BIGARREN MUNDU GERRA.

Presentación del tema: "BIGARREN MUNDU GERRA."— Transcripción de la presentación:

1 BIGARREN MUNDU GERRA

2 BIGARREN MUNDU GERRA Kontzeptua

3 Kontzeptua Bigarren Mundu Gerra:
“Bigarren Mundu Gerra” kotzeptua 1939tik 1945ra arteko gatazkari izendatzeko erabilia da Europako potentzien arteko gerra hasi zena, mundu osora zabaldu zen, Estatu Batuek eta Japoniak ere parte izanik

4 Kontzeptua Bigarren Mundu Gerra:

5 Versaillesko hausturak: 1919-1924
BIGARREN MUNDU GERRA Versaillesko hausturak:

6 Versaillesko hausturak: 1919-1924
Sarrera Kausak Frantziaren eta Alemaniaren arteko etsaitasun giroa Nazioen Elkartearen ahulezia Komunismoaren “arriskua”

7 Versaillesko hausturak: 1919-1924
Sarrera: 1919. eta urteen bitartean Europan Lehen Mundu Gerrako tentsioak mantentzen ziren Kausak Frantziaren eta Alemaniaren arteko etsaitasun giroa: Versaillesko Itunak bake baldintza gogorrak ezarri zizkion Alemaniari Frantziak exijitzen zion Alemaniari kalte ordainen ordainketa 1923. urtean Alemaniak ordaintzeari uztearen ondorioz Frantziak Rhur industria eskualdea inbaditu zuen Alemanian nazionalismoa gogortu egin zen

8 Versaillesko hausturak: 1919-1924
Kausak Nazio Elkartearen ahulezia: Lehen Mundu Gerra ondoren Nazioen Elkartea eratu zen bakea ziurtatzeko Bi gerren arteko etapan agerian geratu zen Nazioen Elkartearen ahulezia segurtasun sistema kolektiboa ziurtatzeko 1933an Alemaniak Nazioen Elkartea utzi zuen

9 Versaillesko hausturak: 1919-1924
Kausak Komunismoaren “beldurra”: Errusia sobietarraren sorrerak Europako ezegonkortasuna handitu zuen Lehen Mundu Gerra ondoren sortutako herrialde berrietan komunismoaren hedapena galarazten saiatu zen

10 Adiskidantzaren bila: 1924-1929
BIGARREN MUNDU GERRA Adiskidantzaren bila:

11 Adiskidantzaren bila: 1924-1929
Sarrera Locarnoko Ituna Briand-Kellog Ituna

12 Adiskidantzaren bila: 1924-1929
Sarrera: 1924. eta urteen artean etsaitasuna alde batera uzten da eta adiskidantzaren etapa zabaltzen da Adiskidantzaren etapan bakea ziurtatzeko oinarriak finkatzen dira Horretarako zeresan handia izan zuten: agintari berriak: Aristide Briand eta Stresemann (adiskidantzaren aldekoak) Locarnoko eta Briand-Kellon Itunak

13 Adiskidantzaren bila: 1924-1929
Locarnoko Ituna: 1925an Locarnoko konferentzia ospatu zen Nazioen Elkartearen babesean segurtasun kolektiboko sistema adosteko Konferentzian Locarnoko Ituna adosten da Itunean ondorengo konpromisoak hartzen dira (Alemaniak eta Frantziak barne): Versaillesko Itunak zehaztutako lurralde estatu quo-a zeritzona betetzea Alemaniak Renaniatik militarrak erretiratzea Alemaniak Nazioen Elkartearen arbitrajea onartzen du Alemaniak Poloniako eta Txekoslovakiako mugak aldatzeko indarra erabiltzeari uko egiten dio                                                                                            

14 Adiskidantzaren bila: 1924-1929
Briand Kellog Ituna: 1928an sinatutako akordioa Itunean ondorengoa adosten da: Estatuek uko egiten diote gerra erabiltzeari nazioarteko gatazkak konpontzeko                                                                                            

15 Segurtasun kolektiboaren krisia: 1929-1939
BIGARREN MUNDU GERRA Segurtasun kolektiboaren krisia:

16 Segurtasun kolektiboaren krisia: 1929-1939
Sarrera Hitlerrek boterea lortu: Barne politika Italiar faxismoa Berlin-Erroma ardatza Hitlerren kanpo politika: Alemanen hedapena Itun germaniar-sobietarra

17 Segurtasun kolektiboaren krisia: 1929-1939
Sarrera: 1929. urtean adiskidantzaren etapa amaitutzak ematen da Arrazoiak: 1929ko krisiaren ondorioek (langabezia, hiperinflazioa) herritarren erradikalizazioa eragin zuten Krisiaren ondorioz nazionalismo ekonomikoa (protekzionismoa) hedatu zen Protekzionismoak Europako herrialdeen elkarlana bertan behera utzi zuen Faxismoa (muturreko ideologia) testuinguru horretan azkar hedatu zen

18 Segurtasun kolektiboaren krisia: 1929-1939
Hitlerrek boterea lortu: Barne politika 1933. urtean Hitlerrek boterea eskuratzen du. Bere barne politikak Bigarren Mundu Gerra eragingo du Barne politika: Versaillesko Ituna ez onartzea Politika inperialista: Pangermanismoaren defendatzailea 1933an Nazioen Elkartea uzten du 1935an Sarre eskualdea berreskuratzen du 1935an nahitaezko soldadutza ezartzen du 1936an Renania bermilitarizatu zuen

19 Segurtasun kolektiboaren krisia: 1929-1939
Hitlerrek boterea lortu: Barne politika

20 Segurtasun kolektiboaren krisia: 1929-1939
Italiar faxismoa: Lehen Mundu Gerrako bake itunak ez ziren batere onuragarriak Italiarentzak Italian, irabazleen artean egon arren, “menperatutako” sentimendua hedatu zen 1935an Italia faxistak bere hedapen teoria abian jarri zuen eta Etiopia inbaditu zuen: Berlin-Erroma Ardatza: 1936an Italiak eta Alemaniak Berlin-Erroma Ardatza sinatu zuten

21 Segurtasun kolektiboaren krisia: 1929-1939
Hitlerrek kanpo politika: Alemaniaren hedapena 1933tik 1939ra Alemaniak hedatzeari ekin zion: pangermanismoa 1938an armada alemana Austrian sartu zen eta Reicheko lurralde izandatu zuen: Anschluss 1938an eta Pangermanismoaren printzipioa aplikatuz Txekoslovakiako “Sudeteak” izeneko eskualdean sartu ziren Munich-eko konferentzian Frantziak eta Britania Handiak Sudeteetako okupazioa onartu zuten Gainerako herrialdeek bakea ziurtatzeko baretze politika aplikatu zuten eta Hitlerreri hedatzen utzi zioten

22 Segurtasun kolektiboaren krisia: 1929-1939
Hitlerrek kanpo politika: Alemaniaren hedapena

23 Segurtasun kolektiboaren krisia: 1929-1939
Itun Germaniar-Sobietarra Hitler ez zegoen ados ekialdeko mugekin Versaillesko Itunak Prusia (Alemaniaren ipar ekialdea) zatitu zuen Hitlerrek ekialdean galdutako lurrak berreskuratu nahi zituen Horretarako itun “contra natura” sinatu zuen Sobietar Batasunarekin: Itun Germaniar-Sobietarra Itunak Polonia banatzen zuen: Ekialdea Sobierrentzat eta Mendabala Alemaniarentzat

24 Segurtasun kolektiboaren krisia: 1929-1939
Itun Germaniar-Sobietarra

25 BIGARREN MUNDU GERRA Gatazkaren aldiak:

26 Gatazkaren aldiak: 1939-1945 Sarrera Gerra piztu
Alemanen garaipenak ( ) Gerra fronte berriak Alemanen porrota ( ) Japonia galtzaile ( )

27 Gatazkaren aldiak: 1939-1945 Sarrera:
1939ko irailaren 1an gerra hasi zen Gerran lau fronte: europako mendebala eta ekialdea, afrikako iparraldea eta ozeano barea Naziek okupatutako lurraldeetan “ordena nazia” ezarri zen: Ordena nazia errepresioaren bidez gauzatu zen Gerran taktika eta arma berriak erabili zituzten Alemaniako “gerra bizkorra” Frantsesen “Maginot lerroa” Arma berriak: radarrak, sistema gidatuak, energia atomikoa, gerra psikologikoa (atzeguardiari egindako erasoak)

28 Gatazkaren aldiak: 1939-1945 Gerra piztu:
1939ko irailaren 1an Alemaniak Polonia inbaditu zuen Itun Germaniar-Sobietarrak askatasuna ematen zion Hitlerri Polonia inbaditzeko Frantziak eta Britania Handiak gerra deklaratzen diote Hitlerri

29 Gatazkaren aldiak: 1939-1945 Alemanen garaipenak (1939-1941):
1940ko apirilean Danimarkan eta Norvegian sartu ziren alemanak 1940ko maiatzean mendebaldeko kanpainari ekin zioten eta Holanda eta Belgika hartu zituzten Ekainaren 14an alemanek Paris hartu zuten Frantziak eta Alemaniak armistizioa sinatu zuten Armistizioari esker Alemaniak Alsazia eta Lorena berreskuratu zuen; Atlantikoko kostaldea eta iparraldea bereganatu zituen; eta hego erdialdean Vichyko gobernu kolaborazionista ezarri zen Hitler britainiarrekin hitzarmena sinatzen saiatu zen: Britania Handiko gobernuak gerrarekin jarraitzea erabaki zuen

30 Gatazkaren aldiak: Alemanen garaipenak ( ):

31 Gatazkaren aldiak: 1939-1945 Gerra fronte berriak:
1941. urtean gerra Europan eta munduan zehar zabaldu zen, sobietarrak, estatubatuarrak eta japoniarrak gerran sartzearen ondorioz Gerra Sobietar Batasunean: 1941an Alemaniak SESB inbaditu zuen Okupazioak hiru ardatz zituen: Iparraldean Leningrado eta Baltikoa kontrolatzea Erdialdean Mosku kontrolatzea Hegoaldean Ukraniako industria eskualdeak kontrolatzea Lehen hiletan, indar handiz aurrera egin zuten alemanek 1942ko neguan operazioak atzeratu behar izan zituzten: sobietarrak militarki eta ekonomikoki berrantolatu ziren 1942ko udaberrian alemanek Estalingrado konkistatzea erabaki zuten, baina porrot egin zuten Alemaniaren lehen porrot handia izan zen, eta gerran inflexio puntua

32 Gatazkaren aldiak: 1939-1945 Gerra fronte berriak:
Ozeano Bareko gerra ( ): 20ko hamarkadaren amaieratik, Japoniako militarismoa indarberritu zen eta nazi alemanek izandakoaren antzeko hedapen joera izan zuen 1932an Mantxuria okupatu zuten 1933an Nazioen Elkartea utzi zuen 1937an Txina okupatu zuten 1941an japoniarrek Pearl Harbor base estatubatuarra bondardeatu zuten Estatubatuarrek gerra deklaratu zioten Japoniari eta Ardatzeko gainerako herrialdeei

33 Gatazkaren aldiak: 1939-1945 Alemanen porrota (1943-1945):
Gerra Sobietar Batasunean: Stalingradoko gudaren ondoren Europako gerrak norabide berria hartu zuen 1943. urtean Sobietar Batasuna berrindartu egin zen, eta herrialdea birkonkistatzera ekin zion 1944an Sobietar Batasuneko lurraldeak aske geratu ziren

34 Gatazkaren aldiak: 1939-1945 Alemanen porrota (1943-1945):
Aliatuen aurrerapena: Ekialdeko fronteko gerrak oso ahulduta utzi zuen armada alemana, eta horrek asko erraztu zituen aliatuen mugimenduak mendebaldeko Europan 1943an alemanak eta italiarrak errenditu ziren Tunisian. Afrika iparraldea Aliatuen eskuetan gelditu zen Aliatuak Italia okupatzen saiatu ziren: Hegoaldea Aliatuen esku geratu zen Iparraldea alemanen kontrolpean, Mussoliniren gidaritzapean Mendebaldean Aliatuek Frantziaren iparraldean itsasotik tropak lehorreratzea pentsatu zuten 1944ko ekainaren 6an, D day izeneko egunean, Aliatuak Normandian, Frantzian, lehorreratu ziren Abuztuaren 26an Paris askatu zuten eta urte amaieran Frantzia gehiena Alemaniak ez zeukan irtenbiderik Mendebaldetik aliatuen erasoak Ekialdetik sobietarren erasoak 1945ko maiatzaren 5an Alemania errenditu zen (Hitler bere burua hil zuen) Egun batzuk lehenaga Mussolini exekutatu egin zuten Italiaren iparraldean

35 Gatazkaren aldiak: Alemanen porrota ( ):

36 Gatazkaren aldiak: Alemanen porrota ( ):

37 Gatazkaren aldiak: 1939-1945 Japonia galtzaile (1943-1945):
1945an Truman presidente estatubatuarrak, Japonia konkistatzean galera handiak ez izatearren bonba atomikoa erabiltzea erabaki zuen 1945ko abuztuaren 6an Hiroshima hiria eta 9an Nagasaki, txikituta utzi zituzten hiriotan bonba nuklear bana jaurtita Irailaren 2an, Japonia errenditu egin zen Bigarren Mundu Gerra amaitua zen

38 Gatazkaren aldiak: Japonia galtzaile ( ):

39 BIGARREN MUNDU GERRA Gerraren ondorioak

40 Gerraren ondorioak Gerrak utzitako hondamendia Ondorio politikoak
Gerra amaitu ondorenerako planak

41 Gerraren ondorioak Gerrak utzitako hondamendia: Ondorio politikoak:
55 milio lagunetik gora hil edo desagertu ziren Europa zeharo suntsituta Ondorio politikoak: Gerra ondoren lehentasuna kontinente desnazifikatzea izan zen Historian lehendabizikoz nazioarteko epaitegia eratu zen, bakearen eta gizateriaren aurkako krimenak epaitzeko: Nuremberg-eko epaiketa

42 Gerraren ondorioak Gerra amaitu ondorenerako planak:
Nazio Batuen Erakundea sortu zen: helburuak Munduko bakeari eustea, giza eskubideak defendatzea eta herri guztiei eskubide berdintasuna onartzea Postdameko konferentzia finkatu ziren: Europako muga berriak, Alemaniako etorkizuna eta Estatu Batuen eta Sobietar Batasunaren eragin eremuak

43 BIGARREN MUNDU GERRA Gerraren bilakaera: