VIRGILIO ENEIDA
ENEIDA I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII VIRGILIO
LLEGADA A CARTAGO Proemio, invocación a las musas Arma virumque cano, Troiae qui primus ab oris Italiam fato profugus Laviniaque venit litora, multum ille et terris iactatus et alto vi superum, saevae memorem Iunonis ob iram, multa quoque et bello passus, dum conderet urbem inferretque deos Latio; genus unde Latinum Albanique patres atque altae moenia Romae. Musa, mihi causas memora, quo numine laeso quidve dolens regina deum tot volvere casus insignem pietate virum, tot adire labores impulerit. tantaene animis caelestibus irae? Tempestad y llegada a Cartago Index Liber I
(. ) equo ne credite, Teucri (...) equo ne credite, Teucri. quidquid id est, timeo Danaos et dona ferentis.' DESTRUCCIÓN DE TROYA Liber II
DESTRUCCIÓN DE TROYA Eneas “pius” con respecto a la familia .......'iuuenes, fortissima frustra pectora, si uobis audentem extrema cupido certa sequi, quae sit rebus fortuna uidetis: excessere omnes adytis arisque relictis di quibus imperium hoc steterat; succurritis urbi incensae. moriamur et in media arma ruamus. una salus uictis nullam sperare salutem.' Eneas “pius” con respecto a la familia Eneas “pius” con respecto a los dioses Libri II-III
VIAJE DE ENEAS Mientras Eneas relata sus aventuras, Cupido, por orden de Venus, adopta la figura de Ascanio y se sienta en el regazo de la reina Libri II-III
VIAJE DE ENEAS Tracia, Delos. Creta. Harpías. Cíclopes, Escila y Caribdis. Libri II-III Index
DIDO Y ENEAS At regina graui iamdudum saucia cura uulnus alit uenis et caeco carpitur igni. Liber IV
DIDO Y ENEAS Mercurio transmite la orden de Júpiter. Partida de Eneas. Suicidio de Dido. Index Liber IV
RUMBO A ITALIA SICILIA Juegos fúnebres en honor a Anquises Las troyanas, convencidas por Juno, incendian las naves. Júpiter envía una tormenta y sofoca las llamas RUMBO A CUMAS Muerte dramática del timonel Palinuro Liber V Index
EN EL HADES ENEAS Y ANQUISES ENEAS Y LA SIBILA DE CUMAS DESCRIPCIÓN DE LOS INFIERNOS hic uir, hic est, tibi quem promitti saepius audis, Augustus Caesar, diui genus, aurea condet saecula qui rursus Latio regnata per arua Saturno quondam, super et Garamantas et Indos proferet imperium; Anquises explica la teoría de la transmigración de las almas y presenta a los personajes más relevantes de la futura historia de Roma. Index Liber VI
LLEGADA AL LACIO Acogida favorable de Latino, que ofrece a Eneas la mano de su hija Lavinia. Juno excita la ira de Amata, esposa de Latino, y del rútulo Turno, anterior pretendiente de Lavinia. Rútulos, latinos y aliados declaran la guerra a Eneas Index Liber VII
PREPARATIVOS BÉLICOS Turno pasa revista a sus tropas Tiberino manda a Eneas remontar el Tíber y pedir ayuda a Evandro. Éste lo acogerá amablemente en medio de las fiestas de Hércules y le mostrará el lugar donde se asentará la futura Roma. Evandro despide a Eneas, tras proporcionarle un destacamento de caballería al mando de su propio hijo: Palante. Liber VIII
PREPARATIVOS BÉLICOS Venus pide a Vulcano que forje armas para su hijo. En el escudo graba el dios los episodios más relevantes de la historia de Roma, entre ellos la Batalla de Accio. Index Liber VIII
NISO Y EURÍALO Tras el ataque de Turno, que llega a incendiar las naves troyanas, contraatacan Niso y Euríalo: intervención de Volcente. Aristía de Turno y primera intervención de Ascanio. Liber IX Index
PALANTE Asamblea de los dioses: Júpiter decide que el destino debe seguir su curso. 'stat sua cuique dies, breue et inreparabile tempus omnibus est uitae; sed famam extendere factis, hoc uirtutis opus. Regresa Eneas. Se reanuda el combate. Palante muere a manos de Turno, que además le quita sus armas. Liber X
MEZENCIO Eneas se encuentra con Mezencio. Se interpone el joven Lauso, que muere en episodio dramático defendiendo a su padre. 'quo moriture ruis maioraque uiribus audes? fallit te incautum pietas tua.' Mezencio cesa entonces de huir y muere al enfrentarse a Eneas. Index Liber X
FUNERAL DE PALANTE Tregua para enterrar a los muertos. Especialmente dramático es el momento en que Evandro recibe el cuerpo de su único hijo, cubierto con dos clámides bordadas por Dido. tuque, o sanctissima coniunx, felix morte tua neque in hunc seruata dolorem! contra ego uiuendo uici mea fata, superstes restarem ut genitor. Troum socia arma secutum obruerent Rutuli telis! animam ipse dedissem atque haec pompa domum me, non Pallanta, referret! Liber XI
CAMILA Eneas pone cerco a los rútulos Metabus(...) utque pedum primis infans uestigia plantis institerat, iaculo palmas armauit acuto spiculaque ex umero paruae suspendit et arcum. pro crinali auro, pro longae tegmine pallae tigridis exuuiae per dorsum a uertice pendent. Aristía de la amazona Camila, que finalmente muere atravesada a traición por la lanza de Arrunte, el cual, a su vez, caerá atravesado por la flecha de la ninfa Opis. Eneas pone cerco a los rútulos Index Liber XI
TURNO Y ENEAS Pacto de tregua entre Eneas y Latino, que hasta ahora se ha mantenido al margen Por intervención de la diosa Juturna, hermana de Turno, los latinos rompen la tregua y Eneas es herido Index Liber XII
TURNO Y ENEAS 'tune hinc spoliis indute meorum eripiare mihi? Pallas te hoc uulnere, Pallas immolat et poenam scelerato ex sanguine sumit.' hoc dicens ferrum aduerso sub pectore condit feruidus; ast illi soluuntur frigore membra uitaque cum gemitu fugit indignata sub umbras. Index