7.ikasgaia Lan kontratu motak.

Presentación del tema: "7.ikasgaia Lan kontratu motak."— Transcripción de la presentación:

1 7.ikasgaia Lan kontratu motak

2 LAN-KONTRATU MOTAK 1.-KONTRATU BEREZIAK
1.1. bitarteko harremanak 1.1.1 talde-kontratua. laguntzaile erantsia 1.2. Telelana (Urrutiko lana) 1.3. Heziketako kontratuak Hezkuntzarako kontratua (trebakuntzarako kontratua) 1.3.1 Praktiketako kontratua 1.4. lanaldi mugatutako kontratua legezko definizioa eta motak; sasoiko lan finkoak eta aldizkako lan finkoak 2. lan kontratuaren IRAUPEN ARABERAKO SAILKAPENA; lan kontratu mugagabea eta iraunaldi mugatutako kontratuak (iraupen jankineko kontratuak) 2.1 aldi baterako kontratazio motak; egiturazko kausak 2.2 obra edo zerbitzu jakina egiteko 2.3. behin behineko kontratua ekoizteko zirkunstantziagatik 2.4. Ordezkatzeko kontratua 2.5 Administrazioren berezitasunak aldi baterako kontratatzerakoan 2.6. Erregela komunak 3.-ENPLEGU SUSTAPENA; 3.1 kontratu mugagabea ekintzaileei laguntzeko 3.2. Enplegu sustatzeko plangintza 3.3 Enplegua sustatzeko beste neurriak; elbarrituen kontratazioa 3.4.Aldi baterako kontratua enplegua sustatzekoa txertatzeko enpresetan 3.5 Aldez aurretik jubilatutako langileak ordezkatzea

3 a.. bitarteko harremanak talde-kontratua. laguntzaile erantsia
1. Kontratu bereziak a.. bitarteko harremanak talde-kontratua. laguntzaile erantsia b. . Urrutikoa c. Heziketako kontratuak Hezkuntzarako kontratua Praktiketako kontratua Kontratu motak d. lanaldi mugatutako kontratua; jarraitasunik gabeko lan finkoak egiteko kontratuak .Hezkuntzako helburua duen kontratu partziala 2. IRAUPEN ARABERAKO SAILKAPENA Kontratu mugagabea; Kontratu mugagabea ekintzaileei laguntzeko b. iraunaldi mugatutako kontratuak -obra edo zerbitzu jakina egiteko -behin behineko kontratua ekoizteko zirkunstantziagatik -Ordezkatzeko kontratua -Lehenengo enplegua

4 1.1 Langile-taldea eta tartekatutako lan-harremanak
Kontratu bereziak 1.1 Langile-taldea eta tartekatutako lan-harremanak baterako lana edo lan erkidea  lan kontratu arrunta Lana batera egiten denean lana eratzeko edo antolatzeko teknika bat besterik ez da / Leleko 10 art.an aipatzen bada bereizteko da Langile-taldea edo talde-kontratua (LELeko 10.3 art.) Langile talde osotasun bezala, kolektibo gisa eta enpresariaren arteko lan kontratua berezia da. Arrazoia bakuna sinplifikatzeko kontratu bakarra guztiontzat Ondorioak; 1. harremana taldea eta enpresariaren artean, talde-kide bakoitzarekin zeharkako harremana 2. Talde-buruak taldearen errepresentazioa du 3. Taldea ertzeko autonomia Beste figuratik bereizteko  honetan danok lan egin behar dute Laguntzaile elkartuta edo erantsia (LELeko 10.3 art.) Laguntzailea hautatzeko aukera baina harreman enpresaria eta laguntzailearen artean dago

5 4 aurre-baldintzarik dituelarik, menpekotasuna ahuldurik badago ere,
Kontratu bereziak. 1.2 Etxetiko lana (LEren 13 art.. 3/2012 Legeak aldatuta) Etxetiko lana (urrutiko lana) lan ematea langileak batez ere bere etxean (helbidean) egin dezala edo berak libreki aukeratutako leku batean eta enpresariaren zaintzarik gabe buru dezala, enpresariak eta langileak elkar paktatzen dutenean 4 aurre-baldintzarik dituelarik, menpekotasuna ahuldurik badago ere, Honen ikur arruntenak (enpresariaren zaintza eta lantokia) Ez dira ematen Obra kontratua bereizteko  enkarguak onartzeko askatasuna duen ala ez Erregulazio berezia; 1. Forma  idatziz (eta lantokia zehaztuz) 2. Ordezkaritzako eskubideak aplikagarriak 3. Segurtasun eta lan osasunaren arautegia aplikagarria 4. Lan baldintzetan  berdintasuna (lantoki batean egotetik eratortzen direnetan izan ezik) a. ez dago mugikortasuna geografikorik b. Lanaldia maximoa ez da aplikagarria Enpresariak lanbide hezkuntza jarraituaren sarrera bermatu behar die lantokian duden lanpostu hutsak jakinaraztea Beste kontratu aukerak bai lanaldikoak (partziala) bai iraunaldi dagozkionak (aldi baterakoak) erabili ahal dira. BAINA heziketa kontratuak ez Kontrolatzeko agiria  2012ko erreformak ezabatuta Izena aldatu diote, lehen Etxetiko lana zen, orain urrutiaz egindakoa

6 Heziketako kontratua Hezkuntzako kontratua
Araua; LELeko 11.2 art eta RD1529/2012 ED, azaroaren 8 Berezko helburua; lanbide edo lanpostua egoki betetzeko beharrezkoa den heziketa teoriko eta praktikoa lortzea.  horrez gain lan kontratu denez gero soldata eta lan egitea elkarren artean trukatzen dute Betekizun bereziak; 1- jasotzaileak = 16/25 urtekoak kontratuak egiterakoan/30 urteraino langabezia %15a baino altuagoa bada zenbait langile taldeentzat ez dago maximorik 3/2012 Legeak adin maximorik ezabatu du zenbait zirkunstantzietan; eskola tailerrean edo lanbidetako etxean barneratzen diren langabetuentzat eta enplegu tailerrean sartuez gero edo pertsona minusbaliatua izatekotan ez dago adin maximorik. 2. Jasotzaileak = lanbide horretan titulazio gabekoak Langilea egon bada aurreko 12 hilabetez enpresa horretarako Lanpostu batean horixe ezin da kontratu honen objektua 3. Kontratu honekin batera lan harremana ezin da lanaldi partzialekoa Izan, ez ABLEren bidez langilea lagatzekoa, ez eta etxetiko lana 4. Hitzarmen kolektiboen bidez  erabiltzeko mugak langile kopuruaz kontutan hartuz. Lehen ziren Zenbaki maximoa enpresaren tamainaren arabera ezabatu dira 2012ko Erreformaz

7 ezaugarri nagusiak FORMA; Idatziz eta zehaztuz; prestakuntzako lanbidea, heziketarako tartea eta ordutegia, tutorea eta bere prestakuntza. Denbora partziala eta urrutikoa ezin dira egin honen bidez Ziurtagiria. Kontratua amaitzean enpresariak lortutako heziketa maila eta prestakuntzako aldia adierazten duen ziurtagiria eman behar du. Lanaldia; Denbora osoan (ez partzialean) 1urtean  % 75 lana / 25% heziketarako 2 eta 3 urtean  %85 lana eta % 15ª heziketarakoa Aparteko orduak, gaueko lana eta txandakoa  debekatuta Enpresariaren beharrak: - Kontratuaren helbururako egokiak diren lana eta heziketa ematea Heziketa teorikoa ematea (zuzenki, urrutiko formazioaz, edo forma mistoaz) Prestakuntzaren garapena zaintzea; zuzenki edo tutore baten bidez Tutorea: 3 ikasle baino gehiago ez izatea Antzinatasuna: kontratuaren igaro eta gero antzinatasuna hasieratik Gizarte Segurantzarik: Arrisku babesterik tik aurrera arrisku guztiak babestuak

8 IRAUPENA; 1 urtetik 3 urte ra arte.
ezaugarri nagusiak IRAUPENA; 1 urtetik 3 urte ra arte. Arloko hitzarmen kolektiboren bidez beste iraupena beti 6 hilabetetik 3 urterainoko aldian. Enpresako Hitzarmenaren bidez ere enpresa prestakuntzako plangintza badago Luzapenak Hitzarmen kolektiboak bestelakorik ez badu esaten, Gehienezko iraunaldia baino txikiagoa ezartzen bada, 6 hilabeteko 2 luzapenak gutxienez pakta daitezke. Luzapen automatikoa; Gehienezko iraunaldia baino laburragoa bada paktatzen den epea heltzean lanean jarraituez gero toperaino luzatuko dela ulertuko da. Mugapen pertsonala; Gehienezko iraunaldia betez gero, langileak ezin du berriro kontratu mota hau egin, beste enpresarekin ere ez. Probaldia  litekeena eta arau orokorrena aplikatzen da besterik gabe . Kontratuaren edukia eta kontratu egileen arteko obligazioen eta eskubideen erregulazioa. funtsezko ezaugarria heziketa teorikoa tarte bat uztea; gutxienez lanaldiaren % 15a Langileak hezkuntza beharrezkoa ez badu horretarako Langileak prestakuntza teorikora eginiko hutsuneak = lanera ez joatearekin parekatuko dira Heziketarik eman ez  kalte-ordaina, heziketa teoriko egiteko tartea ez ordaindua. Heziketa praktikoari dagokionez; enpresariak lanbide batean benetan trebatzeko lan egokia eta heziketa praktikoa eman behar dio langileari.. Enpresariak erabat ez bete prestakuntzako obligaziorik  lan kontratua arrunta Soldata; Hitzarmen kolektiboaren arabera . Langileak gutxienez lanbide arteko soldata minimoa  benetako lanari dagokion prozentaiaz (heziketa teorikoa gutxituz)

9 2-PRAKTIKATARAKO KONTRATUA (LK berezia)
arauak; LEren 11.1 art.a eta 488/1998 Errege Dekretua. Berezko helburua; Tituludun batek trebetasuna lortzeko arlo horretan. Titulu erabilgarriak : Unibertsitatekoak, lanbide heziketakoak edo baliokidetzat jo diren bestelako titulu ofizialak. Ikasketaren barneko praktikak =/= ezin dira kontratu honetan barneratu. LEGE-IRUZURRA; lanpostuak inolako zerikusirik ez badu egindako ikasketarekin  ezdeusa. Hitzarmen kolektiboen bidez gertagarri eta erabilgarriak diren lanpostu, maila eta lanbide kategoriak zehaztu BEREZITASUNA; Ikasketak bukatuez gero  4 urtetan Elbarrituentzat  6 urtekoa da. Atzerrian egindakoak; epea konbalidaziotik Titulu egokia ezean edo kontratatzeko epea egokitik at kontratuez gero lan kontratu mugagabea, baldin eta probaldia bezalako tartea igaro bada. funtsezko ezaugarriak Forma; Idatziz eta eredu ofizialaz. Zehaztuz; titulua eta dagokion praktikak Probaldia; hilabete bat titulu ertaina eta 2 hilabete titulu gorena (Hitzarmen kolektiboek bestelakorik ez badute ezartzen). Iraupena;6 hilabetetik 2 urte arte. Mugapen pertsonala; Langilek ezin du berriro kontratu gehienezko iraunaldia egin badu, Berrikuntza. 16/2013 ED legeak ETTren bidez kontratu hau egitea onartu zuen. Soldata: Hitzarmen kolektiboen arabera.Horren ezean, gutxienez bere lanbidearen soldataren % 60.a 1. urtean eta % 75.a 2. urtean. ez da diskriminatzailetzat jotzen oinarri objektiboa omen dagoelako (enplegua erraztea, trebetasuna lortzea,...) praktiketako kontratua; litekeena aldi berean lanaldi partzialekoa izateko soldata proportzionala Ziurtagiria; Enpresariak amaitzean egindako praktikak, betetako lanpostuak eta eginkizunak islatzen dituen ziurtagiria eman behar dio langileari. Kontratu hau denbora partzialaz egiten daiteke

10 Biontzako erregelak heziketako kontratuentzat  aspektu komunak
Kontratu amaitzea;  Paktaturiko iraunaldia agortzean + salaketa Aurre-abisua; urte bete baino gehiago luzatu  kontratua 15 eguneko aurre-abisua Enpresariaren kasuan ez badu aurre-abisurik epeko egunak bezalako kalte-ordainak ordaindu Eraberritzea; Epe-muga igaro ezkero + lanean jarraituz = denbora ez mugatutako luzatu Kasu horretan; ezin da probaldi berri bat ezarri eta praktiketako edo prestakuntzako kontratuaren denbora kontuan hartzen antzinatasunerako. gehienezko epea baino txikiagoa  lanean jarraitzen bada isilpeko luzapen automatikoa maximoraino alderdiek nahi badute mugagabe bihurtuz kontratua eraberri dezatela finkotasunaren aldeko lege usteak :  “iuris tantun” motakoak 1.-Langileak kontratatzeko eskatzen diren betekizunak ez badituzte ase 2.-Gizarte segurantzan alta ez bazaio ematen. Baldin eta legez ezarri ahal den probaldia bezalako tartea igaro bada. 3.- Kontratua idazten ez bada edo dagozkion betekizun formalak ez badira gauzatzen. 4.gehienezko epea igaro eta gero lanean jarraitzekotan 5. Lege-iruzurrean egindako kontratuak (kasu honetan iuris et de iure  kontratu finkoaren alde - Kontrako froga onartzen da. Betekizun formalak; Enplegu bulego publikoan kontratua egin eta hurrengo 10 egunetan erregistratu  Ez betetzea arau-hauste arina da. - elbarrituak kontratuez gero honen bidez Gizarte Segurantzaren enpresa kuotaren gutxitzea izango du, hain zuzen ere % 50a kontratuen irauten duen bitartean. Kontratuaren Etendura; Kontratu eteteak ez dakar kontraturen iraunaldia luzatzea (horren kontra pakturik ez badago)

11 1.4 LANALDI MUGATUTAKO KONTRATUAK (Kontratu berezia)
ARAUAK. LEren 12 art.a , 489/1998 Errege Dekretua. Berezko helburua: ohizko lanaldian baino ordu gutxiagoetan lan egitea. Erabateko malgutasuna lana antolatzerakoan. erreferentziazko lanaldia baino txikiago bada  lanaldi partzialekoa da Berezitasuna: Erreferentzia egunero, astero, hilero edo urtero egiten diren ohizko orduak dira arlo horretan. Ez dago ez maximorik ez minimorik, baldin eta ohizkoak baino ordu gutxiagoak egien gero. funtsezko ezaugarriak Forma: Idatziz, eredu ofizialean eta lan orduak eta ordutegia zehaztuz Lege ustea; Idatziz egiten ez bada, lanaldi osorako eta iraunaldi ez mugatutako kontratua dela legez susmatuko, horren kontra froga onartzen bada ere. Iraupena, Lanaldi partzialekoak iraunaldiari begira mugagabeak edo mugatuak izan ahal dira.prestakuntzako kontratua ezin da izan lanaldi partzialekoa. Beste lan baldintzei dagokienez: parekidetasun eta proportzionalitasunaren printzipioen arabera  lanaldi mugatuan lan egiteagatik legez edo hitzarmen kolektiboaren bidez ezarri ahal diren berezitasunak izan ezik. Soldata; egindako orduen arabera izango da, lanaldia arruntarekiko proportzionalitateaz. Gizarte Segurantzaren babesa: Kotizazioak egindako orduen arabera Kotizatzeko epeak eta oinarri erregulatzailea kalkulatzerakoan  lan egindako orduak kontutan hartuko dira. Aparteko orduak: 2012ko erreformaz onartuak Baina 16/2013 ED Legeak debekatu zituen berriz (ezinbestekoak izan ezik) Egindako orduen errigistroa: ez bada egiten  kontratu mugagabea eta denbora osokoa dela ulertuko da. 5/2001 Edlak aurretik zeuden mugak ezabatu zituen.

12 1.4 LANALDI MUGATUTAKO KONTRATUAK (ordu osagarriak)
Ordu osagarriak; Hitzarmen kolektiboen bidez erregula daitezke. Lege erregulazioa ordu osagarria = Paktaturiko lanaldiaren gain egiten den ordu gehiago bakoitza. Bi motak. Paktaturikoak eta borondatezkoak Beharrezko= ageriko akordio idatzia eredu ofizialean, aurretik. enpresariak agerian paktuez gero soilik eska diezaioke langileari ordu osagarrien kopurua akordioaren bidez Maximoa: paktaturiko lanaldiaren ehuneko 30a. (hitzarmen kolektiboek tope hori %60raino) Muga  lanaldia + ordu osagarriak + borondatezkoak = lanaldia arrunta ezin da igaro Aurre-abisua = 3 egun lehenago ezagutzeko eskubidea du Ordainketa = arrunta bezalakoak ordaintzen eta kotizatzen dira Ordu osagarrien paktua eraginik gabe  langileak arbuiatzen badu 15 eguneko aurre abisuaz. Arrazoiak * erantzukizun familiarrak *formazioarako beharrak (ordutegia-arazoak direnean * beste denbora partzialeko kontratuarekin bateraezintasuna Borondatezkoak: 10 ordu baino handiagoetan soilik Muga: gehinez lanaldiaren eheneko 15raino m( hitzarmen kolektiboz %30raino) Langileak ukatzea: ezin da zigortu

13 LANALDI MUGATUTAKO KONTRATUAK
Lanaldia: Jarraitua edo zatika (langile arruntena baino txikiago izanez gero soilik eten bat egin daiteke) Kontratu berritzea.Lanaldi osotik partzialera pasatzera edo alderantziz onargarria  adostasunaz edo Leteko 41 art.aren `prozeduraz Baina ezin da zigortu langilea aldaketa ez onartzeagatik Informatzeko eskubideak eta bermeak enpresariak lanpostu hutsen berri eman behar die langileei. Enplegurako lehentasuna; partzialera pasatu direnak eta hasieratik partzialeko lanaldia izanik 3 urte bete eta gero Hitzarmen kolektiboetan  lanaldi partzialeko langileak lanbide heziketa jarraituan parte hartzea erratzeko neurriak, lanaldi osokoak partzialera berritzeko baldintzak eta betekizunak (hezkuntza eta arrazoi familiarrak kontuan hartuz)

14 motak sasoiko lan finkoak eta aldizkako lan finkoak  lanaldia urte tarte batean gertatzen da, ez da luzatzen urteko egun guztien zehar Behin behineko kontratutik bereizgarria  iraunkortasuna. obra edo zerbitzu jakinetik bereizgarria = lan-behar hauen izaera arrunta eta orokorra enpresaren jardueran. forma idatziz; lan ordutegia eta lanaldia zehaztuz kontratuak iraunkorrak eta mugagabeak ( aldi baterako kontratuak erabiliko dira lan iraunkorretan onartzen diren kasuetan : elbarrituen enplegua sustatzeko neurria bezala, hain zuzen ere) Aldizkako aritzearen bukatzean kitatzea  ordaintzeko kontzeptu eta zenbatekoentzat, ez lan harremana amaitzeko. Deialdia : jarduerak egingo diren bakoitzean langileei deitu behar die. Hitzarmen kolektiboetan prozedura deitzeko Langile bati ez badiote deitzen  iraizpena bezala erreklamatu ahal du, epea berak deialdiaren eza jakin duenetik aurrera hasiko da kontatzen (bidegabeko kaleratzea) Sasoien artean  lan kontratua etete-aldia aldizkako jarduera hasiz gero langile guztiei ez die deitzen beharrezkoak ez direlako =ez da kontratuaren amaiera (agian hurrengoak bai izango direlako beharrezkoak) eta ez da ere beharrezkoa enplegu erregulazioarena. lan beharrak asetzeko baldin eta enpresa jarduera arruntekoak badira hasteko eta bukatzeko data ziurrik gabe lan beharrak iraunkorrak izanez gain data ziurrarekin [1] Zuzenki legearen terminologia (fijos continuos y fijos discontinuos) euskaratu beharrean termino desberdinak erabiltzea (sasoiko eta aldakizko lanak) hobetsi dugu. Gure ustez hauen bidez hobeto ulertzen da egoera horien arteko desberdintasuna, lehengoa sasoiko langilea baita eta bigarrena ez.

15 1.4.2 Jubilazio (erretiro) partziala eta txandako (erreleboko) kontratuak
Arauak: LEren 12 art.a eta 2317/1993 E.Dekretua Ezaugarria: Bi lanaldi mugatutako kontratuak dira, elkarrekin lotuta egonik. Berezitasuna: erritiro hartzeko dagoen langielak ,  adina baino 5 urte lehenago gehienez enpresari ados jarriz jubilazio(erretiro) partziala eskatzea (Erdian lanean eta beste erdian erretiroan). Lanaldia betezko  beste pertsona kontratatzea ( langabetua edo aldi baterako kontratatua) = txandako kontratua erretiro partziala eta txandako kontratua batera  Kontratu osagarriak dira elkarrekin. Betekizunak bereziak eskatzen dira erretiro partziala egiteko: 1. Partzialki jubilatu nahi duen langileak lanaldia osoko kontratua izatea eta irmoa izan enpresan 2.- Jubilatzeko baldintzak izan, adina izan ezik (61 urte bederen izatea) 3.- Ados jarri enpresarekin. 4.- Libre geratzen den lanaldirako beste pertsona kontratatzea. Erretiro partzialean dagoen langilearen egoera ondokoa izango da: Lanaldia % 25tik, gutxienez, % 85raino gehienez gutxi daiteke. Soldata = lanaldiaren araberakoa Kontratu amaitzea: Jubilatzeko gutxienezko adinera heltzean borondatez edo gehienezko adinera helduez gero orduan halabeharrez Txandako kontratuaren helburua = erretiro partziala osatzea funtsezko ezaugarriak Forma = idatziz, eredu ofizialean eta ordezkatzen den langilearen datuak ezarriz Beteko den lan postua erretiro partzialarena edo beste bat izan daiteke. Lanaldia osoko edo partzialekoa izan daiteke gutxienez erretiro partzialekoak gutxitu duen lanaldiaren baliokidea Iraunaldia; kontratua mugagabea edo aldi baterako  jubilatzeko adinera geratzen den tarterako aldi baterako iraunaldia egitekotan  beste langilea osoki jubilatzean amaituko da. Txandako langilearekiko harreman bukatuez gero  enpresariak beste langile langabea kontratu behar du. Bestela, enpresariak erretiro partzialaren pentsioa ordaindu beharko dio Gizarte segurantzari 27/2011 Legeak aldatu zuen erregulazioa eta baliteke hurrengo urtean berriro aldatu izatea

16 1.4.3. Kontratu partziala hezkuntzako helbururik
4/2013 Errege Dekretu Legek Sortutakoa Langileen baldintzak: 30 urte bainio gazteagoak izatea, Enplegua Baleagoan inskribaturik egotea eta: Langabetuak izatea, 12 hilabete enplegu-bulegoan inskribaturik egotea azken 18 hilabetetan. Ez izatea laneko esperientziarik (edo 3 hilabete baino txikiagoa izatea) Beste jarduera arlorik etortzea Kontratuaren ezaugarriak Denbora mugagabea edo aldi baterakoa Lanaldi partziala: denbora osoko langile baten ehuneko 50raino Hezkuntza enplegua formazioarekin bateragarria izatea edo aurreko 6 hilabetean egitea ziurtatzea. Ez da beharrezkorik formazioa lan posturekin loturik egotea Hezkuntzako Aukerak: Enplegu Zerbitzu publikoek bultzaturik edo ziurtaturik Hizkuntzetan edo informatzeko eta komunikatzeko teknologietan (gutxienez 90 orduak urtero) Enpresaren baldintzak: Aurretik kontratuaren aurreko 6 hilabetetan kaleratze desegokirik ez egitea. Geroztik enplegu mailarik mantentzea (12 hilabeteen zehar bederen)

17 2.Iraunaldi araberako Sailkapena Kontratu mugagabeak eta mugatuak
Aurre ikusitako iraunaldiaren arabera lan kontratuak mugagabeak edo mugatuak izan ahal dira Kontratu egilek ez dute aurre ezagututako Bukaerarik ezartzen eta lan harreman iraunkorra izango da Kontratu mugagabea = langilea irmoa eta finkoa Lan behar iraunkorrak asetzeko  kontratu mugagabeak Iraupen jakina dute. Aldi baterako kontratuak dira Epe hori heltzean bukatzen dira Kontratu mugatua = Aldi baterako langilea Kontratua denboraldi baterako Ahal izateko Egiturazko kausa Beraz, desberdintasunak aldez aurretik jarritako Epea kontratua bukatzeko egotean datza Ez dago inolako berma berezirik kontratu Mugagabearen alde Denboraldi baterako kontratuak egiteko legeak Onartutako zioren batekin bat etortzea eskatzen da

18 2.1 Aldi baterako kontratazioaren motak; egiturazko kausak
1. obra edo zerbitzu jakina egitekoa 2 merkatu gorabehera, lan pilaketa edo gehienezko eskaerarengatik (behin behineko langileak) 3. Lan postua gordetzeko eskubidea duen langilea ordezkatzekoa ((Ordezkatzeko eta bitarteko langileak) 4. Lehenengo enplegua 5. administrazio Publikoak langabetua lan merkatuan txertatzeko kontratua 4 motak

19 Berrikuntzak eta neutralizazioak
Berrikuntza; 5/2006 E.D Legeak eta 43/2006 Legeak LEren 15.5 artikuluari eman zioten erredakzio berria 30 hilabetetan aldi baterako kontratuen bidez eta lanpostu bera betetzeko 24 hilabete baino gehiago kontratu izan diren langileak finkoak eta irmoak bihurtzen dira. Berdin da kontratazioa ABLEren bidez egin bada edo zuzenki, baina edozein kasutan bi kontratu edo gehiago egin izatea eskatzen da. Hitzarmen kolektiboen bidez betekizun bereziak ezar daitezke aldi baterako kontratazioaren abusua mugatzeko. Zein kontratuetan EZ: bitarteko kontratei, ez eta heziketakoei eta ere ez txanda edo errelebo-kontratuari. Zeinetan Bai:, behin behineko langileei edo obra edo zerbitzu jakinekoei aplikatzen zaie soilik. Argi dago neurri honen bidez aldi baterako kontratu-kateak eragotzi nahi dela, eta horrela enpleguaren egonkortasuna sustatuz Erregela hau izozturik egon da tik ra arte (10/2011 ED Legearen 5 artikuluak ezarri zuen neutralizazioa) Baliteke neuralizazioa zabaltzea geroztik

20 2.2. Lan edo zerbitzu jakin baterako kontratua
Araua; LEren 15. art.a eta 2720/1998 ED Helburua : obra edo zerbitzu zehatza, jakina burutzea  obra edo zerbitzuak enpresaren jardueratik bereizgarria eta autonomia izan behar du. denboraren aldetik lan beharra mugatua bada ere, aldez aurretik ezin da zehaztu iraupena. Beraz, enpresaren berariazko beharrak aurre egitekoa Berezitasuna; Hitzarmen kolektiboren bidez zer nolako lanak kontratu mota honen bidez bururatu ahal diren zehazta daiteke (eta orduan horiek bakarrik egin ahal dira honen bidez) Forma:idatziz . (6. art.a). Beharrezkoa : objektua obra edo zerbitzu jakina zehaztea eta identifikatzea. Bestela kontratu amaiera ezin da justifikatu eta kontratua mugagabea dela ulertuko da. Hurrengo 10 egunetan Enplegu-Bulegoan erregistratu beharra Iraupena; Obra/zerbitzua egiteko beharrezkoa; data ziurra kontratua bukatzeko ez da ezagutzen. kontratu mota hau baldintzapeko kontratua dela; obra edo zerbitzu irauten duen arte Kontratuaren amaiera : Obra bukatzea + salaketa = borondatezko adierazpena da kontratuko epea dela eta amaitzako. Obra edo zerbitzua mailaka edo lanbide kategorien arabera gradualki bukatzea onargarria eta arrunta da. Obra bukatu baino lehen edo langileari dagokion lanbide jarduerak amaitu aurretik harreman bukatutzat jotzen bada kaleratze desegokia paktaturiko obra edo zerbitzua ez egitea bestelako jarduera baizik, abusutzat jotzen da eta lan kontratua mugagabea dela ulertuko da. Kontratu-kateak; 30 hilabetetan kontratu honenen bidez eta lanpostu bera betetzeko 24 hilabete baino gehiago kontratu izan diren langileak, bi kontratuz, finkoak eta irmoak bihurtzen dira

21 2.3 BEHIN BEHINEKO KONTRATUA EKOIZTEKO GORABEHERAGATIK
Araua; LEren 15. art.a eta 2720/1998 ED Helburua: Merkatu eskakizunen gorabeherak lan pilaketa edo gehiegizko eskaerak aurre egiteko, nahiz eta enpresaren ohizko jarduera izan ere.  ez ohizko eta aparteko lan beharra erabat koirunturala dena.  malgutasuneko tresna da. Aldizkako lan finkoetatik bereizteko  behin behineko kontratuek behar iragankorrei erantzuteko eta aldiz besteak beharrak iraunkorrei. Berezitasuna; Arloko Hitzarmen kolektiboek iraunaldi maximoa eta noiz erabili ahal den alda dezakete. Epea 18 hilabeteraino luza dezakete eta iraunaldia ezin da jarritako epearen hiru laurdena baino handiago edo 12 hilabete baino luzeago. Forma; 4 aste baino handiagoak idatziz. + halabeharrez data jakina aipatu behar da Iraupena; Aurretik zehaztutakoa, gehienez 6 hilabete 12 hilabetetan Iraunaldia 6 hilabete baino gutxiagoa itzartzen bada, behin bakarrik 6 hilabeteraino luza daiteke, parteek nahi badute. Iraunaldi maximoa baino txikiagoa  lanean jarraituez gero iraunaldi maximoraino luzapena Gehienezko muga igarotzean, lanean jarraituez gero  kontratua mugagabe bihurtuko dela ulertuko da. Kontratu amaitzea: paktaturiko iraunaldia igarotzean Iraunaldi maximoa agortzean, salaketa ageririk ez eta lanean jarraitzekotan denbora ez mugatua bezala luzatzen dela ulertuko da, kontrako froga izan ezik. Aurre-abisua ez da beharrezko. Kontratu-kateak; 30 hilabetetan kontratu honenen bidez eta lanpostu bera betetzeko 24 hilabete baino gehiago kontratu izan diren langileak, bi kontratuz, finkoak eta irmoak bihurtzen dira

22 2.4 BITARTEKO KONTRATUAK Araua; LEren 15. art.a eta 2720/1998 ED
HELBURUA: bi egoera desberdinak : a.- Arau, hitzarmen kolektibo edo akordio indibidualaren bidez lan-postua gordetzeko eskubidea duen langilea ordezkatzeko (lan kontratuaren etendurak) b.-lan postua iragankorki betetzeko hautatze edo promoziozko prozedura irauten duen bitartean Ordezkatuko den langilearen lanpostua izatea ez da beharrezko. Berezitasunak; a.-langile ordezkatuaren izena eta ordezkatzeko kausa kontratuan zehaztea eta beteko den lan-postua (ordezkatzeko langilearena edo beste batena) b.- hautatzeko prozeduran dagoen lanpostua zehaztuz Forma; idatziz, ordezkatuta izaten den langilea eta beteko den lanpostua adieraziz Iraupena; a.- Ordezkatutako langilearen eskubidea irauten duen bitartean. b.- betirako betezko prozedurak irauten duena, gehienez 3 hilabete. Administrazio publikoetan arautegi bereziaren arabera hautatzeko prozedurak irauten duena Kontratuaren amaitzea: a.- 1.-Ordezkatutako langilea berreranstean 2.-Legez edo akordioaz ezarritako epea berreransteko igarotzean 3.-lanpostu gordetzeko eskubidea sortu zuen kausa iraungitzean. b.-Hautatzeko prozeduran 3 hilabete eta administrazio Publikoetan dagokion epean igarotzean. - amaitzeko kausak gertatzean, salaketa ageririk ez bada eta lanean jarraitzen bada  denbora ez mugatua bezala  kontrako froga izan ezik. aurre-abisua; paktatzen den arabera. Lanaldia; Arau orokorraz lanaldi osokoak izan behar dira bi salbuespena; - Lanaldi partzialeko langileak ordezkatzeko eta legez edo akordioz tarte batez langile batek daukan lanaldia gutxitua osatzeko egiten denean.

23 2.5. lehenengo enplegurako kontratua
4/2013 Errege Dekretu Legeak sortutakoa. Langileen baldintzak: 30 urte bainio gazteagoak izatea, Enplegua Baleagoan inskribaturik egotea eta: Ez izatea laneko esperientziarik (edo 3 hilabete baino txikiagoa izatea) Kontratuaren ezaugarriak Aldi baterako; Leren 15.1.b art.rena arabera: Iraupena: gutxienez = 3 hilabete y gehienez 6 hilabetea Lanaldia  lanaldi osoz edo partziala (kasu horretan denbora osoko langile baten lanaldiaren ehuneko 75ª gutxienez) Enpresaren baldintzak: Aurretik kontratuaren aurreko 6 hilabetetan kaleratze desegokirik ez egitea. Geroztik enplegu mailarik mantentzea (12 hilabeteen zehar bederen)

24 2.6 Administrazioren berezitasunak aldi baterako kontratatzerakoan
administrazioak baditu beste ezaugarri aipagarria Hiritar guztien eskubidea lan postu publikoak eskuratzeko (merituen arabera) aldi baterako kontratazioak gaizki egin ez gero mugagabe bihurtzen den kasuetan? 1998 baino lehen epai gehienek aldi baterako kontratazioen hutsuneak kalte-ordainak ematea ekartzen zuen, baina ez kontratu mugagabe bihurtu eta 2.eko Auzitegi Goreneko epaiek; kontratu mugagabea eta lan harreman irmoa edo langile finkoa izatea bereizi kontratua mugagabe bihurtzea baina ez harreman irmoa izatea. Ondorioa; kontratua denboraz ezin amaitu Administrazioak dagokion moduan lanpostua estali behar du eta orduan langileren harreman hori bukatutzat joko da

25 2.7. Erregela komunak aldi baterako kontratuentzat
Berdintasun printzipioa; aldi baterako langileei tratu txarragoa ematea debekatzen da, bereizkeriatzat joz eta deuseza izanik egindako portaera. kontratua amaitzeko ez den beste guztian berdintasunaz tratu beharra inolako berezitasunik gabe. Informatzeko beharra: enpresa-buruak langile hauei lan-postuen berri eman behar die. Horren bidez, langile guztiek aukera izango dutela irmoak izateko bermatu nahi da. Lege uste berezia; Salaketarik ez eta langileak lanean jarraitzekotan  mugagabea dela ulertuko da kontrako froga izan ezik. Aurre-abisua; urte bete baino luzeagoa bada aurre-abisua (15 egunekoa gutxienez) amaitzeko Enpresariak aurreabisurik ez kalte-ordainak = aurre-abisuaren soldata langileari Kontratuaren etendura; Kontratu eteteak ez dakar kontraturen iraunaldia luzatzea:(kontra pakturik onargarriak) Ez-mugatuaren aldeko lege-usteak; 1.- Iuris tantum lege usteak, kontrako frogarik onartzen den lege ustea:: a.- Kontratua idazten ez bada edo kasu bakoitzaz eskatzen diren bestelako betekizun formalak ez badira betetzen b.- Langileei Gizarte asegurantzan altan eman ez, probaldia bezalako epea igaroez gero Jarduera edo kontrataturiko zerbitzuen izaeratik aldi baterako izatea ez bada ulertzen. 2.- Iuris et de iure lege ustea, kontrako frogarik onartzen ez den egoerak: Lege-iruzurrean egindako kontratuak ez mugatutzat jotzen dira. Bestetik 5/2006 ED Legeak eta 43/2006 Legeak ezarri zuten eraberritze automatikoa 30 hilabeteko epean aldi baterako kontratu bi edo gehiagoren bidez 24 hilabetetan egondako langilea irmoa eta finkoa da soilik bi egoeretan : behin-behineko langileekin eta obra edo zerbitzu jakineko kontratuetan

26 3.- ENPLEGU SUSTAPENA 3.1 Enplegu iraunkorra sustatzea;
1997an . Kontratu mugagabe berri bat sortu  Kontratazio mugagabea sustatzeko kontratua Helburua; zenbait langile taldeak kontratazioa erraztea , diru-laguntzaz emanez gain kasu batean kontratu amaitzea kostu txikiagoz egin ahal izatea Baina orain kontratu guztiei zabaldu zaie 2012ko Erreformaz  kontratu berri bat  kontratu mugagabea ekintzaileei laguntzeko Araua. 3/2012 Legearen 4 art.a Zer enpresak erabili ahal dute? 50 langileak baino gutxiagoak dituztenak (kontratu hau egin baino lehen) Ezaugarriak: Lanaldia osoaz eta mugagabea (16/2013 ED Legetik lanaldia partziala ere litekeena da) Berezitasun bakarra: 1 urteko probaldia (LEKO14 art.aren mugak eta Hitzarmen Koletiboarenak ez dira aplikagarriak )/ Ezin probaldia berri bat ezarri langilea egon bada lanpostu horretan) Tarte baterako neurria: langabezia = 15% baino handiagoa den bitartean Ezin da erabili: aurreko 6 hilabeteak kaleratzeko erabakiak hartu badira (3/2012 ED Legea publikatuz geroztik) Sustagarriak: Fiskalak: (art. 43 Sozietate-zergaren Legea, 3/2012 Legearen 17 Azken xedapenak aldaturik) 1. kontratutako langilea urte baino zaharragoa izanik 3000 € gutxitu zergatik Langabetu prestazioarekin kontraturik 50% gutxitzea ( kobratzeke dagoena edo 12 hilabeteko prestazioa, zein den handiagoa dena) i Gizarte Segurantza: Hobariak  1000€/1500€ urteko langileak edo 45 urte baino zaharragoak Betekizuna: kontratua 3 urte mantentzea eta lortutako enplegua  1 urte bete mantentzea Langabetuarentzat pizgarria desenplegu-saria kobratzean izatean => kobratzeke dagoen 25% a kobra dezake

27 3.2. Enplegu sustatzeko plangintza
1997. urte geroztik urtero enplegu sustatzeko egitarauak Gizarte segurantzako enpresa kuotaren hobariak= kuota gutxitzea  gauzatzen dira Honen bidez mugagabeko kontratazioa sustatu, aldi baterako kontratuen kopurua jaitsi eta zenbait langabetuen egoera konpondu. Ezaugarri nabarmenak Zenbait taldetako langabetuak mugagabe kontratatzen dituzten enpresak  onuradunak : (zenbait egoera berezian dauden emakumeak, enplegu eskatzaile moduan 6 hilabete baino gehiago daramaten langabetuak, 45 urte baino zaharragoak, langabeziako prestazioa edo laguntza jasotzen dutenak, genero-indarkeriaren biktimak,...). , desberdinak egoeraren arabera portzentaje finkoa edo ehuneko zehatz bat izan daiteke. Hobariak jasotzeko zorrik ez dute izan behar ez haziendarekin ez eta gizarte Segurantzarekin. Horrez gain, ezin dira baztertuak aurretik honelako plangintza batetik egindako arau-hausteagatik Hobarietatik baztertzen dira hurrengo egoerak: Lan harreman bereziak, espetxeetako zigortuena izan ezik Ezkontide eta 2. gradurainoko senideen kontratazioa. 24 hilabetean enpresa berean kontratu mugagabeaz aritu den langilea kontratatzea eta subrogazioan Aurreko 3 hilabetetan bere lan harreman mugagabea bukatu duten langileen kontratazioa. hobariak jaso duen enpresak lan harreman hori amaiera desegokiaz bukatuez gero  hurrengo 12 hilabetetan ezin du parte hartu [1] Urtero aldatzen denez xehetasunean ez gara sartuko [2] 1451/1983 E. Dekretuak erregulatzen du, diru kopurua 3096 €koa

28 3.3 Enplegua sustatzeko beste neurriak; elbarrituen kontratazioa
Elbarrituak mugagabe kontratuez gero badaude diru-laguntzak eta hobariak . Bestetik elbarrituak aldi baterako kontratatzea sustatzeko neurri gisa onargarria beste sustatzeko neurriak bai estatu mailan bai autonomia erkidegoetan zenbait taldeen kontratazioa bultzatzeko (gazteak,birmoldaketako langileak,...) 3.4.Aldi baterako kontratua enplegua sustatzekoa txertatzeko enpresetan Arautegia: 44/2007 Legea Txertatzeko enpresa = Elkarte anonimoa edo kooperatibak bere helburua bazterketa soziala pairatzen duten pertsonei lan- hezkuntza eta integrazio soziala ematea da Beraz helburua bazterketa sozialeko pertsonak kontrataraztea Berezitasuna: kaleratze objektiboa ez da aplikagarria kontratu honetan (lan-hutsuneak ez dira kontuan hartzen absentismo mailak neurtzeko Iraupena: urte batetik 3 urteraino

29 3.5 Aldez aurretik jubilatutako langileak ordezkatzea
Arauak. 1194/1985 ED, UZTAILAREN 17KOA Helburua:dagokion adina baino lehen jubilatzen den langilea ordezkatzea (64 urterekin) Aldez aurretiko erretiroak aldi berean beste langilea kontratatzea eskatzen du Kontratu mota. Edozein behinekoak eta partzialak izan ezik) Iraupena. Gutxienez 1 urte bete denbora zehatza kontratua izanez gero  urte bete egitean buka daiteke (obra edo zerbitzu jakina izanik ere) Ordezko langilea urte bete baino lehen kalera badoa  kontratu berria egin behar da beste batekin urte betea heltzeko Kontrataturiko langilea =26 urte baino gutxiago  kotizazioarako tipo berezia (ehuneko 12.a)