ERRIBOSOMAK
AURKIBIDEA 1.EGITURA 2.KOKALEKU ZELULARRA 3.FUNTZIOA
ERRIBOSOMAK Erribosomak zelula guztietan dauden organulu globularrak dira.
EGITURA Mintzik gabeko organuluak dira. Esfera itxurakoak, oso txikiak . Proteina erribosomikoekin, ARNerribosomikoarekin eta urarekin osatutako 2 azpiunitate dituzte ; hauek zitosolean bananduta daudeeta ARNm irakurri behar denean elkartzen dira.
EGITURA Erribosoma prokariotikoek eta eukariotikoentzako egitura badute ere,sedimentazio-koefiziente diferentea dute: –PROKARIOTIKOEK ●70 S-ko sedimentazio-koefizientea –EUKARIOTIKOAK ●80 S-ko sedimentazio- koefizientea
KOKALEKU ZELULARRA Zelula guztietan agertzen dira. Hala ere,eritrozitoetan urriak dira; espermatozoide helduek ez dute. Ager daitezke: Zitosolean aske egon daitezke, isolatuta alapolisoma/polirribosoma izeneko taldeakosatuz. Sare endoplasmatiko bikortsuari lotuta Mintz nuklearreko alde zitoplasmatikoraatxikita Mitokondrien matrizean kloroplastoen estroman aske.
FUNTZIOA Proteinen sintesia (itzulpena). ARNm delakoa ,kromosometako ADNtik sintetizatua, aminoazidoak elkartzeko jarraibide- aginduaren gordailu. ARNt delakoa, aminoazidoen garraiatzaile.
FUNTZIOA
LISOSOMAK
AURKIBIDEA EGITURA MOTAK FUNTZIOAK
LISOSOMAK Mintzez inguraturiko besikulak , zelula eukariotoen beste organuluetako batzuk dira.
EGITURA Forma eta tamaina aldakorreko xixku txikiak. Esferikoak. Mintz batez inguraturik.Barrualdean lipasak, proteasak , nukleasak… daude. Lisosomaren barrua azidoa da (pH 5) eta bertako entzimak azidotasun horretan lanegiten dute. Hau segurtasun-sistema gisa ulertzen da: lisosomen pareta apurtuz gero,zitosoleko pHa 7 ingurukoa denez, entzimahoriek desaktibatu egingo lirateke.
MOTAK 2 mota: A)LISOSOMA PRIMARIOAK –Golgi-aparatutik gemazioz eratzen dira –Besikula biribil edo obalatuak –2 bide jarraitu ahal dute: lisosoma sekundario bihurtu edo edukia kanpoaldera isuri.
MOTAK LISOSOMA SEKUNDARIOAK Lisosoma primario bat degradatzeko materiala duen bakuolo batekin elkartzean eratzen dira Eduki hetereogeneo eta forma aldagarria dute. –2 mota: ●FAGOLISOSOMA : Jatorri exogenoko materiala duenean. ●AUTOFAGOLISOSOMA : Jatorri endogenoko materiala duenenan .
FUNTZIOAK Zelula barruko digestioa egiten dute, bai zelula kanpotik endozitosiz ekarritako materialarena, bai zelula barruko materialarena. Behin digerituta, material hori berrerabili ala kanporatu egingo da.