuagoa Kromosomak kondentsatu,laburtu eta diametroa handitu. Nukleoko materiala sakabanatu Nukleoaren bildukia zatitu, kromosomak zitoplasman Zinetokoroa : Disko proteikoa zentromeroan
Ardatz mitotikoaren zuntzak Zentrioloak banandu egiten dira.Poloetarantz doaz Mikrotubulu multzoa eratu poloen artean Ardatz mitotikoaren zuntzak Zuntz zinetokorikoak Zinetokoroei lotutako ardatzaren mikrotubuluak Zuntz polarrak Ardatzaren mikrotubuluak Zinetokoroei lotu gabe Zuntz astralak Kanpoko mikrotubuluak
2.Metafasea Kromosomak zelularen erdialdean jartzen dira : Ekuatore plaka Guztiz ordenatuta jartzen dira, horrela ez bada prozesua bertan behera. Zuntz zinetokorikoek eta polarrek eusten diete
3.Anafasea Etapa arina Zinetokoroak zatitu. Mikrotubuluak despolimerizatu eta kromatida ahizpak banandu zelulen poloetarantz V itxuraz,azkarrago doazelako zentromeroak besoak baino. Zuntzak laburtu
4.Telofasea Azken fasea Zuntz guztiak desagertu, V forma kendu Kromatida poloetara iritsi Mikrotubuluak osaturiko tubulina zitoplasman zehar sakabanatu Erretikulu endoplasmatikoak mintz nuklearra eratu. Kromosoma dekondentsatu
MITOSIAREN GARRANTZIA Indibiduo oso baten garapena Izaki zelulabakarretan indibiduo berrien sorkuntza dakar, espeziearen iraupena. Gorputzak mitosia erabiltzen du, zahartzen eta hiltzen diren zelulak ordezkatzeko,hazkunde-fasea burutzeko, zauriak konpontzeko .... https://youtu.be/6oAyXeQa1EU
ZITOZINESIA Zitoplasma eta bi zelulakumeen arteko organuluen banaketa Telofasearen bukaeran gertatzen da Prozesu hau animalia eta landare zelulen artean desberdina da ANIMALIETAN: •Mintz plasmatikoa kanpoaldetik barnealderantz estutzen hasten da erdialdean •Bi zelulen arteko komunikazioa murriztuz doa, azkenik biak guztiz bananduz •Estutze hau aktina mikroharizpiei esker gerta daiteke
LANDAREETAN •Golgiren aparatuak sorturiko xixku batzuen bidez zitoplasma bitan banatzen da. Xixkuok polisakaridoak dituzte, batez ere pektina •Fragmoplastoa, xixkuen errenkada, erdialdetik muturretarantz hazten doa •Xixkuak hazi, elkartu eta barnealdeko edukia isurtzen dute. Isuritako polisakaridoak metatuz erdiko xafla osatzen dute: zelula banatuko duen xafla •Zelulosa-ekarpenak direla eta, erdiko xafla sendotu eta landare zelulen bereizgarri den zelula pareta bilakatzen da Zitozinesia amaitzean jada bi zelulakume guztiz bereiz daitezke. Hauek ama zelula baino txikiagoak izan arren kromosoma dotazio berdina dute. Une honetan, bi zelulak interfasea hasteko prest daude, eta prozesu honi ekiten diote.