ENTRENAMENDUAREN OINARRIEN APLIKAZIOA PERTSONA NAGUSIEKIN GORKA MUTUBERRIA RAÚL SANCHÉZ.

Presentación del tema: "ENTRENAMENDUAREN OINARRIEN APLIKAZIOA PERTSONA NAGUSIEKIN GORKA MUTUBERRIA RAÚL SANCHÉZ."— Transcripción de la presentación:

1 ENTRENAMENDUAREN OINARRIEN APLIKAZIOA PERTSONA NAGUSIEKIN GORKA MUTUBERRIA RAÚL SANCHÉZ

2 ZAHARTZEA Oro har, zahartzean eragina duten faktoreak bi motatakoak direla uste da: faktore genetikoak eta inguruneko faktoreak. Lehendabizikoen eragina %25 eta %30 artekoa izaten da, eta inguruneko faktoreen eragina, berriz, %70 eta %75 artekoa. Zahartzaroari dagokionez, egia da aurrejoera genetikoa daukagula, eta garapenean eta helduaroan neurri desberdinean azalera daiteke (Marcos Becerro eta M.Orera. 2007, aldatuta). Oro har, zahartzean eragina duten faktoreak bi motatakoak direla uste da: faktore genetikoak eta inguruneko faktoreak. Lehendabizikoen eragina %25 eta %30 artekoa izaten da, eta inguruneko faktoreen eragina, berriz, %70 eta %75 artekoa. Zahartzaroari dagokionez, egia da aurrejoera genetikoa daukagula, eta garapenean eta helduaroan neurri desberdinean azalera daiteke (Marcos Becerro eta M.Orera. 2007, aldatuta).

3 ZAHARTZEAREN KAUSAK Erloju Biologikoaren Teoria Guk denok erloju bana daukagu, eta bakoitzaren erlojuak erritmo berezi batean funtzionatzen du. Itzaltzen denean, gure gorputzak zahartu eta hil egiten dira. Hala ere, herentziaren alderdi guztiekin gertatzen den bezala, gure erlojuaren kronometratzea asko alda daiteke, faktore askoren menpe baitago, besteak beste, zelulen oxidazioa, dietaren eta kirolaren bitartez, bizitza estiloa, toxinak, kutsadura, erradiazioak eta beste kanpo eragin batzuk.

4 ZAHARTZEAREN KAUSAK Bizitzaren Abiaduraren Teoria Metabolismoaren abiaduraren, gorputzaren tamainaren eta bizitzaren luzeraren arteko lotura Max Rubner fisiologo alemanak aurkitu zuen 1908. urtean. Teoria honek gogorarazten digun sinesmen zaharraren arabera, «bizi substantziaren» kantitate zehatz bat daukagu, eta substantzia hori bukatzen denean zahartu eta hil egiten gara.

5 ZAHARTZEAREN KAUSAK Hondakin Metaketaren Teoria Zelulak ez dira gai sortzen dituzten hondakin guztiak ezabatzeko. Hondakin horietan dauden toxina batzuek, metatzerakoan, eragina dute zelulen funtzioan eta, epe luzean, zelulak hiltzea eragiten dute.

6 ZAHARTZEAREN KAUSAK Hondakin Metaketaren Teoria (II) Hiru iragazki organo ditugu (gibela, giltzurrunak eta birikak), eta haien funtzioa hondakinak metatzea eragoztea da (kolesterola, NH4 eta CO2, hurrenez hurren). Urteek aurrera egin ahala, organo horiek funtzionalitatea galtzen dute, eta gero eta zailtasun gehiago dituzte toxinak garbitzeko.

7 ZAHARTZEAREN KAUSAK Erradikal Libreen Teoria Erradikal libreak molekula oso ezegonkorrak dira, eta botere erreaktibo handia daukate, zelula metabolismo normalaren ondorioz. Oxigenoarekin kontaktuan sortzen dira, eta zelula mintzei eta DNAri eraso egiten die. Erradikal libreak egoera hauetan sortzen dira batez ere: Dieta desorekatuak Dieta desorekatuak Ariketa fisiko nekagarria Ariketa fisiko nekagarria Ingurumeneko kutsadura Ingurumeneko kutsadura Erradiazio ultramorea Erradiazio ultramorea Tabakismoa Tabakismoa

8 ZAHARTZEAREN KAUSAK Sistema Immunearen Gabeziei buruzko Teoria Teoria honen arabera, sistema immunearen gaitasuna ahultzeagatik sortzen dira zahartzearen ondorio asko, hain zuzen ere, sistema immuneak «berezkoa» eta «kanpokoa» desberdintzeko eta kanpoko faktoreetatik (hotza, haizea, hezetasuna...) babesteko duen gaitasuna ahultzeagatik. Hala, infekzioei aurre egiteko gaitasuna galtzean ez ezik, sistema immuneak berak gaixotasun autoimmuneak sortzean datza.

9 JARDUERA FISIKOA ETA ZAHARTZEA Physical Activity and Telomere Biology: Exploring the Link with Aging-Related Disease Prevention (2010) Andrew T. Ludlow eta Stephen M. Roth (1) ikertzaileek baieztatzen dutenez, jarduera fisikoak lotura du adinari dagozkion zenbait gaixotasun pairatzeko arrisku txikiagoa izatearekin, baita denbora gehiago bizitzearekin ere, animalietan zein gizakietan Physical Activity and Telomere Biology: Exploring the Link with Aging-Related Disease Prevention (2010) Andrew T. Ludlow eta Stephen M. Roth (1) ikertzaileek baieztatzen dutenez, jarduera fisikoak lotura du adinari dagozkion zenbait gaixotasun pairatzeko arrisku txikiagoa izatearekin, baita denbora gehiago bizitzearekin ere, animalietan zein gizakietan Denbora luzez iraupen luzeko ariketa aerobikoa egiteak aurkako ondorioa eragiten du, oxidazio estresa areagotzen duelako.

10 ARIKETEN ONURAK ZAHARTZEAN Baina ez edozein ariketa. Chulvi M, I. Mayor Inflamación y Estress Oxidativo por el Ejercicio Aero³bico de Larga Duración y Crónico azterlanaren arabera: Baina ez edozein ariketa. Chulvi M, I. Mayor Inflamación y Estress Oxidativo por el Ejercicio Aero³bico de Larga Duración y Crónico azterlanaren arabera: 1) Ariketa fisiko KARDIOBASKULARRA BEHARREZKOA eta NAHITAEZKOA da pertsonen osasunerako. Onurak bihotz eta arnasketa mailan ez ezik sistema immunean ere nabarmentzen dira.

11 ARIKETEN ONURAK ZAHARTZEAN 2) GEHIEGIZKO BOLUMENAK ETA INTENTSITATEAK entrenamendu kardiobaskularraren ONDORIO KALTEGARRIAK zehaztuko ditu 3) Bereziki ariketen MAIZTASUNA, BOLUMENA eta INTENTSITATEA aldagaiak zaindu behar dira, balizko ondorio kaltegarriak kontrolatzeko. Premisa garrantzitsuena MODERAZIOA da. 3) Bereziki ariketen MAIZTASUNA, BOLUMENA eta INTENTSITATEA aldagaiak zaindu behar dira, balizko ondorio kaltegarriak kontrolatzeko. Premisa garrantzitsuena MODERAZIOA da. 4) Entrenamendu kardiobaskularrean, ATSEDENA eta BERRESKURATZEA beharrezkoak dira. Garcia Gil, María (2013)

12 ARIKETEN ONURAK ZAHARTZEAN ENTRENAMENDU MOTAONDORIOAK Ariketa anaerobikoak edo intentsitate altukoak Toxina ekoizpen handiena eragiten dute eta, horrenbestez, horiei aurre egiteko iragazki organoen lana areagotzen da (birikak, gibela eta giltzurrunak). Ariketa aerobikoak, intentsitate baxukoakToxina ekoizpen txikiagoa eragiten dute, eta horien aurka lan egiten duten iragazki organoen lana errazten dute (adib. zelula immunitarioen gaitasun antioxidantea areagotzea) Artikulazioen mugikortasunerako ariketak Artikulazioen nutrizioa hobetzea eragiten dute Malgutasun ariketakMuskuluen gogortasun joera eten egingo dugu

13 - Min kroniko eta gerrialdeko episodio errepikakor gehienak Mugimendu Disfuntzionalen Ereduek eragiten dituzte, mugikortasun edo indar faltak baino (OINEZ IBILI, ARNASA HARTU) -Gerrialdeko lesio gehienak ez dira gertatzen une jakin batean; aitzitik, "trauma errepikakor" baten ondorio dira. Hernia edo protusio diskalen kausa nagusietako bat, hain zuzen ere, gerrialdeko flexio errepikakorra da, aldi bereko konpresio kargak oso txikiak izan arren (Callaghan eta McGill 2001). JARRERA

14 JARRERA Jarrera edo postura on bat gorputz atal guztiak zuzen lerrokatzean datza, eraginkortasun fisiologiko eta biomekanikoa ahal bezain handia eta energia gastu txikiena izanik, grabitatearen indarraren eraginpean.

15 GORPUTZA OKERTZEA Ahonen J., Lahtinen T., Sandström M., Pogliani G., Rolf Wirhed., (1996) Kinesiología y Anatomía Aplicada a la Actividad Física. Página 236. - -> Desoreka muskularra dagoenean, zonaldeek biratzean hartu «OHI» dituzten noranzkoak. Lerrokatzea aurkitzen lagun dezakeen noranzkoa.

16 1. Oinak 2. Belaunak 3. Pelbisa 4. Bizkarrezurra 5. Sorbalda-gerrikoa 6. Burua eta lepoa JARRERA

17 OINAK PRONAZIOA-NEUTROA-SUPINAZIOA

18 BELAUNA GENU VALGO GENU VARO GENU RECURVATUM GENU FLEXUM

19 PELBISA/ALDAKA Kendall F. P., McCreary E. K., Provance P.G., (2000) Músculos. Pruebas, Funciones, y Dolor Postural. NEUTROA ANTEBERTSIOA ERRETROBERTSIOA INKLINAZIO LATERALA

20 BIZKARREZURRA/SORBALDAK/ BURUA BIZKAR KULUNKATUA LORDOSI LUNBARRA ZIFOSI DORTSALA BURU AURRERATZEA

21 ARNASKETA Gorputzaren sistemek automatikoki funtzionatzen dute: digestioak, zirkulazioak, etab. Arnasketak ere bai, baina beste sistemetatik bereizten duen ezaugarri bat du: nahi izanez gero, borondatez alda daitekeen organismoaren funtzio bakarra da. Calais-Germain Blandine, La Respiración, ed. Liebre de Marzo, abril 2009

22 EMOZIOAK ETA ARNASKETA Esaterako, beldur-antsietateak, depresioak edota frustrazioak arnasketa-eredu laburra dute, eten egiten da; gutxi arnasten dugu, eta biriken goiko aldearekin. Gainera, gorputzaren eta batez ere bizkarraren jarrerak konkortzeko joera izaten du, gure baitan bilduko bagina bezala. Beste emozio batzuek, esaterako alaitasunak, gogobetetzeak, maitasunak edota samurtasunak arnasketa zabala dute, gorputza eta bizkarra zuzen eta tente jarri ohi dira, baita burua ere, eta jarrera irekiagoa da. International Journal of Paychophysiology, 11 (1991) 141-154

23 EMOZIOAK ETA ARNASKETA Jaio berri baten arnasketari erreparatuz gero, sabelaldearekin arnasten duela ikusiko dugu. Modu naturalean, berez zabaltzen du diafragma eta arnasketa osoak egiten ditu. Helduaroan, arnasteko modua bularraldeko goiko aldera aldatzen dugu, eta behealdean arnasketa diafragmatikoa erabiltzea baztertzen dugu, hain zuzen ere arnasketa osoa ahalbidetzen duena.

24 NERBIO FRENIKOA ETA JARRERA Nerbio frenikoa bizkarrezur-muinaren goiko erditik hasten da, C3 eta C5 artean. Zabaldu egiten da, diafragma inerbatzeko. Nerbio bulkadak diafragmara arte transmititzen ditu; orduan diafragma uzkurtu eta zabaldu egiten da, arnasketa erraztuz.

25 Kontzentrazio hitzak fokalizatzea esan nahi du (dena puntu jakin baterantz bideratzea) eta horrek tentsioa sorraraz dezake; arretak, ostera, gorputzean gertatzen denaz jabetzen laguntzen digu. Arreta jartzen dugun tokian jartzen dugu energia. ARRETA

26 Clevelandeko Fundazio Klinikoko ikertzaile Vinoth Ranganathanek esperimentu baten bitartez frogatu du pertsona osasuntsuek atzamarretako muskulu abduktoreetako eta ukondoko muskulu flexoreetako indarra nabarmen areagotu dezaketela, ariketa mentalen bitartez. Hau da, ariketan pentsatuz, fisikoki ariketarik egin gabe. Ranganathan, y col. (2004). Desde el poder mental de la fuerza muscular–ganando fuerza mediante el uso de la mente. Neuropsychologia. 42(7):944-56.

27 ARRETA VS. KONTZENTRAZIOA ARRETA BATERATU EGITEN DU. EZ DA ESFORTZURIK EGIN BEHAR. INFORMAZIOA PUNTU BATERA HELARAZTEN DU, ORGANISMO OSOTIK ZIRKULAZIOA OZTOPATU GABE KONTZENTRAZIOA ZATITU EGITEN DU. NEKAGARRIA DA. INFORMAZIOA PUNTU ZEHATZ BATEAN BILTZEA ERAGITEN DU.

28 ZENTROA Gutxi gorabehera zilborra baino bi atzamar beherago dago. «Grabitate zentroa puntu teoriko bat da, eta hortik gorputz guztia koordinatzen da. Mugimendua gero eta zabalagoa izan (zentrotik urrunago), orduan eta zailagoa izango da”. Zentroak gorputzaren goiko eta beheko aldeak lotzen ditu.

29 GURE JARRERA ZENTRO BATERATZAILE A ARRETA MENTALA JARRERA FISIKOA ARNASKETA METABOLIKOA

30 TEKNIKA OINEZ IBILTZERAKOAN Oinak lerrokatzea eta pisua banatzea arretaren bitartez. Oinatzean garrantzitsua da pisua orpotik puntara eramatea. Pelbisa ongi jartzea. Pelbisa modu neutroan izatea ez dugu beti lortuko, baina ahal bezain gutxi kulunkatzen saiatu behar gara.

31 Oinak lerrokatzea eta pisua banatzea arretaren bitartez. Oinatzean garrantzitsua da pisua orpotik puntara eramatea. Pelbisa ongi jartzea. Pelbisa modu neutroan izatea ez dugu beti lortuko, baina ahal bezain gutxi kulunkatzen saiatu behar gara. TEKNIKA OINEZ IBILTZERAKOAN

32 BIBLIOGRAFÍA 1.- Ahonen J., Lahtinen T., Sandström M., Pogliani G., Rolf Wirhed., (1996) Kinesiología y Anatomía Aplicada a la Actividad Física. Ed. Paidotribo. Barcelona. 2.- Muller H., Grosser M. (1992) Desarrollo Muscular. Ed. Hispano Europea. Barcelona. 3.-Myers T.W. (2010) Meridianos miofasciales para terapeutas manuales y del movimiento. Ed. Masson. Barcelona. 4.-Kapandji. (1998) Cuadernos de Fisiología articular Ed. Panamericana 5ª Edición. 5.-Kendall F. P., McCreary E. K., Provance P.G., (2000) Músculos. Pruebas, Funciones, y Dolor Postural. Williams & Wilkins. Baltimore U.S.A. 6.-Calais-Germain Blandine (2009), La Respiración, ed. Liebre de Marzo. 7.-International Journal of Paychophysiology, 11 (1991) 141-154

33 BIBLIOGRAFÍA 8.- Garcia Gil, María (2013) Manual de ejercicio físico para personas de edad avanzada, Ed.Diputación Foral de Bizkaia.9.-Davies KJ, Quintanilla AT, Brooks GA. Free radicals and tissue damage produced by exercise. Biochem Biophys Res Commun. 1982;107:1198-205. (Medline) ESTEKA INTERESGARRIAK https://www.youtube.com/watch?v=CEdcgNYlJighttps://www.youtube.com/watch?v=CEdcgNYlJig (conferencia Dr. Alberto Marti Bosch https://www.youtube.com/watch?v=B5yy3Lf2684https://www.youtube.com/watch?v=B5yy3Lf2684 (documental Camino a la inmortalidad) https://www.youtube.com/watch?v=q7s21K1XZCQhttps://www.youtube.com/watch?v=q7s21K1XZCQ (más cerca De la inmortalidad, redes capitulo 365)