GERRA ZIBILA EUSKAL HERRIAN ( 1936 –1939) BIZKAIAN ARABA eta NAFARROAN GIPUZKOAN 1936ko abuztuaren 12an Bizkaiko Defentsa Batzarra eratuko da. - Urrian Autonomia Estatutua onartzen denean , euskal gobernuaren lehenengo betebeharra Euzko Gudarostea antolatzea izango zen: - +- 25 bataloi nazionlaista . - +- Beste Fronte popularrekoak eta anarkistak. Eusko Jaurlaritzak defentsa antolatu: - - Bilboko babesa antolatu: Burdin Gerrikoa – - Kontraerasoa Araban : porrota. 1937ko martxoan Molak Bizkaia konkistatzea erabakiko du gerrarako beharrezkoa zen industriaz jabetzeko helburuarekin. Horretarako 40.000 soldaduz osatutako armada parte hartuko du: Espainol eta italiar armada eta Condor Legioa. Taktika militar berriak: hegazkinez eta artilerriaz bonbekin hainbat toki suntsituko dituzte eraso aurretik: Durango eta Gernikako bonbardeaketak (martxoa-apirila). 1937ko maiatza, ekainean BilbokoBurdin Gerrikoaren kontrako erasoa, nazionalak planoak izatea erraztu zuren erasoa. - Ekainaren 19an Bilbo hartuko zuten. - Ekainaren 22tik –24ra Bizkaia guztia konkistatua. Euskal Gudarosteak Santoña aldera alde egin zuten , eta han italiarrekin Santoñako Hitzarmena sinatu zuten (1937ko abuztuan), Francok ez zuen errespetatuko eta nazionalistak espetxeratuak izan ziren. Altxamenduak ez zuen arrakastarik lortu. - Euskal nazionalismoa errepublikari leial mantenduko zen. GERRAREN LEHEN FASEA: - Gipuzkoako Defentsa Batzarra eratu zen: CNT, EAJ eta Fronte Popularreko alderdi guztiek osatu zuten. Gatazka gogorrak beraien artean. Antolakuntza eza handia. Irailaren 4an Beorlegi koronelak erreketeen laguntzaz Irun hartuko zuen. Donostiako defentsan ezadostasun handiak indar anarkista eta nazionalisten artean (azken hauek etsi egin zuten). - Irailaren 13an indar nafarrek Donostia hartuko zuten. Ondoren Gpuzkoa osoa hartuko dute Eibar eta Elgeta ezik, frontea Deba haranean finkatuko zen. (1936koiraila – 1937ko apirila) Altxamendua erraz nagusitu zen. Mola Nafarroan altxamenduaren antolatzaile. - Erreketeak (milizia karlistak) funtsezkoak kontrola lortzeko. - Araban eta batez ere Nafarroan errepresio gogorra
E.H. LURRALDEAK NAZIONALEN ESKUETAN ERORIKO ZIREN DATAK GERRAREN BILAKAERA EUSKAL HERRIAN Irun 36-IX-4 37-IV-26 36-IX-27 ,.JHMN NMJ MNMMMMMM FRONTEA E.H. LURRALDEAK NAZIONALEN ESKUETAN ERORIKO ZIREN DATAK DATAK