Josune, Ane C., Álvaro eta Garazi EKONOMIA ETA ZERGAK Josune, Ane C., Álvaro eta Garazi
ZERGA ZUZENAK · Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zerga Urtebetean pertsona bakoitzak izaten dituen diru sarrera guztiak zergapetzen ditu.
Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zerga (PFEZ)
Zergen %39a dagokio. 2012an PFEZren bidez 1.410.240.000€ bildu zituen Foru Aldundiak.
Mirenek 32. 000€ kobratzen ditu urtean eta Kepak 16. 000€ Mirenek 32.000€ kobratzen ditu urtean eta Kepak 16.000€. Zenbat kentzen die PFEZk? Mireni %28 -- 8.960 € Kepari %24 -- 3.840 € Mirenen soldata handiagoa denez, Kepari baino gehiago kentzen dio PFEZk
Oinarri Likidagarria Kuota osoa % 30.320 7.731,60 25,5 45.480 13.037,60 28,67 Bigarren pertsonaren %koa altuagoa da lehenarena baino, honek gehiago kobratzen duelako.
Zure bizilagunak bere etxea alokatzen du hilean 500€tan, baina diru hori ez du aitortzen. · Pertsona honek egiten duena ez da legala, ez da justua. · Pertsona honek zergarik ordaintzen ez duen bitartean beste guztiok ordaindu egin behar ditugu. · Eta ondorioz, berak ordaintzen ez duen kantitatea besteon artean ordaindu behar ditugu.
· Sozietateen gaineko Zerga (SZ) Subjektu pasiboek lortutako errenta, mozkina, kargatzen du. Merkataritza-sozietateek ordaintzen dute lortu dituzten etekinengatik, eta horien araberakoa da ordaintzen den zenbatekoa.
Zergen %7a dagokio. 2012an SZ bidez 253.120.000 € bildu zituen Foru Aldundiak.
Lau gaztek “LAURAK BAT” izeneko enpresa bat sortzea erabaki dute Lau gaztek “LAURAK BAT” izeneko enpresa bat sortzea erabaki dute. Hainbat zalantza sortu zaizkie. · Irabaziak izanez gero, enpresa txikia izanik zenbateko tarifa edo tipoa ezarriko zaie? Beren onuren %24a haziendari ordaindu behar diote.
“Elkarrekin” enpresa 25 langilek osatzen dute, hauek dira beraien diru sarrerak eta gastuak: - Soldatak: 498.300€ - Telefono gastuak: 1.890€ - Erosketak: 98.300€ - Ura eta argia: 1.720€ - Salmentatik lortutako diru sarrerak: 636.000€ · Kalkulatu Sozietateen Gaineko Zergatik ordaindu beharrekoa. 35.790€ irabazten dituzte %24a haziendari ordaindu behar diote → 8589’6€
ZEHARKAKO ZERGAK · Balio Erantsiaren gaineko Zergak Kontsumitzaileen gaineko zeharkako zerga da, produkzioaren kate maila guztiak zergapetzen ditu eta prozedura hori azken kontsumitzailearekin bukatzen da, honek ordaintzen du.
Balio Erantsien gaineko Zerga (BEZ)
Zergen %37a dagokio. 2012an BEZ-aren bidez 1.337.920.000€ bildu zituen Foru Aldundiak.
Ordenagailu bat erosteko, ordaintzeko orduan bi aukera hauek ematen zaizkizu: 1. aukera: 1.067€, BEZa barne 2. aukera: 845€ + BEZa · Zein da merkeena? Ordenagailu baten BEZa produktuaren prezioa + %21a da. 1. aukera: 1.067€ 2. aukera: 845€ + 177,45€ = 1.022,5€ 1. aukera merkeagoa da bigarrena baino
URA-ZABORRA FAKTURA
GALDERAK · Zenbatekoa da uraren prezioa zerga ezarri baino lehen? 5’79771€ · Zenbateko zerga ezarri zaio? %10ekoa · Zaborraren tasa zenbatekoa da? 24’97€ · Badu BEZik? Ez
EROSKETAK FAKTURA
GALDERAK · Zeintzuk dira %4a ezarpetutako ondasunak? Platano Italiano - Kas Manzana 2L - Chocolate Nestle - Patata Frita Caser. - Kafe Intermon - Solomillo natur - Tortilla old. - K sorpresa · Eta %21a? Cerv. Hefe-Weissb.
Jonek telebista bat erosi du, kostua 575€ dira, zenbat ordaindu behar du BEZa? Eta guztira? %21 → 120’75€ Guztira 695’75€
Leirek bi ogi, bakoitza 1’10€, eta letxuga bat 2’20€ erosi ditu, BEZa kontuan izan gabe. Zenbat ordaindu behar du BEZa? Eta guztira? %4a → Ogia 0’044€ bakoitzak Letxuga 0’088€ Guztira → 4’576€ ordainduko ditu guztira
Itziar eta bere familiaren bazkariaren faktura 95€ da BEZik gabe Itziar eta bere familiaren bazkariaren faktura 95€ da BEZik gabe. Zenbat da BEZa? Eta guztira? %21 → 19’95€ Guztira → 114’95€
ZERGA BEREZIAK · Kontsumo jakin batzuei aplikatzen zaizkien zergak dira. ·Estatuaren lurralde esparruan hainbat ondasun fabrikatzea, inportatzea eta sartzea zergapetzen dute. · Adb: alkohola, hidrokarburoak, tabakoaren laboreak, elektrizitatea...