HƯỚNG DẪN MỘT SỐ CẤP CỨU THƯỜNG GẶP

Presentación del tema: "HƯỚNG DẪN MỘT SỐ CẤP CỨU THƯỜNG GẶP"— Transcripción de la presentación:

1 HƯỚNG DẪN MỘT SỐ CẤP CỨU THƯỜNG GẶP
TS. NGUYỄN VĂN CHI Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

2 NhËn ®Þnh t×nh tr¹ng cÊp cøu
NhËn ®Þnh tinh tr¹ng cÊp cøu lµ c¸c ®¸nh gi¸ người bÖnh ®Ó nhËn ®Þnh møc ®é nÆng theo c¸c møc: + CÊp cøu khÈn cÊp (emergency) + CÇn cÊp cøu (urgent) + B¸n cÊp cøu (semiurgent) + Kh«ng thùc sù cÊp cøu (nonurgent) Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

3 NhËn ®Þnh t×nh tr¹ng cÊp cøu
Nhãm 1: Tinh tr¹ng cÊp cøu nguy hiÓm VÝ dô: ®au ngùc cÊp, n«n ra m¸u, mÊt ý thøc ®ét ngét vµ chÊn th­u¬ng nÆng,.. Tim c¸ch hç trî BN cµng nhanh cµng tèt Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

4 NhËn ®Þnh t×nh tr¹ng cÊp cøu
Nhãm 2: Cã nguy c¬ cÊp cøu cao: VÝ dô: khã thë cÊp , ®au bông cÊp, ®au ngùc, lo¹n thÇn cÊp, yÕu 1/2 ngu­êi, nãi khã, liÖt 1/2 mÆt. Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

5 NhËn ®Þnh t×nh tr¹ng cÊp cøu
Nhãm 3: Cã nguy c¬ cÊp cøu: Sèt cao, khã thë võa, ®au ®Çu, Øa ch¶y,.. Sai lÇm th­uêng gÆp ë nhãm nµy Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

6 NhËn ®Þnh t×nh tr¹ng cÊp cøu
Nhãm 4: Kh«ng cÊp cøu: C¸c BN nhãm nµy kh«ng cho thÊy cã bÊt kú lý do hay cã nguy c¬ bÞ mét bÖnh lý cÊp cøu Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

7 CÇn rÊt nhanh chãng v× chØ cã 4-5 phót ®Ó t¸i lËp l¹i tuÇn hoµn
Ngõng tuÇn hoµn CÇn rÊt nhanh chãng v× chØ cã 4-5 phót ®Ó t¸i lËp l¹i tuÇn hoµn MÊt ý thøc ®ét ngét ë bÖnh nh©n tØnh Đét ngét ngõng thë hoÆc thë ng¸p MÊt m¹ch c¶nh vµ/hoÆc m¹ch bÑn Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

8 Chain of Survival Rapid access Rapid CPR Rapid defibrillation
Rapid advanced care Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

9 Hç trî tuÇn hoµn ( Circulation support)
Håi sinh tim phæi c¬ b¶n Hç trî tuÇn hoµn ( Circulation support) Ðp tim Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

10 Sèc Ph¶n VÖ Nguyªn nh©n chia thµnh 4 nhãm dÞ nguyªn:
Thuèc (dÞ nguyªn chÝnh): Näc c«n trïng: do cã men trong näc, c¸ Thøc ¨n, h¶i s¶n DÞ nguyªn theo ®­uêng k/khÝ: phÊn hoa Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

11 BiÓu hiÖn sèc ph¶n vÖ TriÖu chøng xh vµi phót sau tiÕp xóc dÞ nguyªn
Lo sî, hèt ho¶ng, c¶m gi¸c rÐt run, nhøc ®Çu, ®á m¾t víi c¶m gi¸c sèt, trèng ngùc, tª b×, ï tai, ho, h¾t h¬i, c¶m gi¸c khã thë N«n, ®au quÆn bông, ®á da, mÈn ngøa M¹ch nhanh nhá, huyÕt ¸p tôt, khã thë V· må h«i, ®Çu chi l¹nh Rèi lo¹n ý thøc, cã thÓ TV Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

12 Xö trÝ ban ®Çu sèc ph¶n vÖ
Ngõng ngay tiÕp xóc víi dÞ nguyªn §Çu thÊp, nghiªng mét bªn, ñ Êm Gọi hỗ trợ Cho Adrenalin (nếu cã) ChuyÓn BN Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

13 VẤN ĐỀ TOÀN CẦU VÀ CHIẾN LƯỢC
TAI BIẾN MẠCH MÁU NÃO: VẤN ĐỀ TOÀN CẦU VÀ CHIẾN LƯỢC Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

14 THÁCH THỨC? 2005: - 16 triệu bệnh nhân TBMMN lần đầu
- 5,7 triệu bệnh nhân tử vong, 5 giây 1 cas. 2030: triệu người mắc lần đầu - 7,8 triệu người tử vong, Mỹ: Mỗi 45 giây có 01 trường hợp đột quỵ não cấp. THÁCH THỨC? Centers for disease Control and Prevention and Heart disease and Stroke Statistics Update. Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

15 ĐẠI CƯƠNG Chi phí cho đột quị hàng năm ở Mỹ là 36.5 tỉ USD.
Chăm sóc y tế, thuốc men, số ngày nghỉ việc GDP của Việt Nam: tỉ USD (2013) Chưa có số liệu đầy đủ về chi phí đột quị tại VN Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

16 ĐẠI CƯƠNG Chúng ta cần nhớ: Phòng đột quị tốt hơn điều trị
Một xu phòng ngừa đáng giá 1000đ điều trị Benjamin Franklin Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

17 Hệ thống mạch máu Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

18 Hệ thống mạch máu Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

19 Hệ thống mạch máu Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

20 80% đột quỵ có thể phòng ngừa được
§ét quþ n·o cÊp 80% đột quỵ có thể phòng ngừa được Cần có hướng dẫn giúp giảm nguy cơ bị đột quỵ…. Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

21 §ét quþ n·o cÊp Các yếu tố nguy cơ gây đột quỵ não cấp tính
có thể thay đổi được: + Tăng HA + ĐTĐ + RL lipid máu + Hút thuốc lá, + RL nhịp tim, van tim, mạch máu. + BN đã có đột quỵ não + Dùng thuốc, lạm dụng rượu Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

22 §ét quþ n·o cÊp Các yếu tố nguy cơ không thể thay đổi được: + Tuổi
+ Giới + Chủng tộc + Tiền sử gia đình + Di truyền, Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

23 §ét quþ n·o cÊp Chiến lược: Điều trị dự phòng cấp 1
Điều trị đột quỵ não giai đoạn cấp tính Điều trị dự phòng cấp 2 Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

24 §ét quþ n·o cÊp C¸c dÊu hiÖu vµ tr/c gîi ý BN cã thÓ bÞ ®ét quy cÊp:
§ét ngét bÞ yÕu hay tª ë mÆt, tay hay ch©n, ë 1 bªn cña c¬ thÓ §ét ngét bÞ ló lÉn RL nãi hay hiÓu lêi nói §ét ngét bÞ rèi lo¹n vÒ nh×n ë mét hay c¶ hai m¾t §ét ngét bÞ rèi lo¹n d¸ng ®i MÊt th¨ng b»ng hay rèi lo¹n ®iÒu hßa ®éng t¸c §ét ngét ®au ®Çu d÷ déi kh«ng râ c¨n nguyªn. Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

25 Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai - 2017

26 The 7 D’s of Stroke Care Detection (Ph¸t hiÖn) sù xuÊt hiÖn c¸c dÊu hiÖu vµ triÖu chøng đột quỵ não. Dispatch (Th«ng b¸o) cho hÖ thèng hç trî cÊp cøu (gäi 115 hay ®éi vËn chuyÓn cÊp cøu). Delivery (VËn chuyÓn nhanh BN) đến c¬ së y tÕ cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn cÊp cøu BN bÞ đột quỵ não (cã kh¶ n¨ng chÈn ®o¸n vµ ®iÒu trÞ cÊp cøu) Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

27 The 7 D’s of Stroke Care Door (Tíi Khoa CÊp cøu): Thêi gian tõ khi bÞ đột quỵ tíi khi BN ®­uîc vËn chuyÓn tíi ®¬n vÞ cÊp cøu. Data (Thu thËp d÷ liÖu): Khám lâm sàng, chôp c¾t líp vi tÝnh (CT scan) Decision (QuyÕt ®Þnh): quyÕt ®Þnh ®iÒu trÞ can thiÖp vµ tiªu huyÕt khèi Drug (Dïng thuèc): Theo chØ ®Þnh và theo dõi quá trình ĐT Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

28 CT scan sọ Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

29 MRI sọ não Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

30 CHỤP MẠCH NÃO Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

31 ĐIỀU TRỊ TRONG GIAI ĐOẠN CẤP
Thuốc tiêu sợi huyết Lấy huyết khối cơ học Tiêu sợi huyết não thất Dẫn lưu não thất Phẫu thuật máu tụ nội sọ Can thiệp bằng Coils Can thiệp bằng stent Mở sọ, kiểm soát ICP, Oxy não, tưới máu não,… Các điều trị chuẩn: Hô hấp, HA, thuốc ức chế kết tập tiểu cầu, Statine, đường máu,… Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

32 ĐIỀU TRỊ DỰ PHÒNG CẤP 2 Tập trung vào kiểm sóat tốt các yếu tố nguy cơ có liên quan đến đột quỵ não, như: Kiểm sóat HA, Các thuốc ức chế kết tập tiểu cầu Statine và kiểm sóat lipid máu, kiểm sóat đường máu Kháng đông trong rung nhĩ Kiểm sóat hẹp động mạch cảnh Bỏ thuốc lá Thay đổi lối sống Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

33 ĐIỀU TRỊ DỰ PHÒNG CẤP 2 VỚI THUỐC LÁ Các nghiên cứu quan sát cho thấy ngừng hút thuốc lá làm giảm nguy cơ đột quỵ não ít nhất 1,5 lần. Nếu nguy cơ đột quỵ não hàng năm là 7%, thì ngừng hút TL: + Giảm nguy cơ đột quỵ (và các biến cố mạch máu nghiêm trọng khác) từ 7% xuống 4,7%/năm, + Giảm nguy cơ tương đối ít nhất 33% và giảm nguy cơ tuyệt đối ít nhất 2,3%. Nguy cơ tử vong tương đối và bệnh TM đều giảm sau khi ngừng hút thuốc lá MARA LAMBERT - AHA/ASA Guidelines on Prevention of Recurrent Stroke;  Stroke, January 2011 Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

34 ĐIỀU TRỊ DỰ PHÒNG CẤP 2 VỚI THAY ĐỔI LỐI SỐNG Tinh thần cân bằng, luyện tập thể chất hợp lý, chế độ ăn nhiều rau, trái cây và hạn chế muối Luyện tập thể chất giảm nguy cơ tương đối của các biến cố mạch vành và giảm khoảng 5 mmHg HATT Giảm khoảng 3-9% trọng lượng cơ thể thì có thể làm giảm HATT khoảng 3- 5 mmHg và HATTr 3mmHg Nếu giảm natri ăn vào 118mmol ( tương đương 6,7g/ngày) trong 28 ngày làm giảm HATT thu 3,9mmHg MARA LAMBERT - AHA/ASA Guidelines on Prevention of Recurrent Stroke;  Stroke, January 2011 Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

35 nhåi m¸u c¬ tim cÊp Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

36 NMCT cÊp: VÊn ®Ò thêi ®¹i
Nhåi m¸u c¬ tim (NMCT) cÊp: nguyªn nh©n hµng ®Çu g©y tö vong ë Mü vµ c¸c n­uíc ch©u ©u Mü: 1 triÖu bÖnh nh©n nhËp viÖn b/nh©n tö vong hµng n¨m ViÖt nam: ®ang gia t¨ng nhanh Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

37 Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai - 2017

38 Nhåi m¸u c¬ tim cÊp Gi¶I phÉu ®éng m¹ch vµnh: §M vµng ph¶i Nh¸nh mò
§M vµnh tr¸i Nh¸nh LThÊt tru­íc Khoa cÊp cøu bÖnh viÖn B¹ch Mai

39 H×nh ¶nh §MV

40 Gi¶i phÉu bÖnh Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

41 Gi¶i phÉu bÖnh

42 L©m sµng C¬n ®au th¾t ngùc ®iÓn hinh:
Đau bãp nghÑt phÝa sau x­u¬ng øc, lan lªn vai tr¸i KÐo dµi h¬n > 20 phót vµ kh«ng ®ì khi dïng Nitroglycerin Mét sè TH ®au cã thÓ lan lªn cæ, c»m, vai, sau l­ung, tay ph·i, hoÆc vïng th­uîng vÞ Mét sè tr­uêng hîp kh«ng râ ®au (NMCT thÇm lÆng) Trong tr­uêng hîp ®au lan nhiÒu ra phÝa sau l­ung ph·i ph©n biÖt víi t¸ch thµnh ®éng m¹ch chñ. C¸c triÖu chøng ®i kÌm: v· må h«i, khã thë, håi hép ®¸nh trèng ngùc, n«n hoÆc buån n«n, ló lÉn... ®ét tö còng lµ mét trong nh­ung thÓ hay gÆp cña NMCT cÊp. Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

43 NMCT vïng tru­íc Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

44 Xö trÝ ban ®Çu NMCT Đat BN t¹i gi­uêng.
Thë « xy: víi liÒu 2-4 lÝt/phót Gi¶m ®au Gäi hç trî. Gäi cÊp cøu ĐÞnh h­uíng vËn chuyÓn Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

45 Can thiÖp §MV trong giai ®o¹n cÊp cña NMCT
Can thiÖp ngay th× ®Çu (Primary PCI) Can thiÖp cøu nguy (Rescure PCI) sau khi dïng thuèc tiªu huyÕt khèi thÊt b¹i Can thiÖp §MV tr× ho·n (Delay PCI): sau khi cho thuèc tiªu huyÕt khèi thµnh c«ng, ®¸nh gi¸ l¹i t­íi m¸u c¬ tim -> PCI Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

46 Minh ho¹ ®Æt Stent ®Ó ®iÒu trÞ hÑp §MV
H/¶ §MV tæn th­¬ng §­a Stent vµo §MV Sau khi ®Æt stent B¬m bãng cã Stent Minh ho¹ ®Æt Stent ®Ó ®iÒu trÞ hÑp §MV Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

47 H×nh minh häa nong vµ ®Æt Stent
Tr­íc nong HÑp 95% LCx §Æt Stent Sau ®Æt Stent H×nh minh häa nong vµ ®Æt Stent Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

48 Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai - 2017

49 §iÒu TrÞ Sau giai ®o¹n cÊp cña NMCT
KiÓm so¸t c¸c yÕu tè nguy c¬: T¨ng HA, tiÓu ®­uêng, RL lipid m¸u, lo¹n nhÞp, bÖnh van tim,... Dù phßng t¸i ph¸t: Chèng ®«ng øc chÕ kÕt t¹i tiÓu cÇu,.. TËp luyÖn, sinh ho¹t nghØ ng¬i Gi¶m c©n Bá thãi quen cã h¹i: Thuèc l¸, l¹m dông r­u¬u, bia Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

50 TI£U CH¶Y CÊP Khëi ph¸t nhanh chãng rÇm ré N«n nhiÒu
Kh«ng sèt hoÆc sèt nhÑ §au bông §i ngoµi nhiÒu lÇn, sè l­uîng ph©n mçi lÇn nhiÒu, chñ yÕu lµ n­uíc, ph©n kh«ng cã nhµy, m¸u T×nh tr¹ng mÊt nu­íc cÊp Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

51 Xö TRÝ BAN §ÇU - §u­êng uèng: khi mÊt n­uíc møc ®é nhÑ
Båi phô n­uíc vµ ®iÖn gi¶i: - §u­êng uèng: khi mÊt n­uíc møc ®é nhÑ ORESOL Pha dung dÞch theo tiªu chuÈn cña OMS (1 lÝt: 20g ®­êng glucose + 3.5g muèi NaCL + 2.5g NaHCO g KCL) - §­uêng truyÒn TM L­uîng dÞch trong 24h ph¶i b»ng l­uîng n­uíc ®· mÊt + lu­îng nuíc tiªu thô trong ngµy + l­uîng dÞch mÊt tiÕp tôc Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

52 Mét sè cÊp cøu kh¸c Khã thë §au ngùc §au ®Çu Co giËt H«n mª §uèi n­íc
Ngé ®éc cÊp Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai

53 Thank you Khoa cÊp cøu a9 bÖnh viÖn b¹ch mai