INICIOS E CONSOLIDACIÓN DO RÉXIME LIBERAL TEMA 1 INICIOS E CONSOLIDACIÓN DO RÉXIME LIBERAL

PUNTOS A TRATAR CRISE DO ANTIGO RÉXIME E REVOLUCIÓN LIBERAL 2. A CONSTRUCCIÓN DO ESTADO LIBERAL 3. O SEXENIO DEMOCRÁTICO. 1868-1874 4. O MODELO DE ESTADO NA ESPAÑA LIBERAL

CRISE DO ANTIGO RÉXIME E REVOLUCIÓN LIBERAL Liberalismo: principios e institucións 3

TEORÍA POLÍTICA 4

CONCEPTO DE ESTADO 5

SECUENCIA HISTÓRICA DA EVOLUCIÓN POLÍTICA SECUENCIA SOCIAL Antigo réxime liberalismo democracia nobreza burguesía Sociedade de masas SECUENCIA HISTÓRICA DA EVOLUCIÓN POLÍTICA SECUENCIA SOCIAL DENDE O SÉCULO XVI ATA 1789 DENDE 1789 (1812) ATA PERIODO DE ENTREGUERRAS 1919-1939 (1931) DENDE PERIODO DE ENTREGUERRAS 1919-1939 (1939) ATA ACTUALIDADE

ORIXE DIVINO DO PODER REAL ANTIGO RÉXIME DEFINICIÓN Forma de organización social, política e económica Organización política baseada na monarquía absoluta súbditos Sociedade estamental Privilexiados e non privilexiados Economía de base agraria. Autosuficiente Cronoloxía Dende finais do século XVI ata principios do século XIX Localización xeográfica Maior parte dos países de Europa O ANTIGO RÉXIME claves ABSOLUTISMO O REI TEN TODO O PODER ORIXE DIVINO DO PODER REAL 7

DEMOCRACIA

QUE É O LIBERALISMO? LIBERALISMO DEFINICIÓN O LIBERALISMO é unha corrente de pensamento que defende un novo concepto do poder e da sociedade baseado na liberdade, igualade xurídica, limitación da autoridade e participación política dos cidadáns fronte ao absolutismo e aso privilexios do Antigo Réxime. Esta corrente deu respaldo intelectual ás revolucións liberais de finais do século XVIII e primeira metade do século XIX, constituíndo o núcleo básico dos sistemas políticos establecidos desde entón nas sociedades occidentais. QUE É O LIBERALISMO? 9

PRINCIPIOS ECONÓMICOS 10

PRINCIPIOS POLÍTICOS Separación de poderes. Soberanía nacional e soberanía popular. Son principios básicos. Os dous termos non son equivalentes. A soberanía nacional significa que o dono (soberano) do país é a nación, entendéndose por nación só o conxunto dos individuos con dereito a voto (teñen dereito a voto os que ten ingresos elevados) normalmente a burguesía. Soberanía popular é un termo que aparece despois e nel o soberano é o conxunto do pobo, con independencia das súas propiedades ou riqueza, todos os homes teñen dereito a voto, as mulleres conseguirano no século XX PRINCIPIOS POLÍTICOS Separación de poderes. Os tres poderes dun Estado non deben estar en mans da mesma persoa ou de persoas do mesmo partido, con isto garántese a independencia de cada un dos tres poderes (executivo, lexislativo e xudicial) e a non existencia dun poder autoritario (ditadura).

INSTITUCIÓNS Constitución. Unha Constitución é un conxunto de leis que rexe a vida dun país, estas leis deben estar baseadas nos principios de separación de poderes e goberno representativo. Unha Constitución con estes principios pode funcionar baixo dous réximes políticos distintos, baixo unha monarquía parlamentaria na que o poder do rei redúcese ao mínimo, o normal é que só se encargue de nomear aos ministros (poder executivo); ou baixo unha República, nese caso non existe rei e o poder executivo resérvase para un presidente. INSTITUCIÓNS 12

CAL É O GRAN PROBLEMA DO LIBERALISMO?????? A SÚA DIVISIÓN EN DÚAS GRANDES LIÑAS DE PENSAMENTO LIBERAL: CONSERVADOR (DOUTRINARIO) E DEMOCRÁTICO CAL É O GRAN PROBLEMA DO LIBERALISMO?????? 13

2. A crise da monarquía e invasión napoleónica SECUENCIA CRONOLÓXICA DÉCADA OMINOSA 1823-1833 2. A crise da monarquía e invasión napoleónica SECUENCIA CRONOLÓXICA 15

SECUENCIA POLÍTICA Entre 1808 e 1833 España viviu un proceso histórico caracterizado pola loita entre dous modelos políticos e ideolóxicos: o absolutismo e o liberalismo. A influencia da revolución francesa e a invasión marcan o inicio da revolución liberal en España

CONTEXTO INTERNACIONAL

CONTEXTO INTERNACIONAL DESPOIS DE 1805 SITUACIÓN INTERNACIONAL (enlazar con el punto despotismo de godoy e alianza con Napoleón) CONTEXTO INTERNACIONAL DESPOIS DE 1805 A negativa de Portugal a aceptar o bloqueo decretado por Napoleón contra Inglaterra, levou a ao dirixente francés a planificar a súa conquista contando con España. Coaccionado por Napoleón, o goberno español dirixido por Godoy, secretario de estado de Carlos IV autorizou o paso de tropas francesas acordando tamén o reparto de Portugal e as súas colonias. Este acordo e o coñecido TRATADO DE FONTAINEBLEAU, 1807 ESPAÑA GODOY DESPOTISMO FRANCIA NAPOLEÓN BONAPARTE (1799-(1804-1815) Durante o seu imperio compre destacar: 1.expansión militar e a anexión de novos territorios por Europa 2. Expansión do ideario liberal. 3.O permanente enfrontamento con Inglaterra que leva a decretar o seu bloqueo continental comercial 18

SITUACIÓN DE CRISE INTERNA QUE SERÁ APROVEITADA POR NAPOLEÓN A Crise da monarquía española ESPAÑA CLAVE SITUACIÓN DE CRISE INTERNA QUE SERÁ APROVEITADA POR NAPOLEÓN

O DESENVOLVEMENTO DOS ACONTECEMENTOS A Crise da monarquía española. O DESENVOLVEMENTO DOS ACONTECEMENTOS COLOCAN A COROA DE ESPAÑA EN MANS DE NAPOLEÓN

1808

AS FAMOSAS ABDICACIÓNS A Crise da monarquía española. AS FAMOSAS ABDICACIÓNS DE BAIONA

As abdicacións de Baiona e o reinado de Xosé I Bonaparte, páx. 160 CLAVE Os sucesos de Aranxuez foron para Napoleón o claro testemuño da crise política e da decadencia da monarquía española. 23

PROPOSTA AFRANCESADA

MONARQUÍA DE XOSÉ I BONAPARTE Pepe Botella baja al despacho, No puedo bajar que estoy borracho…

MONARQUÍA DE XOSE I ESTATUTO DE BAIONA, 6-7-1808 Documento promulgado polo xefe de Estado sen participación da representación popular. É unha concesión que outorga o soberano, autolimitando así a soberanía real absoluta. NON É POLO TANTO UNHA CONSTITUCIÓN no sentido estricto xa que non foi elaborada pola Asemblea de Baiona senón polo rei autolimitándose no exercicio dos seus poderes. Coa finalidade de conseguir partidarios, Napoleón convocou en Baiona unha Asemblea ou xunta de deputados representantes dos tres estamentos tradicionais. A asemblea xurou fidelidade ao novo rei Xosé I e firmou unha lei que regulaba as relacións entre o novo rei e os seus súbditos. CARTA OUTORGADA CARACTERÍSTICAS COMBINACIÓN DE TRAZOS TRADICIONAIS E NOVOS QUE SUPUXERON UNHA RUPTURA CO ANTIGO RÉXIME Carta Outorgada: Extremadamente conservadora Forma de Estado: Monarquía autoritaria con grandes potestades lexislativas Separación de poderes: -Existencia dun Consello de Estado con voto consultivo sobre proxectos de lei -Existencia dun senado encargado de vixiar as liberdades básicas -Existencia dunhas Cortes divididas nos tres estamentos tradicionais 4. Oficialidade da relixión católica 5. Unidade lexislativa para todo o reino 6. Igualdade contributiva para todo o reino 7. Garantía de certas liberdades individuais: comercio e industria 8. Supresión de privilexios 27

28

GUERRA DE INDEPENDENCIA

TEMA 5: RÉXIME LIBERAL

GUERRA DE INDEPENDECIA TEMA 5: RÉXIME LIBERAL GUERRA DE INDEPENDECIA DESENCADEANTE BANDOS GUERRA DE GUERRILLAS ETAPAS: Traslado da familia real provocou malestar en Madrid, o dous de Maio de 1808 os madrileños amotináronse contra os franceses e as noticias da rebelión e represión provocaron a sublevación en toda España. A insurrección marcou o inicio da guerra FRANCÉS A inferioridade española obrigou a practicar un tipo de guerra coñecida como guerra de guerrillas baseada na formación de pequenas cuadrillas de homes que apoiándose no coñecemento do terreo e contando coa axuda da poboación atacaba as tropas francesas en acción limadas sen batalla frontal PRIMEIRA FASE Maio-novembro1808 SEGUNDA FASE Novembro 1808-1812 TERCEIRA FASE Xaneiro de 1812-abril de 1814 ESPAÑOL E BRITÁNICO CONCLUSIÓN, A GUERRA DESPERTOU UNHA AUTÉNTICA CONCIENCIA DE IDENTIDADE NACIONAL En Galicia tras unha inicial ocupación polas tropas de Soul e Ney, a liberación do territorio foi realizada polo pobo encabezadas por cregos e fidalgos. Partidas de guerrilleiros asediaban aos franceses. Aldeas e vilas sufriron asedios e saqueos pero a resistencia popular foi clave en accións como a reconquista de Vigo-1089, ou a Bataia de Pontesampaio, 1809. A oposición popular e o illamento con respecto ao resto dos exércitos fixeron que os franceses abandonaran rapidamente Galicia converténdose no primeiro territorio liberado do exército francés. Caracterizada polo intento de ocupación francesa e o levantamento popular que fixo fracasar os planes de Napoleón de ocupar rapidamente a península. Destaca Bailén que supuxo a derrota dos franceses en Andalucía e a súa retirada cara Vitoria. Fase de claro dominio francés debido a un exército superior. As principais cidades tiveron que capitular como Zaragoza. Unicamente Cádiz e Lisboa resistiron a ocupación francesa Repregamento francés e ofensiva hispanoinglesa. A campaña de Rusia obrigou a napoleón a empregar parte das tropas que estaban en España o que foi aproveitado por Wellintong-Destaca a batalla de Arpiles, 1812, Vitoria e San Marcial en 1813. A guerra rematou en 1814 coa vitoria de españois e ingleses. Fernando VII volvía a España tras a firma do Tratado de Valençay en 1813. GALICIA

GRAVADOS

AS CORTES DE CÁDIZ E A CONSTITUCIÓN DE 1812 PROPOSTA LIBERAL

2 CUESTIÓNS -XUNTAS DE GOBERNO -CORTES DE CÁDIZ: 1. DECRETOS 2. CONSTITUCIÓN 1812

TOTALMENTE REVOLUCIONARIAS AO PROCLAMARSE SOBERANAS ORGANIGRAMA CLAVE DENDE 1808 ATA 1810 A XUNTA CENTRAL GUBERNATIVA DE ESPAÑA (presidida porFloridabalnca) EXERCEU O GOBERNO DO PAÍS. FOI SUBSTITUIDA EN 1810 POLO SUPREMO CONSELLO DE REXENCIA QUE PROCEDEU A CONVOCATORIA DE CORTES TOTALMENTE REVOLUCIONARIAS AO PROCLAMARSE SOBERANAS ROMPEN ABSOLUTAMENTE CO SISTEMA ESTABLECIDO DO ANTIGO RÉXIME ASUMEN UN PODER SEN LIMITACIÓNS EN NOME DE FERNANDO VII E DO POBO/NACIÓN ESPAÑOLA XUNTA CENTRAL SUPREMA GOBERNATIVA DE ESPAÑA E INDIAS (goberno dende setembro de 1808 ata xaneiro 1810 –Supremo Consello de Rexencia) XUNTAS SUPREMAS PROVINCIAIS XUNTAS LOCAIS 35

DECRETOS LABOR LEXISLATIVA: PARA DESMANTELAR O ENTRAMADO SOCIAL E ECONÓMICO DO ANTIGO RÉXIME PROCLAMACIÓN DA SOBERANÍA NACIONAL-QUE RESIDÍA NAS CORTES- SEPARACIÓN DE PODERES-1810 ABOLICIÓN DOS SEÑORÍOS XURISDICIONAIS E DOS PRIVILEXIOS DE ORIXE FEUDAL-1811. Respetábanse os señoríos territoriais que pasaban a ser propiedade privada-Consecuencias económicas e xurídicas: nace o concepto de CIDADÁN LIBERDADE DE IMPRENTA SEN CENSUA PREVIA-1810 REGULAMENTACIÓN DO PODER EXECUTIVO E RESPONSABILIDADE MINIS-1811 FORMACIÓN DE CONCELLOS POPULARES E DAS DEPUTACIÓN-1812 CREACIÓN DUN TRIBUNAL SUPREMO DE XUSTIZA SUPRESIÓN DO TRIBUNAL DA INQUISICIÓN-1813 36

MONARQUÍA LIBERAL CONSTITUCIONAL CONSTITUCIÓN DE 1812 19 DE MARZO DE 1812 PRINCIPIOS A constitución recollía o ideario liberal e establecía un novo modelo político: SOBERANÍA: SOBERANÍA NACIONAL-entendida como soberanía popular que pon fin a monarquía absoluta de orixe divino. Esto supuña que a 2. FORMA POLÍTICA DO ESTADO: MONARQUÍA LIBERAL CONSTITUCIONAL -poder do rei limitado e restrinxido a unhas determinadas funcións 3.SEPARACIÓN DE PODERES -poder executivo-rei -poder lexislativo-cortes unicamerais -poder xudicial-tribunais 4.SUFRAXIO-Sufraxio universal masculino indirecto tanto para deputados como para alcaldes dos concellos (votan maiores de 25 anos) 5.DEREITOS E LIBERDADES DOS CIDADÁNS: recoñecemento da liberdade le opinión e imprenta igualdade xurídica-CIDADÁN, igualdade ente o Estado-cargas fiscais, militares, recoñecemento da propiedade privada individual como un dereito básico, -Para defender estes dereitos creouse a Milicia nacional 6. CONFESIONALIDADE: CATOLICISMO DE ESTADO 7. UNITARISMO E CENTRALISMO POLÍTICO Impúxose unha única lexislación que eliminaba os particularismo do antigos reinos e privilexios forais MONARQUÍA LIBERAL CONSTITUCIONAL 37

Claves Volta ao absolutismo Fin da guerra de independencia 4. A restauración de Fernando VII.1814-1833 Claves Volta ao absolutismo Fin da guerra de independencia Paralización do proceso liberal ETAPAS SEXENIO ABSOLUTISTA: 1814-1820 TRIENIO LIBERAL: 1820-1823 DECADA OMINOSA: 1823-1833

CONTEXTO INTERNACIONAL

VOLTA DO ABSOLUTISMO EN EUROPA DERROTA DE NAPOLEÓN VOLTA DO ABSOLUTISMO EN EUROPA INÍCIASE A ETAPA COÑECIDA COMO A EUROPA DA RESTAURACIÓN-1814-1848 LOITA ABSOLUTISMO-LIBERALISMO (REVOLUCIÓNS 1820-30-48) A EUROPA DA RESTAURACIÓN 1815-1848 TRADICIONALISMO ABSOLUTISMO LEXITIMISMO INTERVENCIONISMO CONGRESO DE VIENA 1814-1815 LIBERALISMO REVOLUCIÓN1820 REVOLUCIÓN 1830 REVOLUCIÓN 1848 NACIONALISMO INDEPENDENCIA DAS COLONIAS INDEPENDENCIA DE GRECIA

SEXENIO ABSOLUTISTA: 1814-1820 DÉCADA OMINOSA: 1823-33 . TRIENIO LIBERAL: 1820-1823 SEXENIO ABSOLUTISTA: 1814-1820 SEXENIO ABSOLUTISTA: 1814-1820 Fernando VII para impoñer o absolutismo contará co apoio dos nobres (Manifesto dos Persas), o sector eclesiástico e xefes militares ACTUACIÓNS: 1.Anulación de tódolos decretos elaborados en Cádiz e da Constitución de 1812 2.Restablecemento das vellas institucións do Antigo Réxime: poder absoluto, señoríos xurisdiccionais, privilexios fiscais... 3.Escasa oposición das masas populares ao restablecemento do absolutismo 4.Exilio ou arrestamento dos liberais. O sector liberal que era minoritario tivo que pasar a actuar clandestinamente mediante a formación de sociedades secretas, a conspiración e o pronunciamento PROMUNCIAMENTO: levantamento de parte do exército que se pronuncia, que se posiciona a favor da substitución da monarquía absoluta por unha monarquía liberal inspirada nos principios da constitución de Cádiz. Os pronunciamento realizados fracasaron sendo os seus líderes executados. En Galicia destaca a figura de Xoán Díaz Porlier (executado) TRIENIO LIBERAL: 1820-1823 PRONUNCIAMENTO O 1 de xaneiro de 1920 triunfou o pronunciamento de Rafael del Riego en Cabezas de San Juan, Sevilla*. Rafael del Riego proclamou o restablecemento da Constitución de 1812. O pronunciamento consolidouse cando en febreiro contou na cidade da Coruña co apoio dos oficiais militares que arrestaron as autoridades realistas, nomearon a Xunta de goberno de Galicia e restableceron a constitución Estes acontecementos reproducíronse por España e Fernando tivo que acatar a constitución. ACTUACIÓNS: Restableceron a Constitución de 1812 Restableceron a lexislación aprobada en Cádiz* Restablecemento dunhas Cortes Constitucionais Restablecemento do sufraxio universal indirecto Abolición da Inquisición Liberdade de Imprenta... CLAVE DESTE PERIODO: -PROBLEMAS ECONÓMICOS -DIVISIÓN ENTRE OS LIBERAIS EN DÚAS LIÑAS ENFRONTADAS: MODERADOS E EXALTADOS. ESTA DIVISIÓN FAVORECEU O RESTABLECEMENTO DO ABSOLUTISMO E DO ANTIGO RÉXIME CO APOIO DE FERNANDO VII E COA AXUDA INTERNACIONAL . DÉCADA OMINOSA: 1823-33 VOLTA AO ABSOLUTISMO: As potencias absolutistas decidiron no congreso de Verona-1822- intervir en España para reinstaurar o absoltismo. Un exército francés ao mando do duque de Angulema coñecido como os Cen Mil Fillos de San Luis entraron en España en 1823 e permitiron que Fernando VII recuperase o poder absoluto. ACTUACIÓNS: Abolición da Constitución de 1812 Abolición da lexislación liberal Abolición das institucións liberais: Cortes Líderes e simpatizantes do liberalismo executados ou exiliados (conspiración) REFORMAS: Bolsa, mecanización fábricas* CLAVES DESTE PERIODO 1.A pesar do evidente absolutismo de Fernando, os sectores máis conservadores e ultrarrealistas fóronse agrupando en torno á figura de Carlos, o irmá de Fernando, futuro rei ante a falta de descendencia de Fernando VII. 2.Pero o matrimonio de Fernando VII con María Cristina de Borbón en 1829 tivo consecuencias transcendentais como o nacemento de dúas nenas. Sabela debería ser a futura reina pero a Lei Sálica de Filipe V impedía o seu acceso ao trono polo que Fernando VII derogou esa lei mediante a PRAGMÁTICA SANCIÓN, 1830 CONSECUENCIAS -Oposición de Carlos e dos ultrarrealistas -1833 morte de Fernando VII e Inicio da guerra carlista ao haber dous candidatos ao trono: carlos e Sabela -Recuperación do poder por parte dos liberais . 42

SEXENIO ABSOLUTISTA: 1814-1820 DÉCADA OMINOSA: 1823-33 . TRIENIO LIBERAL: 1820-1823 SEXENIO ABSOLUTISTA: 1814-1820 SEXENIO ABSOLUTISTA: 1814-1820 Fernando VII para impoñer o absolutismo contará co apoio dos nobres (Manifesto dos Persas), o sector eclesiástico e xefes militares ACTUACIÓNS: 1.Anulación de tódolos decretos elaborados en Cádiz e da Constitución de 1812 2.Restablecemento das vellas institucións do Antigo Réxime: poder absoluto, señoríos xurisdiccionais, privilexios fiscais... 3.Escasa oposición das masas populares ao restablecemento do absolutismo 4.Exilio ou arrestamento dos liberais. O sector liberal que era minoritario tivo que pasar a actuar clandestinamente mediante a formación de sociedades secretas, a conspiración e o pronunciamento PROMUNCIAMENTO: levantamento de parte do exército que se pronuncia, que se posiciona a favor da substitución da monarquía absoluta por unha monarquía liberal inspirada nos principios da constitución de Cádiz. Os pronunciamento realizados fracasaron sendo os seus líderes executados. En Galicia destaca a figura de Xoán Díaz Porlier (executado) TRIENIO LIBERAL: 1820-1823 PRONUNCIAMENTO O 1 de xaneiro de 1920 triunfou o pronunciamento de Rafael del Riego en Cabezas de San Juan, Sevilla*. Rafael del Riego proclamou o restablecemento da Constitución de 1812. O pronunciamento consolidouse cando en febreiro contou na cidade da Coruña co apoio dos oficiais militares que arrestaron as autoridades realistas, nomearon a Xunta de goberno de Galicia e restableceron a constitución Estes acontecementos reproducíronse por España e Fernando tivo que acatar a constitución. ACTUACIÓNS: Restableceron a Constitución de 1812 Restableceron a lexislación aprobada en Cádiz* Restablecemento dunhas Cortes Constitucionais Restablecemento do sufraxio universal indirecto Abolición da Inquisición Liberdade de Imprenta... CLAVE DESTE PERIODO: -PROBLEMAS ECONÓMICOS -DIVISIÓN ENTRE OS LIBERAIS EN DÚAS LIÑAS ENFRONTADAS: MODERADOS E EXALTADOS. ESTA DIVISIÓN FAVORECEU O RESTABLECEMENTO DO ABSOLUTISMO E DO ANTIGO RÉXIME CO APOIO DE FERNANDO VII E COA AXUDA INTERNACIONAL . DÉCADA OMINOSA: 1823-33 VOLTA AO ABSOLUTISMO: As potencias absolutistas decidiron no congreso de Verona-1822- intervir en España para reinstaurar o absoltismo. Un exército francés ao mando do duque de Angulema coñecido como os Cen Mil Fillos de San Luis entraron en España en 1823 e permitiron que Fernando VII recuperase o poder absoluto. ACTUACIÓNS: Abolición da Constitución de 1812 Abolición da lexislación liberal Abolición das institucións liberais: Cortes Líderes e simpatizantes do liberalismo executados ou exiliados (conspiración) REFORMAS: Bolsa, mecanización fábricas* CLAVES DESTE PERIODO 1.A pesar do evidente absolutismo de Fernando, os sectores máis conservadores e ultrarrealistas fóronse agrupando en torno á figura de Carlos, o irmá de Fernando, futuro rei ante a falta de descendencia de Fernando VII. 2.Pero o matrimonio de Fernando VII con María Luísa de Parma en 1829 tivo consecuencias transcendentais como o nacemento de dúas nenas. Sabela debería ser a futura reina pero a Lei Sálica de Filipe V impedía o seu acceso ao trono polo que Fernando VII derogou esa lei mediante a PRAGMÁTICA SANCIÓN, 1830 CONSECUENCIAS -Oposición de Carlos e dos ultrarrealistas -1833 morte de Fernando VII e Inicio da guerra carlista ao haber dous candidatos ao trono: carlos e Sabela -Recuperación do poder por parte dos liberais . 43

TRIENIO LIBERAL: 1820-1823 DÉCADA OMINOSA: SEXENIO ABSOLUTISTA: 1823-33 . TRIENIO LIBERAL: 1820-1823 SEXENIO ABSOLUTISTA: 1814-1820 44

Claves 5. INDEPENDENCIA DA AMÉRICA ESPAÑOLA. -Desenvolvida entre 1808 e 1824 -Forte influencia da independencia dos EEUU e das revolucións liberais de Francia e España -Liderada por liberais como Bolivar, San Martín e Sucre que asociaban liberdade e independencia -Foi dirixida polas minorías crioulas que tiñan o poder económico e político -Estivo apoiada polos EEUU (Doctrina Monroe) e Gran Bretaña desexosas do comercio americano -Beneficiouse das loitas entre absolutistas e liberais Remata en 1824 tras a derrota española en Ayacucho (Perú). Ata 1898 España conserva Cuba, Porto Rico, Filipinas e Guam.

A EMANCIPACIÓN DAS COLONIAS AMERICANAS     Unha das consecuencias da Guerra da Independencia foi o inicio da independencia das colonias americanas. Causas: A- EXÓXENAS: Influencia da independencia de EEUU Apoio inglés que loitaba contra o monopolio comercial español Penetración das ideoloxías ilustradas; liberalismo contra o absolutismo ou o nacionalismo en contra do lexitimismo. B- ENDOXENAS Os máis importantes cargos políticos e económicos estaban en mans dos españois. Os críollos non tiña acceso a estes cargos. Esta burguesía criolla atopase suficientemente madura tras tres séculos de dominio español e reclama a independencia Proceso: Durante a guerra da Independencia nas colonias créanse xuntas independentes. Cando volve Fernando VII e abole a Constitución, estas xuntas non recoñecen a lexitimidade de Fernando VII en América. Comeza a guerra . Simón Bolívar dende o Norte e San Martín dende o Sur lanzan un ataque contra os españois O xeneral español Morillo fracasa. Na batalla de Ayacucho España cae derrotada por Sucre (lugar tenente de Simón Bolívar). Bolívar desexaba crear unha soa nación americana, pero o proxecto fracasa. Chile, Perú y Bolivia caen na órbita de San Martín, Venezuela, Colombia e Ecuador de Bolívar e México e o Itsmo en Itúrbide Consecuencias Para España supón unha grande catástrofe económica, xa que era moi importante o comercio con América. En América imponsee la atomización política, con problemas fronterizos e inestabilidade, que van a dar lugar a dictaduras, guerras, subdesenvolvemento..  O presidente de EEUU establece a famosa doutrina Monroe América para os americanos", dende entonces América latina caeu no neocolonialismo estadounidense.