ATMOSFERA: Gure planetaren gas-estalkia. Gas-nahasteari airea deritzo

Presentación del tema: "ATMOSFERA: Gure planetaren gas-estalkia. Gas-nahasteari airea deritzo"— Transcripción de la presentación:

1 ATMOSFERA: Gure planetaren gas-estalkia. Gas-nahasteari airea deritzo

2 NITROGENO: Airearen %78 da
NITROGENO: Airearen %78 da. Gas geldoa, hau da, ez du erreakzionatzen eta ez du arnasketarako balio

3 OXIGENOA: Airearen %21. Hartzen du parte erreakzioetan, esaterako oxidazioa egiten du. Arnasketarako erabiltzen dugu bizidunok

4 OZONOA: Oso kantitate txikian agertzen da
OZONOA: Oso kantitate txikian agertzen da. Soilik atmosferako geruza altuenetan. Izpi ultramoreak iragazten ditu eta horrexegatik babesten gaitu

5 KARBONO DIOXIDOA: Airearen % 0,03. Fotosintesirako ezinbestekoa eta…

6 BEROTEGIA: Plastikozko edo kristalezko eraikina da
BEROTEGIA: Plastikozko edo kristalezko eraikina da. Hormek uzten dute argia eta beroa pasatzen eta gero aire beroa nekez ateratzen da… orduan tenperatura altua izaten da

7 500 Km. 80 Km. 40 Km. 10 Km.

8 TROPOSFERA: Zenbat eta gorago igo tenperatura baxuagoa da
TROPOSFERA: Zenbat eta gorago igo tenperatura baxuagoa da. Geruza honetan aire osoaren %90 daukagu eta eguraldiko fenomenoak gertatzen dira.

9 ESTRATOSFERA: Goiko aldean eguzkiaren izpi ultramoreek oxigeno molekulekin egiten dute talka eta ozonoa sortzen da. Ozonoa nagusitzen den tokiari ozonosfera deritzo

10 MESOSFERA: Tenperatura minimoak lortzen dira, 100ºC azpitik

11 IONOSFERA: Tenperaturak handigotzen dira
IONOSFERA: Tenperaturak handigotzen dira. Goiko aldea EXOSFERA da eta airea urrituz doa… espazio hutsara heldu arte

12

13 Lurraren hasierako atmosfera (duela 4
Lurraren hasierako atmosfera (duela milioi urtekoa) bereziki bi gasez osatuta zegoen: karbono dioxidoz eta ur-lurrnez. Sumendien jarduera dela eta

14 Fotosintesiari esker hasi zen oxigenoa produzitzen eta atmosferaren konposaketa kimikoa ere

15 METEOROLOGIAK aztertzen ditu atmosferaren aldaketak

16 ANEMOMETROAK haizearen indarra neurtzen du

17 HAIZE-ORRATZAK haizearen noranzkoa

18 TERMOMETROAK tenperatura neurtzen du

19 BAROMETROAK presio atmosferikoa

20 HIGROMETROAK aireko hezetasunaren portzentaia

21 PLUBIOMETROAK metro karratuko jasotako ur kantitatea

22 PRESIO ATMOSFERIKOA da atmosferak egiten duena
Non gutxiago? Neurri bat ematen denean, itsas mailan neurtzen da

23 Mapetan ISOBARA izeneko lerroz adieraztzen dira… presio bereko puntuak lotzen dituztenak

24 Aire beroa hotza baino arinagoa da…
orduan igo egiten da… eta leku horietan dauden presioak ingurukoak baino txikiagoak dira DEPRESIOAK… gasteleraz BORRASCAS

25 Normalean eguraldi txarra

26 Aire hotzak, berriz, astunagoa da…
orduan jaitsi egiten da… eta leku horietan dauden presioak ingurukoa baino handiagokoak dira ANTIZIKLOIAK

27 Normalean eguraldi ona

28 ?????? ?????? DEPRESIOA ANTIZIKLOIA

29 Airea beti joaten da goi-presioko eremuetatik behe-presiokoetarantz, hau da antizikloietatik depresioetarantz Nondik nora mugituko zen airea?

30 Haizeak badu hezetasuna, ur-lurrun eran
Haizeak badu hezetasuna, ur-lurrun eran. Kilogramo bat aire lehorreko zenbat gramo ur dagoen adieraziz

31 Itsaso eta ozeanoetako lurruntze prozesutik dator gehienbat

32 Aireko hezetasuna kondentsatzen bada IHINTZA sortzen da

33 Eta tenperatura 0ºC azpitik badago IZOTZ ZURIA

34 HODEIAK urta tantatxo nimiñoz osatutako masak dira

35 LAINOA lurzoruraino heltzen diren hodeiak dira

36 Airearen hezetasuna handia bada eta hoztuz gero EURIA sortzen da

37 KONDENTSAZIOA (gas egoeratik likido egoerara pasatzeko prozesua) gertatzen da, tanta handiak eratuz eta pisuagatik erori egiten dira

38 Tenperatura 0ºC azpitik elur izeneko prezipitazioak

39 Ur-lurruna izoztuz gero izotz-kristalez osaturiko ELUR-MALUTAK egiten dira

40

41 Ura izoztuz gero TXINGORRA sortzen da

42 Oso handiak badira izotz-esferak HARRIAK deritze

43 EGURALDIA da leku jakin batean eta une jakin batean dagoen atmosfera-egoera

44 KLIMA da oso denboraldi luzean izandako egoera
KLIMA da oso denboraldi luzean izandako egoera. Bereziki tenperatura (maximoa, minimoa eta batez bestekoa) eta plubiositatea (jasotako ur kantitatea)

45 KLIMAGRAMA: Urtebetean hiletik hilera izandako batez besteko tenperaturaren eta guztizko prezipitaioen adierazpen grafikoa

46 Almeria Bartzelona Bilbo Madril

47 Erregai fosilen kontsumoak karbono dioxidoa metatzen du

48 KARBONO DIOXIDOAK BEROTEGI-EFEKTUA sortzen du, atmosferan gero eta gehiago dagoelako eta horrek harrapatzen duelako askatzen den beroa

49 KLIMA-ALDAKETA Tenperaturak igo Poloak urtu lehorteak Itsasoko maila igo

50 SUFRE OXIDOEK eta NITROGENO OXIDOEK hodeietako urarekin nahastean azidoak sortzen dituzte eta euriak egiten duenean EURI AZIDOA dugu, eraikinak eta landareak suntsituz

51 Industrian erabilitako CFC gasek…

52 OZONO geruza txikitzea eragiten dute, zuloak sortuz
OZONO geruza txikitzea eragiten dute, zuloak sortuz. Orduan izpi ultramoreak ez dira iragazten eta pasatzen dira

53 Eguzkitan denbora luze egonez gero errekuntzak edo larruazaleko minbizia ager daitezke.

54 1997. urtean, Kyoto-n nazioarteko protokoloa sinatu zen karbono dioxidoaren atmosferako kantitatea jaisteko

55 Energia ez kutsagarrien erabilpena bultzatu zuten
Energia ez kutsagarrien erabilpena bultzatu zuten. Esaterako haize-energia eta eguzki-energia

56

57

58

59