CÉLULAS Unidade básica dos seres vivos Niveis organización corpo humano ÁTOMOS Elementos químicos que forman os seres vivos MOLÉCULAS Unión de átomos (formarán as estruturas celulares) CÉLULAS Unidade básica dos seres vivos TECIDO Conxunto de células que se especializan e se asocian para cumprir unha determinada función. TIPOS: epitelial, conxuntivo, muscular e nervioso ÓRGANO Formado por distintos tecidos que teñen encomendada unha función específica APARELLO ou SISTEMA Asociación de órganos que traballan conxuntamente para levar a cabo unha función vital

O tamaño das células mídese en micras A célula constitúe a unidade estrutural e funcional básica dos seres vivos, xa que é capaz de realizar por si mesma as tres funcións vitais: Nutrición, Relación e Reprodución. O tamaño das células mídese en micras (1 micra = 0,000001 m) Para observalas emprégase o microcopio que poden ser de 2 tipos: * microscopios ópticos * microscopios electrónicos

CÉLULA Membrana celular Citoplasma Regula o intercambio de substancias Auga e substancias disoltas Orgánulos Núcleo Conteñen o ADN o material xenético

Procariota Vexetal Tipos de células Eucariota Animal Material xenético disperso no citoplasma. Sen un verdadeiro núcleo. Máis simple, máis primitiva. Máis pequeña Son as bacterias Vexetal Tipos de células Con cloroplastos para facer a fotosíntese Eucariota Máis complexa, máis evolucionada. Máis grande. Con parede de celulosa Animal Con verdadero núcleo Sen cloroplastos Sen parede de celulosa Reino Animal, Vexetal e outros

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

Célula procariota

Célula eucariota animal Retículo Endoplasmático Membrana Citoplasma Ribosomas Núcleo Vacúolo Centríolos Mitocondrias Lisosoma Aparello de Golgi

A membrana plasmática É unha fina capa continua que constitúe o límite da célula, separándoa do medio externo. A súa función: * protexer á célula * regular o intercambio de substancias que entran e saen a través dela. Entrada e saída de substancias

A membrana A membrana das células está formada por 2 tipos de moléculas: proteínas e lípidos

NUTRICIÓN CELULAR INTERCAMBIO DE SUBSTANCIAS Procesos mediante os cales as células intercambia materia e enerxía co exterior. Comprende: - Intercambio de substancias a través de membrana(control) *grandes partículas/mol. Orgánicas moléculas máis sinxelas - Transformación químicas de moléculas (METABOLISMO CELULAR) *síntese de substancias (crecemento e renovación celular) *obtención enerxía (para realizar procesos implicados nas funcións vitais) - Excreción produtos refugallo INTERCAMBIO DE SUBSTANCIAS SEN DEFORMACIÓN DA MEMBRANA (moléculas pequenas) CON DEFORMACIÓN DA MEMBRANA (partículas grandes→formación vesículas) *Transporte pasivo: -difusión simple: -a través membrana (H2O, O2, CO2) -a través prot. canle (ións) -difusión facilitada: -a través prot. transportadora (cambia forma) (glicosa, aminoácidos) *Transporte activo: -bomba Na+ - K+ NON gasto enerxía SI gasto enerxía *Exocitose (substancias NON dixeridas(exestión)//produtos de secreción da célula) *Endocitose:-fagocitose (inxestión partículas sólidas) -pinocitose (inxestión líquidos)

TRANSPORTE DE MOLÉCULAS PEQUENAS TRANSPORTE PASIVO (a favor grad. concentración//NON consume enerxía) mol. polares (glicosa, aa...) H2O, O2, CO2, mol. hidrófobas ións proteína canle transportador ou carrier TRANSPORTE ACTIVO (en contra grad. concentración//SI consume enerxía) bombas

Retículo endoplasmático Sistema de membranas que forman no citoplasma unha rede completa de túbulos e sacos que se conectan coa membrana nuclear. Pode atoparse: * libre (retículo endoplasmático liso) *con ribosomas adheridos (retículo endoplasmático rugoso) R.E. Liso R.E. Rugoso Entre as súas FUNCIÓNS pódense citar as seguintes: * Transporte e almacenamento de substancias * Fabricación de substancias * Destrucción de substancias tóxicas

Ribosomas A función dos ribosomas é a síntese (fabricación) Orgánulos de tamaño moi pequeno. Son moi numerosos, e e atopan: * libres (flotando no citoplasma) *adheridos ao Retículo Endoplasmático (R.E.Rugoso) Ribosoma moi ampliado A función dos ribosomas é a síntese (fabricación) de proteínas R.E. Rugoso Ribosomas

Retículo endoplasmático Ás veces as substancias rematan se se fabricar no Aparello de Golgi Aparello de Golgi

Aparello de Golgi Orgánulo membranoso formado pola agrupación de sacos aplanados e vesículas. Encárgase da preparación e secreción de substancias Chámase así en honor a Camillo Golgi (1844-1926)

Lisosomas Fóra da célula Algunhas substancias pasan cara o citoplasma Son “capturadas” pequenas” partículas doexterior Son pequenas vesículas (“saquiños”) membranosas de forma esférica, producidas polo Aparello de Golgi, que albergan no seu interior enzimas (*) digestivas. Retículo Endoplasmático Membrana Aparello de Golgi Lisosomas Algunhas substancias pasan cara o citoplasma Os lisosomas dixiren (destrúen) o material inxerido (*) Enzimas: son unhas substancias fabricadas polas células capaces de provocar cambios químicos. Interior da célula Fóra da célula

Vacúolos Vacúolo Parede celular Membrana celular Núcleo Célula vexetal Son vesículas membranosas de tamaño e forma variables, que son máis frecuentes e de maior tamaño nas células vexetais. Encárganse de ALMACENAR SUBSTANCIAS diversas. Parede celular Membrana celular Vacúolo Núcleo Célula vexetal

Mitocondrias Fotografía a microscopio electrónico Orgánulos alongados compostos por unha dobre membrana, a externa, lisa, e a interna, cunha serie de repregamentos denominados cristas mitocondriais.

Respiración celular A función das mitocondrias é a Osíxeno Alimento Dióxido de carbono Enerxía Respiración celular na mitocondria Ampliación dunha mitocondria

Cloroplastos Orgánulos constituidos por unha dobre membrana que no seu interior ten unha serie de sáculos membranosos, os tilacoides, en cuxa membrana se atopa a clorofila, pigmento que lles da a súa característica cor verde. Neles prodúcese a fotosíntese, proceso de síntese (fabricación) de moléculas orgánicas a partir das inorgánicas. Só as células vexetales teñen cloroplastos

Centrosoma Orgánulo formado por 2 estruturas cilíndricas dispostas perpendicularmente entre sí (centríolos). Levan a cabo as seguintes funcións: *Control do reparto do material xenético durante as divisións celulares (orixina o fuso mitótico) *Regulación do movemento dos orgánulos vibrátiles da célula: cilios e flaxelos.

Citocentro Cromosomas co material xenético, repartíndose ás dúas células fillas durantea división celular.

O núcleo celular Núcleo O núcleo dirixe toda a actividade Ampliación do núcleo O núcleo dirixe toda a actividade da célula porque contén as “instruccións” ou o “programa” desta. Esta información coas “instruccións” almacénase nunha molécula chamada ADN (ácido desoxirribonucleico), que está nuns corpúsculos do núcleo chamados CROMOSOMAS.

ADN e cromosomas O ADN pode atoparse como: * Cromatina (cando a célula está en repouso) * Cromosomas (durante a división celular) Metacéntrico Submetacéntrico Acrocéntrico