Descargar la presentación
La descarga está en progreso. Por favor, espere
Publicada porheberzon comun salas Modificado hace 4 años
1
Sesión1Sesión1 YAĆHACHIQ: LIZ NUÑEZ CASTRO
2
CANTA: ANGÉLICA GOMEZ Ćhakla manyanćhu Dalya waytalla Ćhakla ćhawpinćhu Dalya Waytalla Ima tukitam waytakuyanki Ayka tukitam sisaykuyanki Mayanllalaćha pallaykuśhunki Mayanllalaćha tipshilpuśhunki Mana yaqalla pallaykuyaptiy Mana yaqalla tipshilkuyaptiy Kamakaynin Yulaq waytalla waytakuptin Ipillamanmi ipishayki Pukallatañam sisaykuptin Chukullamanmi apaśhayki DALYA WAYTA YAĆHACHIQ: LIZ NUÑEZ CASTRO
3
Allinllachu Anacha Allinllam. Sulpay
4
ALLIN MUYUN ALLIN TUTA Allin waalalla kallaachun Walaśhkuna Wamlakuna Taytallakuna Allin muyunlla kallaachun Que sea un bonito díaMamallakuna Urukuna/akapakuna Llapallaykipaq Allin tutalla kallaachun Que sea una bonita nocheMalkamasiikuna
5
Allinllachu Miriamcha – como estas Miriamcita Allinllachu Edgarcha – Como estas Edgarcito Allaykuśhun
6
Huk yaćhapakuy: Achahala kta liqsishun.
7
YAĆHACHIQ: LIZ NUÑEZ CASTRO
8
¿Qué Lengua hablaban los wankas? El Wanka Limay - Idioma “ Kichwa Wanka ” YAĆHACHIQ: LIZ NUÑEZ CASTRO
10
NOMENCLATURA DEL WANKA LIMAY YAĆHACHIQ: LIZ NUÑEZ CASTRO
11
QUECHUA WANKA EN EL CONTEXTO INTERCULTURAL YAĆHACHIQ: LIZ NUÑEZ CASTRO
14
/a //aa/=atuq,aycha,apu,allin/ aawaśh /ch/=chaka,chuku,chaki,chapu,chuñu, chawcha / ćh / = /h /= ćhaki, ćhićhu, ćhunka, ćhawa, kanćha, ćhaćhay, ćhina hampi, hatun,hawka, hala, haćha /i / /ii/=inti,illay,ima,ichu,ismuiptu./ isisii, pii killa,kata, kutu, kala, kalu,kulu, kawsay, kaćhi lawa,lima-lima, limay, lutuy, lantiy, likay, lumi, lunku llama, llatay,lluumi,llaki,llalliy,llaaway, llutay mamay mawka mishi mikuy muti muskiy munay nina, ñaña, pula, nimay, ñati, pach a, nanay, ñatin, pakay, niy, ñañu, paku, ñakay, puka, ñawi puchu, ñii. pukyu. qam, qanla, atuq, allqu, pusaq, isqun /k/ = /l / = /ll/= /m/ = /n /= /ñ/ = /p/ = /q /= /r/ = /s/ = /sh/= / śh / /t / = rakacha, ranchina rapichiruuta, racha, rachiy sawka, saqtay, siki, saksay, sanku. shinka, shita, shapu, Shatu śhukuy, śhukay, śhuti, śhanśha, śhatiy tayta,tuki,tawa,tanta,tankish, tuta, tuśhuy /u/ /uu/=uma,usu,usa, uña, utulu, uywa./ puchuu /w /=wata,watu,walmi,wayna, wakli, wachwa, waya. /y / =yapa,yana,yanuy,yaku,yaykuy,yaćhay. YAĆHACHIQ: LIZ NUÑEZ CASTRO
15
ALGUNAS REGLAS MÁS COMUNES CastellanoQuechua s,c,zs c,k,qk ccq jh b,v (refonol)w auaw uawa iaya aiay ui/ iuwi/ iw iiyi/iy YAĆHACHIQ: LIZ NUÑEZ CASTRO
16
REGLAS GENERALES DE LA ESCRITURA WANKA 1. En la escritura del Quechua Wanka no existe diptongos, si existiera tal caso, se adiptonga inmediatamente tales como: ai = ayWaitaporWaytaflor ia = yaianaporYananegro au = awmaukaporMawkaviejo (usado) ua = wauatyaporWatyapachamanca ui = wiñauiporÑawiojo iu = iwtiullaporTiwllagaviota ii = yi/iyPaniikiPorPaniyki(tu hermana) YAĆHACHIQ: LIZ NUÑEZ CASTRO
17
REGLAS GENERALES DE LA ESCRITURA WANKA 2. Restitución de la Q sin sonido y/o muda como la H en el Castellano y como un saltillo, y/o alargamiento vocálico ejemplo: Śhunqu Unqul Suqta Sinqa -Allqu -Pichqa -Isqun -Qam -Atuq YAĆHACHIQ: LIZ NUÑEZ CASTRO
18
3. La vocal ( a, u ) se lee alargada o chutatyaśha, Ejemplo: aq / iq / uqaa / ii / uu WaqtaWaata AtuqAtuu puchuqPuchuu WañuqśhaWañuuśha YAĆHACHIQ: LIZ NUÑEZ CASTRO
19
-KAWSAY: VIVIR -PUÑUY: DORMIR -MIKUY: COMER -TAKIY: CANTAR -TUSHUY: BAILAR -PICHAY: BARRER -TALPUY: SEMBRAR -WIÑAY: CRECER -ULYAY: CULTIVAR -ALLAY: COSECHAR TUBÉRCULOS -LIMAY -UYALIY
20
El acento (la mayor fuerza de voz) ocurre siempre en la penúltima sílaba. La tilde se usará sólo cuando las palabras quechuas alteran su natural acentuación en frases vocativas, exclamativas o enfáticas. Ejemplo: YAĆHACHIQ: LIZ NUÑEZ CASTRO
21
Aśhnu= burroChuli= Hijo YAĆHACHIQ: LIZ NUÑEZ CASTRO
22
Ć haa ć hay= Masticar coca Hi ć hkay= Raspar la mugre Ipu = Espina menuda YAĆHACHIQ: LIZ NUÑEZ CASTRO
23
Kaśha= Espina Luśhu= Hollejo/panca Lluumi: mazamorra YAĆHACHIQ: LIZ NUÑEZ CASTRO
25
Nina= Candela/fuegoÑaqcha = Peine YAĆHACHIQ: LIZ NUÑEZ CASTRO
26
Pichay = Barrer Qanćhish = SieteRanchina = Pituca YAĆHACHIQ: LIZ NUÑEZ CASTRO
27
Sapi:Raíz Shita Śhata = Guiso de yuyo Śhuka = Surco YAĆHACHIQ: LIZ NUÑEZ CASTRO
28
Taakuna:Silla YAĆHACHIQ: LIZ NUÑEZ CASTRO Uwa:O ca
29
Waylaśh = Huaylas Yaku chupi = Sopa verde YAĆHACHIQ: LIZ NUÑEZ CASTRO
30
Anka
31
Chuqllu
32
ć hićhu
33
Hiwlla
34
Inchu
35
Kipu
36
Lachak
37
Llama
38
Mishi
39
Nuna
40
Ñawi
41
Pillpintu
42
Qućha
43
Rakacha
44
Sipla
45
Shimi
46
Śhukśhu
47
Talwish
48
Ukuśh
49
Waćhuku / Waćhaku
50
Yanta
51
¡WAALAKAMA¡ YAĆHACHIQ: LIZ NUÑEZ CASTRO
Presentaciones similares
© 2025 SlidePlayer.es Inc.
All rights reserved.