FASI Reconquista 711-1002 escaramuzas, consolidamento territorio Nord (morte Almanzor, comandante califfato Córdoba (1002) -No unità linguistica -Nasce condado Castiglia/castigliano 2. 1002-1252: Espansione. Conquista tutta penisola tranne Granada 3- Reconquista si interrompe (Alfonso el Sabio 1221-1284) 4. 1492 Conquista Granada 5. 1609 espulsione «moriscos»
Castilla Da circa 800: CASTILLA 951: CONDADO DE CASTILLA 1035 REINO DE CASTILLA: guerra con León 1162 (1085): Riconquista Toledo 1230 ASSORBE León Conquista Cordoba (1236), Jaen (1246), Siviglia (1248), Cádiz (1250) Rimane solo Granada
Influenza «francese» Tomba di Santiago di Compostela (Sanctus Iacobus Campus Stellae) (813 diventa centro di devozione) Fondazione ordine benedettino (817 imposta regola) Legami dinastici Lessico: -mondo ecclesiastico: deán -mondo cavalleresco: homenaje -commercio/vita quotidiana: hostal, jardín,mesón -apocope: noch/com
Prime testimonianze ibero-romanzo Metà X/XI sec Glosas emilianenses: san Millán de la Cogolla (Rioja) Glosas silenses: san Domingo de Silos (Burgos) Cartularios de Valpuesta (copia siglo IX), Monasterio S.María (Burgos) Fine XII/inizio XIII: testi letterari completamente in lingua romanza -Auto de los reyes magos -Cantar de Mio Cid
Moaxaja (muwassaha) Cantigas do amigu: colta, (galego-portoghese), modello provenzale-trovatori Moaxaja: poesia colta (arabo/ebraico) Forma strofica, rima, verso breve. Tradizione poesia araba. Muqaddam de Cabra Finale: JARCHA, poesia popolare romance/mozarabe. Pochi versi. Musicale. -X sec.-inizio XI. -amore (spesso donne), elogio -colombe, ubriaco, città, la gloria… oggetti inanimati, allegorici -lingua quotidiana
Studiosi delle jarchas Samuel Miklos Stern: 1948, 24 jarchas Emilio García Gómez (1952) raddoppia numero jarchas conosciute Rafael Lapesa Dámaso Alonso: vicinanza con cantigas amigu
Esempio Jarcha tanto amare tanto amare habîb tanto amare enfermeron olios nidios e dolen tan male ¡Tanto amar, tanto amar, amigo, tanto amar! ¡Enfermaron unos ojos brillantes y duelen tan mal!
Glosas emilianenses inizio XI? «Cono aiutorio de nuestro dueno, dueno Christo, dueno Salbatore, qual dueno get ena honore, e qual duenno tienet ela mandatione cono Patre, cono Spiritu Sancto, enos sieculos de losieculos. Faca nos Deus omnipotes tal serbitio fere ke denante ela sua face gaudioso segamus. Amen». San Millán de la Cogolla Ramón Menéndez Pidal (1976) Navarro-aragonese, alto-riojano http://www.vallenajerilla.com/berceo/turzamuro/glosasemilianenses.ht m
Glosas silenses fine XI? Santo Domingo de Silos RELIQUENS: elaiscaret (3); DEUORANDUM [por manducaret] (4); IGNI COMBURATUR: kematu siegat (9); LIMPHA: aqua (12); IGNORANS: qui non sapiendo (17); CASTE: mundamientre (20); INFIRMIS IMBALIDIS: debiles, aflitos (26); PROELIO: punga (48); QUI PREBENT: ministrent, sierben (49); STRAGES: occisiones, matatas (52); INERFICERE: matare (58);