IRAKASLEA: Itziar Elguezabal IKASTETXEA: Durangoko institutua

Presentación del tema: "IRAKASLEA: Itziar Elguezabal IKASTETXEA: Durangoko institutua"— Transcripción de la presentación:

1 IRAKASLEA: Itziar Elguezabal IKASTETXEA: Durangoko institutua
PROPORTZIONALTASUNA IRAKASLEA: Itziar Elguezabal IKASTETXEA: Durangoko institutua Maila: 1.maila

2

3 ARRAZOIAK ETA PROPORTZIOAK
a eta b zenbakien arrazoia frakzioa edo bere laburtezina da 3 eta 4 zenbakien arrazoia da Proportzioa bateko gai ezezaguna kalkulatu tzeko, frakzio balioideen honako propietate hau erabili behar da.

4 ZUZENEKO PROPORTZIONALTASUNA
ZUZENEAN PROPORTZIONALAK DIREN MAGNITUDEAK ZUZENEKO PROPORTZIONALTASUNA . Korrikalari bat 3m/s-ra doa. Denboraren arabera egiten duen distantzia hau da: x3 x2 Denbora(s) 1 2 3 6 Distantzia(m) 9 18 x2 x3 k=

5 PROPORTZIONALTASUN KONSTANTEA
minutuak 1 2 3 4 5 ...... litroak 1,5 4,5 6 7,5 K= Proportzionaltasun zuzeneko taula batean, elkarri dagozkion bi balioren arteko zatiketak emaitza bera izango du beti Zatiketa horren balioari proportzionaltasun-konstantea esaten zaio k=

6 HIRUKO ERREGELA DATUAK ETA EZEZAGUNA ORDENATU AMAGNITUDEA BMAGNITUDEA b a c d PROPORTZIOAK EGIN, GAIAK AGERI DIREN ORDENAN JARRIZ PROPORTZIOKO GAI EZEZAGUNA KALKULATU

7 HIRUKO ERREGELA Txorrota batek 4 minutuan bete du 6 litroko bidoia. Zenbat litro ur botako du 10 minutuan? z LITROAK MINUTUAK PROPORTZIOAK 6 4 X 10

8 Langile kopurua 1 2 3 4 6 12 Husteko denbora(h)
ALDERANTZIZKO PROPORTZIONALAK DIREN MAGNITUDEAK X3 X2 Langile kopurua 1 2 3 4 6 12 Husteko denbora(h) X2 X3 K=

9 HIRUKO ERREGELA ALDERANTZIZKOA
20 km/h-ko abiaduran doan txirrindulari batek 30 minutuan egiten du bere herritik auzoko herrira dagoen bidea.Zenbat denbora beharko du bide hori egiteko 50km/h-ra doan motorzale batek? A ABIADURA (km/h) DENBORA(min) 20 30 x 50

10 PROPORTZIONALTASUN KONPOSATUA
PROPORTZIONALTASUN ERLAZIOAREN BITARTEZ LOTUTA DAUDEN BI MAGNITUDEK BAINO GEHIAGOK PARTE HARTZEN DUTEN EGOEREI PROPORTZIONALTASUN KONPOSATUAK DIRELA ESATEN DIEGU

11 Identifikatu ageri diren magnitudeak
Nekazari batek 294 kilo pentsu behar izan du 15 behiri aste betez jaten emateko.Zenbat kilo pentsu beharko ditu 10 behiri 30 egunez jaten emateko? AZTERTU PROBLEMA Identifikatu ageri diren magnitudeak Ordenatu magnitudeak, datuak eta ezezaguna Identifikatu zer proportzionaltasun motak(zuzena ala alderantzizkoa) lotzen duen magnitudeetako bakoitza ezezagunak daramanarekin. Z Z BEHIAK EGUNAK KILOAK X ONDO IKASI DUGU KONPOSATUA

12 Igeltsero talde batek , egunean 8 orduz lan eginda, 400 metro karratuko horma 15egunean altxatu du. Zenbat denbora beharko luke talde berak 600 metro karratuko horma altzatzeko, egunean 10 ordu lan egiten badute? Z A Metro karratuak orduak/eguna egunak x egun

13 EHUNEKOAK PROPORTZIO BAT ADIERAZTEN DU
GUZTIRA 100 200 300 50 '250 ZATIA (%30) 30 60 90 15 ? Guztira zatia x EHUNEKOAK FRAKZIOA BAT DA %30 = EHUNEKO ZENBAKI DEZIMAL BATI LOTZEN ZAIO

14 EHUNEKOEN BATZUEN KALKULU BIZKORRA
% 50 ERDIA DA zati 2 egin behar da %25 LAURDENA DA zati lau egin behar da %20 BOSTENA DA zati 5 egin behar da

15 PROBLEMAK EHUNEKOEKIN
Guztira 180 km-ko luzera izango duen autobidea egiten ari dira. Dagoeneko%35 eginda dago. Zenbat kilometro daude eginda? TOTALA ZATIA X =63KM EHUNEKOA ETA ZATIA JAKINDA, TOTALA KALKULATU Egiten ari diren autobide berritik 63 km amaitu dituzte , hau da,proiektuaren %35. Zenbateko luzera izango du autobideak, amaituta dagoenenan? TOTALA ZATIA x TOTALA ETA ZATIA JAKINDA EHUNEKOA KALKULATU Autobide baterako proiektatu diren 180 km-etatik, 63 km amaituta daude.Zenbateko ehunekoa dago eginda? TOTALA ZATIA x

16 EHUNEKOEEN HAUNDIAGOTZEAK
Mahastizain batek aurreko kanpainan 180 tona mahats bildu zituen, eta aurten %20 gehiago biltzea espero du.Zenbat tona mahats espero du biltzea? IHAZKO UZTA AURTENGO UZTA X 180-ren %120 = 180 x 1,20 =216 tona EHUNEKOEEN TXIKIAGOTZEAK Zenbat balio du merkealdian 620 €-an zegoen bizikleta batek, %15eko beherapena egin bazaio? IHasierako prezioa Prezio Merkatua X

17 Denbora(s) 1 2 3 6 ....... Distantzia(m) 9 18 ........ X Y 1 3 2 6 9
ZUZENEKO PROPORTZIONALTASUNA GRAFIKAK Denbora(s) 1 2 3 6 Distantzia(m) 9 18 X Y 1 3 2 6 9 18 volver

18 Langile kopurua 1 2 3 4 6 12 Husteko denbora(h) X Y 1 12 2 6 3 4
ALDERANTZIZKO PROPORTZIONALTASUNA- GRAFIKAK Langile kopurua 1 2 3 4 6 12 Husteko denbora(h) X Y 1 12 2 6 3 4 volver

19 X Y 1 2 4 3 6 8 5 10

20 PROPORTZIONALTASUN -FUNTZIOA: zuzenean proportzionalak diren bi balio erlazionatzen dituen funtzioa da. Funtzio horren ekuazioa y= mx da. (0,0) Punturik igarotzen den zuzen baten bitartez adierazten da. Proportzionaltasun konstantea,m, positiboa edo negatiboa izan daiteke. Zuzenaren malda esaten zaio eta inklinazioarekin zerikusia du.

21