EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

Presentación del tema: "EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila."— Transcripción de la presentación:

1 http://www.osakidetza.euskadi.net EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila

2 http://www.osakidetza.euskadi.net Aurkibidea SARRERA NOIZ ESKATU BEHAR DA DENTSITOMETRIA BAT? NORI EZARRI BEHAR ZAIO TRATAERA FARMAKOLOGIKOA? NOLA TRATATU MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIA? OPOR TERAPEUTIKOAK BISFOSFONATOEKIN TRATAMENDUAREN URTEKO KOSTUA, AUKERA BAKOITZAREN KASUAN

3 http://www.osakidetza.euskadi.net SARRERA Osteoporosis, hauskortasunagatik hausturak jasateko arrisku-faktorea. Osasun publikoko arazoa: prebalentzia handia eta ondorio soziosanitarioak eta ekonomikoak. Biztanleriaren zahartzeagatik hurrengo urteetan prebalentzia hori areagotzen joango da.

4 http://www.osakidetza.euskadi.net SARRERA Aldakortasun handia dago berau nola erabili behar den aholkatzen duten gida desberdinetan. Trataera farmakologiko okerra askotan : –ez emateagatik, haustura-arrisku handia duten emakumeei on egingo lieke emateak (batez ere bigarren mailako prebentzioan). –gehiegi emateagatik, batez ere lehen mailako prebentzioan, haustura-arrisku baxua duten emakumeak medikatzen direnean, onura argirik gabe eta bigarren mailako ondorio larriak jasateko arriskua hartuz.

5 http://www.osakidetza.euskadi.net NOIZ ESKATU BEHAR DA DENTSITOMETRIA BAT? Jarrera terapeutiko bat baldintzatzen denean. Baheketa dentsitometrikoa ez da hartzen kostua- eraginkortasuntzat. Eskaera irizpide klinikoak oinarrituta. Maneiu klinikoa banakakoa. (HDM) neurtzeko erreferentziazko teknika: energia bikoitzeko absortziometria erradiografikoa (DXA) aldakan eta bizkarrezurrean.

6 http://www.osakidetza.euskadi.net NOIZ ESKATU BEHAR DA DENTSITOMETRIA BAT? Irizpideak Hauskortasunagatik aldez aurreko haustura duten pazienteak (ornoa, aldaka, eskumuturra edo besahezurraren heren proximala)* Bi arrisku-faktore handi egotea. Arrisku-faktore handi bat eta bi arrisku-faktore txiki egotea. * Ornoen eta aldakaren hausturen kasuan, trataera hasteko DXA egitea ez da beharrezkoa, baina egitea gomendatzen da tratamenduaren eraginkortasuna ebaluatzeko.

7 http://www.osakidetza.euskadi.net NOIZ ESKATU BEHAR DA DENTSITOMETRIA BAT? Arrisku faktoreak

8 http://www.osakidetza.euskadi.net NOIZ ESKATU BEHAR DA DENTSITOMETRIA BAT? Jarraipen-dentsitometriak Trataeraren erantzuna monitorizatzeko: minimo, terapia hasi eta bi urtera egin. Trataerarik jasotzen ez duten pazienteei dagokienez, T-scorearen balio basala, hausturaren arrisku-faktoreen balorazioarekin batera oinarritu: 2-15 urtean behin.

9 http://www.osakidetza.euskadi.net NORI EZARRI BEHAR ZAIO TRATAERA FARMAKOLOGIKOA?

10 http://www.osakidetza.euskadi.net NOLA TRATATU? Neurri ez-farmakologikoak ERORKETEN PREBENTZIOA https://www.euskadi.eus/r85- cksalu01/eu/contenidos/noticia/nosk_caidaspersonasmayores/eu_def/adjuntos/guiaMayore sEu.pdf Kaltzio eta D bitamina egoki hartzea, dietaren bidez. Ariketa fisikoa, astean hirutan 30 minutuz gutxienez egitea Tabakoa erretzeari uztea. Alkoholaren kontsumoa gutxitzea (3 U/eguneko baino gutxiago)

11 http://www.osakidetza.euskadi.net NOLA TRATATU? Tratamendu farmakologikoa Kaltzio eta D bitamina osagarriak Kaltzio eta D bitamina osagarriak eman dietarekin gomendatutako kopuruak lortzen ez badira (1.000- 1.200 mg/eguneko kaltzioari dagokionez, eta 800 UI/eguneko D bitaminari dagokionez ). 500 mg baino altuagoak diren dosiak saihestu hartze bakoitzean (arrisku kardiobaskularraren arriskuarengatik). D bitamina emateko zalantzaren aurrean, 25-hidroxi-D bitaminako determinazioa egin eta urritasun-kasuetan soilik eman.

12 http://www.osakidetza.euskadi.net NOLA TRATATU? Tratamendu farmakologikoa Alendronatoa +++ Risedronatoa +++ Ibandronatoa +Efekturik ez Azido zoledronikoa +++ Denosumaba +++ Raloxifenoa Bazedoxifenoa +Efekturik ez Teriparatida ++Efekturik ez Estrontzio-ranelatoa ++Efekturik ez

13 http://www.osakidetza.euskadi.net NOLA TRATATU? Tratamendu farmakologikoa Bisfosfonatoak Hautazko trataerak: alendronatoa, risedronatoa eta azido zoledronikoa. Alendronatoa da kostu-eraginkortasun handiena daukana. Azido zoledronikoa: alternatiba izan daiteke tratamenduarekiko atxikidura-arazoak dituzten pazienteentzat. Ibandronato ez du frogatu haustura ez-bertebralak eta aldakakoak murrizten dituenik. Kontrako erreakzio larriak : baraila osteonekrosia eta femurreko haustura atipikoak (maiztasun oso txikia).

14 http://www.osakidetza.euskadi.net NOLA TRATATU? Tratamendu farmakologikoa Denosumaba Bigarren mailan hautatzeko trataera. Frogatu du haustura bertebralak, ez-bertebralak eta aldakako hausturak prebenitzen dituela. Ez da erabat ezagutzen horren segurtasun-profila. Kontrako erreakzio larriak: baraila osteonekrosia eta femurreko haustura atipikoak (maiztasun oso txikia). Administrazioa: 6 hilabetean behin ematen da, larruazalaren azpitik injekzioa, eta erraz dezake tratamendua betetzea. Bisfosfonatoak baino garestiagoa da.

15 http://www.osakidetza.euskadi.net NOLA TRATATU? Tratamendu farmakologikoa SERM (raloxifenoa, bazedoxifenoa) Hirugarren tratamendu-lerroa. Frogatu dute haustura bertebralak, prebenitzen dituztela, baina ez dute prebenitzen haustura ez-bertebralak eta aldakako hausturak. Haustura-arrisku handia duten eta estrogeno-hartzaile positiboko bularreko minbizi-arriskua duten emakumeei eman dakieke Kontrako erreakzio larriak: tronboenbolismoa. Raloxifenoa erabiltzea gomendatzen da bazedoxifenoa baino, epe luzera segurtasun-datu gehiago izateagatik eta kostu gutxiago izateagatik.

16 http://www.osakidetza.euskadi.net NOLA TRATATU? Tratamendu farmakologikoa Teriparatida Frogatu du eraginkorra dela haustura bertebralen eta ez- bertebralen murrizketan; hala ere, ez du frogatu eragin hori aldakako hausturetan Kontrako erreakzioak: hiperkaltzemia, goragaleak eta buruko mina. Menopausia osteko osteoporosi larria duten, auskortasunagatik gutxienez hausturaren bat izan duten eta beste trataera batzuk toleratu ez dituzten edo eraginkortasunik izan ez duten emakumeentzat, izan daiteke. Trataeraren gehienezko iraupena: bi urte. Oso garestia da.

17 http://www.osakidetza.euskadi.net NOLA TRATATU? Tratamendu farmakologikoa Estrontzio-ranelatoa Frogatu du haustura bertebralak eta ez-bertebralak prebenitzen dituela, baina ez aldakakoak. Kontrako erreakzio larriak: larruazaleko erreakzioak, tronboenbolismo benosoak eta miokardioko infartuak. Alertas de seguridad. Osteoporosi larria duten, haustura-arrisku handia duten, beste alternatiba terapeutikorik erabili ezin duten eta kardiopatia iskemikoaren, gaixotasun arterial periferikoaren edo patologia zerebrobaskularraren aurrekaririk ez duten pazienteetara mugatu behar da. Ez da erabili behar kontrolatu gabeko hipertentsio arteriala duten pazienteetan.

18 http://www.osakidetza.euskadi.net BISFOSFONATOAK Opor terapeutikoak Bisfosfonatoak hezurretan metatzen dira eta trataera bertan behera utzi ondoren iraun dezakeen babes-efektua egiten dute. Hau eta denbora luzez erabiltzeari lotutako kontrako efektuei buruzko kezkak eragiten dute haustura-arrisku baxua duten pazienteetan zentzuzkoa izatea trataeran atsedenaldia egitea. FLEX entsegua (alendronatoa), HORIZON entsegua (azido zoledronikoa) eta VERT entsegua (risedronatoa) –Alendronatoa eta risedronatoa: zentzuzkoa da 5 urteko trataeraren ondoren kentzea –Azido zoledronikoa: zentzuzkoa da 3 urteko trataeraren ondoren kentzea Opor terapeutikoen iraupena??? (HDM, arrisku faktoreak, pazientearen lehentasunak, hezur-ordezkoen markatzaileak, balioztatu).

19 http://www.osakidetza.euskadi.net BISFOSFONATOAK Opor terapeutikoak

20 http://www.osakidetza.euskadi.net BISFOSFONATOAK Opor terapeutikoak

21 http://www.osakidetza.euskadi.net BISFOSFONATOAK Opor terapeutikoak

22 http://www.osakidetza.euskadi.net TRATAMENDUAREN URTEKO KOSTUA

23 http://www.osakidetza.euskadi.net Ideas clave Erorikoak dira hauskortasunagatiko hausturen arrisku-faktore nagusia, eta ez osteoporosia. Alendronatoa da kostu-eraginkortasun handiena duen tratamendua.

24 http://www.osakidetza.euskadi.net Informazio gehiago eta bibliografia… Eskerrik asko!! INFAC 2015; 23 LIB, 4. zk.