Poetikaren modernitatea Baudelaire-etik sinbolismora
XIX. MENDEA 1. ERDIA: ERROMANTIZISMOA (poesia) 2. ERDIA: ERREALISMOA (eleberria) AZKEN HERENA: (poesia) Parnasianismoa Baudelaire Sinbolismoa
Poetikaren ezaugarriak Bizimodu eta balio burgesen aurka, araugabekoa zen: abentura, bakardadea, alcohola, drogak… Bohemia agertzen da: bai dandismoa (Oscar Wilde, Baudelaire) bai malditismoa (Rimbaud, Verlaine) Atmosfera ideala. Arte arteagatik (edertasuna)
PARNASIANISMOA Forma landua. Edertasunaren bila Poesia inpertsonala, emoziorik gabe Pinturan eta eskulturan inspirazioa Kultura klasikoaren garrantzitsua Artea arteagatik Gerard de Nerval eta Téophile Gautier
BAUDELAIRE 1821-1867 Gaizkiaren loreak Les fleurs du mal
HIRIA Bere helburu da ziutatea (hiria edo metropoli): Sentimenduak gordeta, azaldu gabe Teknikaren eta negozioen bihotza Bizitza ez dago orekatuta: krimenak, istripuak, eskandaluak, miseriak… Hauen aurrean indiferentzia Deserroketa. Ez dago sustrairik
BAUDELAIRE Hiri handia da poesiarako gaia Lurra, Izadia desagertu: mundu klasiko eta erromantikoa izadi zaharrekoa da Izadiaren eta naturaren ezaugarriek balioko dute hiriaren anonimotasuna, kaosa, infinitua eta nihilismoa deskribatzeko Balio tradizionalak antzaldatu: Jainkoa/Satan, Ederra/TItsusia, Ongia/Gaizkia… Egunerokotasuna Dandia (esnobismoa) da heroi berria
SINBOLISMOA 1885 Baudelaire (aintzindaria) Verlaine Rimbaud Mallarmé
SINBOLISMOA Ezaugarriak Eguneroko errealitatetik harantzago zubia Errealitatearen eta idealaren arteko harremank: sinboloa Musika da lengoia gorena (Poemen erritmo eta aliterazioen bitartez lortzen da) Gizarte burgesaren kontra
Verlaine 1844-1896 “Hitzik gabeko romanzak” Hitz musika modernoaren aitzindaria Eguneroko esapideak giza sentipen alderdi berriak komunikatzeko Poesia arina, musikala eta itxurakeria gabekoa
RIMBAUD 1854-1891 “Denboraldi bat infernuan” Originala eta perfektua Errebeladea, biraolaria eta nihilista Poesia da bizitza aldatzeko tresna