DIDÁCTICA DAS CONSTRUCCIÓNS DE PARTICIPIO Departamento de Latín do I.E.S. De Pobra do Caramiñal

METODOLOXÍA Fase 0: Morfoloxía dos participios. Fase 1: ¿Que son os participios? Fase 2: ¿Como aparecen nos textos? Fase 3: ¿Como distinguimos a simple vista o Participio Concertado do Absoluto? Fase 4: ¿Que elementos sintácticos presentan as súas estructuras? Fase 5: E ¿como traducilos ao galego e español? Colofón: Información complementaria.

Fase 1: ¿Que son os participios? Os participios son: ADXECTIVOS - VERBAIS Teñen tempo, voz e poderán ou deberán levar complementos e determinantes verbais Concertan en xénero, número e caso cun substantivo ou pronome

Fase 2: ¿Como aparecen nos textos? Como adxectivo Arbor florens Como substantivo Capti trucidati sunt Como verbo Participios concertado e absoluto

Fase 3: ¿Como distinguimos, a simple vista, o Participio Concertado do Absoluto? Participio Concertado: sempre que o participio apareza en calquera caso distinto do ablativo. Consul hostes flumen transgredientes aggressus est. Participio (ou Ablativo) Absoluto: sempre que o participio apareza en ablativo e vaia concertando cun substantivo ou pronome que leva ao seu carón. Duce vulnerato, omnes fugerunt. Atención ao tipo Cicerone consule

Fase 4: ¿Qué estructura sintáctica presentan? Se o participio é de presente ou de pretérito dun verbo depoñente, estamos diante dunha oración activa En ambos casos, o suxeito será o substantivo ou pronome co que concerte o participio Se o participio é de pretérito dun verbo non depoñente, a oración é pasiva Se a construcción é do tipo Cicerone consule, a oración é copulativa O suxeito é o substantivo ou pronome en primeira posición, e o atributo o nome ou adxectivo que lle segue.

Fase 5: ¿Cómo traducirlos ao galego? VALOR TEMPORAL DOS PARTICIPIOS (en relación co tempo do verbo principal): Participio de presente SIMULTANEIDADE Participio de pretérito ANTERIORIDADE Participio de futuro POSTERIORIDADE

PARTICIPIO CONCERTADO Xerundio simple César, voltando de Hipania, marchou a Grecia. PARTICIPIO DE PRESENTE Proposición de relativo con presente ou imperfecto de indicativo Caesar, ex Hispania rediens, in Graeciam profectus est. César, que voltaba de Hispania, marchou a Grecia. Xiro adverbial axeitado ao contexto César, cando voltaba de Hispania, marchou a Grecia.

PARTICIPIO CONCERTADO Perífrase verbal axeitada Caesar, suos milites hortatus, proelium commisit: César, despois de arengar aos seus soldados, entablou combate Verbo depoñente Participio pasado Pompeio, vencido por César, pediu a paz. PARTICIPIO DE PRETÉRITO Proposición de relativo con perfecto ou pluscuamperfecto de indicativo pasivo Verbo non depoñente Pompeyo, que fora vencido por César, pidiu a paz. Pompeius, a Caesare victus, pacem petivit Xiro adverbial axeitado ao contexto Pompeyo, despois que/porque fora vencido por César, pidiu a paz.

PARTICIPIO CONCERTADO É moi pouco usado, e só en construcción concertada Cando aparece, pódese traducir por un xiro final: PARTICIPIO DE FUTURO Galli castra oppugnaturi ad Cursium venerunt. Os galos chegaron a Cursio para atacar o campamento. Formación da perifrástica activa co verbo SVM.

PARTICIPIO ABSOLUTO Xerundio simple Reinando Rómulo... Xiro adverbial axeitado ao contexto PARTICIPIO DE PRESENTE Cando Rómulo reinaba... Romulo regnante... Expresión nominal Perante o reinado de Rómulo...

PARTICIPIO ABSOLUTO Perífrase verbal perfectiva pasiva Ao seren coñecidos estes feitos... Ou, en voz activa: Sendo coñecidos estes feitos... Participio pasado Coñecidos estes feitos... PARTICIPIO DE PRETÉRITO Xiro adverbial axeitado ao contexto His rebus cognitis... Después de seren coñecidos estes feitos... Expresión nominal Despois do (tras) coñecemento destes feitos...

PARTICIPIO ABSOLUTO Sobreentendendo “sendo” TIPO CICERONE CONSULE Sendo cónsul Cicerón... TIPO CICERONE CONSULE Expresión nominal Con Cicerón de cónsul... / Perante o consulado de Cicerón...

Colofón: Información complementaria ALGUNHAS EXPRESIÓNS DE PARTICIPIO DE CERTA DIFICULTADE: Ab urbe condita Dende a fundación de Roma Post exactos reges Tras a expulsión dos reis Post urbem conditam Despois da fundación de Roma Ante urbem conditam Antes da fundación de Roma Inita hieme A comenzos do inverno Sole orto Ao raiar o día Me invito En contra da miña vontade Prima luce Ao mancer Nobis invitis Contra a nosa vontade Te non adiuvante Sen a túa axuda Nocte interviniente Ao chegar a noite Te suadente Segundo o teu consello